Αρχές Νοέμβρη. Άλλαξε και η ώρα. Σκοτεινιάζει βιαστικά. Περπατάς σε βουνό της θεσσαλικής επαρχίας και ακολουθείς το μονοπάτι που σου ορμήνεψε, λίγο πριν, μάγισσα με μελωδική φωνή. Δίπλα σου, σα να ακούγεται σούρσιμο και ένας βαθύς ρόγχος κάτω από τη παχιά στρώση μαύρων και καφέ φυλλωμάτων. Ίσως η ουρά του δράκου παλεύει να βγει στην επιφάνεια. Ίσως, ακόμα, να θέλει να σου δείξει πως βρίσκεσαι πράγματι στα Δρακοχώρια…
Είναι πολλές οι εικόνες που μπορούν να δημιουργήσουν τα μικροδιηγήματα του Χρυσόστομου Τσαπραΐλη στο πρώτο βιβλίο του, Παγανιστικές Δοξασίες της Θεσσαλικής Επαρχίας. Δεν θέλω να σας παραθέσω πολλές από αυτές, ακριβώς για να μη σας τις ορίσω εγώ a priori. Όμως, δε μπορώ να αρνηθώ, πως το πρώτο πράγμα που θα απαντήσω σε όποιο με ρωτήσει τι είναι αυτό που με γοητεύει στη γραφή του Τσαπραΐλη, είναι ότι αποδίδει με σαφήνεια, λεπτομέρεια και γλαφυρότητα τις διηγήσεις του. Όπως και στις Γυναίκες που επιστρέφουν, διαβάζοντας τις μικρές απόκοσμες αφηγήσεις του, ανατριχιάζεις για λίγο και είναι σαν να στις εξιστορούν σιγανά παλιοί κάτοικοι ενός χωριού, βράδυ, γύρω από μια ξυλόσομπα. Τις ακούς παράλληλα με τον ήχο του φλεγόμενου ξύλου.
Στην πάνω μεριά του Πευκόφυτου είναι μια μικρή πλατεία με σπασμένα μάρμαρα, που τα παιδιά την αποφεύγουν από το απόγευμα κι έπειτα, γιατί τυχαίνει μερικές φορές και από τις ρωγμές βγαίνουν κάτι δάχτυλα που ψάχνουν να πιάσουν παιδικό αστράγαλο ροδαλό.
Μονοπάτια, γκρεμοί, μάγισσες, λίμνες, ρέματα, μπαούλα στις πιο σκοτεινές αποχρώσεις τους. Απειλητική ατμόσφαιρα, κατάρες και θρύλοι που ζωντανεύουν στα χωριά της θεσσαλικής επαρχίας: Βλαχοχώρια, Καραγκουνοχώρια, Δρακοχώρια, Πόλεις του κάμπου. Έτσι, χωρίζονται οι ιστορίες στο βιβλίο, τοποθετώντας γεωγραφικά την κάθε μια σε τόπους και μέρη μαγικά και μυσταγωγικά. Από το προοίμιο μέχρι την Αργιθέα, την τελευταία και μεγαλύτερη σε έκταση ιστορία (15 σελ.), διαρκεί ένα νοητό ταξίδι στις βουνοκορφές, τα ποτάμια και τα δάση της Θεσσαλίας. Οι διαβάτες και οι χωρικοί μπλέκονται στα δίχτυα των μακραίωνων θρύλων και της άσχημης μοίρας που θα τους ακολουθεί αν δεν πράξουν σύμφωνα με την ορισμένη παράδοση.
Τίτλος & εξώφυλλο
Ο τίτλος του βιβλίου παραπλανά. Δεν πρόκειται για μία λαογραφική καταγραφή εθίμων και θρύλων του θεσσαλικού τόπου. Ο Τσαπραΐλης φαντάζεται δαιμονικά μέρη, ανθρώπους και υπερφυσικές οντότητες, δημιουργώντας αφηγήματα στα οποία ζωντανοί με άψυχα ή έμψυχα όντα συνδιαλλάσσονται. Η παγανιστική αντίληψη που διακατέχει άρδην τις ιστορίες, εμφανίζει μπροστά μας νεραϊδόπαιδα, την Πανούκλα, την Μόρα, προσωποποιημένη την Καταιγίδα και την Μπόρα, σκιάχτρα να δειπνούν σε τραπέζι.
Οι σύντομες αυτές αφηγήσεις από το χώρο του Facebook με την απλή μορφή δημοσίευσης/post βρήκαν δίκαια μέρος στη συλλογή αυτή. Σίγουρα η θέση τους σε βιβλίο τους ταιριάζει καλύτερα. Άλλωστε, αγκαλιάζονται από το πανέμορφο εξώφυλλο του ρομαντικού ζωγράφου William Holbrook Beard, The Witches’ Ride (1870), συνθέτοντας, από την αρχή, οπτικά και μόνο, το μικρό-σύμπαν ενός παραμυθένιου, folk horror βιβλίου.
Γιατί, σαν πέσει η νύχτα, οι μάγισσες της Θεσσαλίας δεν ξεχωρίζουν χωμάτινη στράτα από αέρινη, και όσο εύκολα πατάνε τα πόδια τους πάνω στο χώμα το ίδιο εύκολα πετάνε και πάνω στις ριπές του αέρα.
Αναγνωστική πρόταση
Περονιαστό κρύο κατά τη διάρκεια του Γερό-χειμώνα. Ιδανικά, σε μια τέτοια εποχή ταιριάζει να διαβαστούν οι Παγανιστικές Δοξασίες της Θεσσαλικής Επαρχίας. Σε ένα καταφύγιο, ψηλά στο αγαπημένο σου βουνό, η θερμότητα από το τζάκι θολώνει τα παγωμένα τζάμια του. Αμέσως, αναρωτιέσαι αν είναι ψευδαίσθηση ή αλήθεια η σκιά που βλέπεις να πλησιάζει. Εμένα το βιβλίο με συντρόφευσε ένα κυριακάτικο, ομιχλώδες μεσημέρι στο καταφύγιο Μπάφι, στην Πάρνηθα.
Όσα διηγήματα ξεχώρισα: Το κονάκι της Κυράς του βυθού, Η σκάλα των ήλιων, Μάλλιασε το ρέμα, Το αυγό του φθινοπώρου, Το ξεμιζέριασμα του παιδιού, Το ξήλωμα του ουρανού, Το ξεμαντάλωμα του άστρου, Αργιθέα.
Και τους νεαρούς που συναντούσε τους ρώταγε για τις ανιψιές τις. Αυτοί όμως δεν ήξεραν και η Φολέρα τους έπιανε από τα βλέφαρα, τους έσκιζε τις αρτηρίες και τους κρέμαγε στην μπουγάδα της να στραγγίξουν.
Οι Παγανιστικές Δοξασίες της Θεσσαλικής Επαρχίας κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Αντίποδες.
Παρόμοια άρθρα:
- Γυναίκες που επιστρέφουν: ο ήχος του γυναικείου θρήνου
- Anne Sexton: περί χαoτικών εκρήξεων και αισθητικοποίησης του θανάτου
- Φθινόπωρο: Mερικές επιλογές βιβλίων, κλασικών και όχι μόνο
Ακολουθήστε μας στις σελίδες μας Facebook, Instagram και Spotify για περισσότερη έμπνευση.
