Ντοστογέφσκι

Αν υπάρχει κάτι για το οποίο πιστεύω πως είναι μάταιο να δοκιμάσω να γράψω, αυτό είναι η κλασική ρωσική λογοτεχνία. Ήρθε, ωστόσο, η ώρα να κάνω αυτό το άλμα και να μιλήσω για ένα από τα κορυφαία έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Αδιαμφισβήτητα ο Φιοντόρ Ντοστογέφσκι καταλαμβάνει σημαντική θέση στον χώρο της μυθιστορίας και με τα έργα του έχει αποτυπώσει όλο το φάσμα της τσαρικής Ρωσίας του 19ου αιώνα. Στο παρόν άρθρο θα εστιάσουμε την προσοχή μας στο Έγκλημα και Τιμωρία και τον νεαρό Ρασκόλνικοφ. Ένας χαρακτήρας δαιμονικός και συνάμα τραγικός, που μας συντροφεύει στο ξετύλιγμα της ψυχοσύνθεσής του.

Βιογραφικά

Πριν από 200 χρόνια, στις 11 Νοεμβρίου 1821, γεννήθηκε στη Μόσχα ο Φιόντορ Μιχαήλοβιτς Ντοστογιέφσκι. Η ζωή του ήταν κάτι παραπάνω από πολυτάραχη. Σπούδασε σε στρατιωτική σχολή μηχανικών, χωρίς ωστόσο να ασκήσει για πολύ καιρό το επάγγελμα αυτό. Η λογοτεχνία ήταν βαθιά ριζωμένη μέσα του και από το 1843 έστρεψε την προσοχή του κατ’ αποκλειστικότητα στη συγγραφή.

Το 1849 τον συνέλαβαν για την συμμετοχή του σε αντιεξουσιαστικό κύκλο και, αρχικά, του επέβαλαν τη θανατική ποινή. Την έσχατη, όμως, στιγμή η ποινή άλλαξε σε τέσσερα χρόνια καταναγκαστικά έργα στη Σιβηρία. Η περίοδος αυτή ενέπνευσε τον Ντοστογιέφσκι να γράψει το περίφημο έργο του Αναμνήσεις από το σπίτι των πεθαμένων, με τη μορφή απομνημονευμάτων. Ακολούθησαν μερικά από τα διασημότερα μυθιστορήματά του, όπως το Έγκλημα και Τιμωρία, Ο ηλίθιος, Αδελφοί Καραμαζώφ κ.ά. Ο διάσημος συγγραφέας άφησε την τελευταία του πνοή στις 9 Φεβρουαρίου 1881 στην Αγία Πετρούπολη, με πλήθος ανθρώπων να συρρέει έξω από το σπίτι του, στην οδό Κουζνέτσκυ.

Υπόθεση

Ένας πρώην φοιτητής νομικής, ο Ροντιόν Ρασκόλνικοφ, έχει σχεδιάσει το τέλειο έγκλημα. Έχει κανείς το δικαίωμα να σκοτώσει; Αν ναι, τότε ποιος είναι αυτός; Με ποια κριτήρια και ποιος παρέχει αυτό το δικαίωμα; Aν ο Νεύτων έπρεπε να σκοτώσει έναν ή παραπάνω ανθρώπους ώστε να φτάσει στις ανακαλύψεις του, τότε δε θα είχε το δικαίωμα ή, μάλλον, την υποχρέωση να «παραμερίσει» αυτούς τους ανθρώπους; Όλα αυτά τα ερωτήματα διέπουν ένα άρθρο που ο Ρασκόλνικοφ δημοσίευσε στον Περιοδικό λόγο σχετικά με το έγκλημα. Η περιέργεια του Πορφύρη Πετρόβιτς, ανακριτή της αστυνομίας, δίνει την ευκαιρία στον Ρασκόλνικοφ να εκθέσει στον ίδιο και, κατ’ επέκταση, σε εμάς τις σκέψεις και τις απόψεις του για το έγκλημα.

Γενικά, ο διάλογος έχει καίρια θέση στα μυθιστορήματα του Ντοστογιέφσκι. Ο ευθύς λόγος αποκαλύπτει ολόκληρη την ψυχοσύνθεση των ηρώων, φανερώνει τις πιο ενδόμυχες σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Ο διάλογος σκιαγραφεί πρόσωπα και διαμορφώνει τον χαρακτήρα τους. Σημαντικός είναι και ο ρόλος των ονείρων στο εν λόγω μυθιστόρημα. Τα όνειρα και οι Ερινύες κυνηγούν τον Ρασκόλνικοφ σε όλο το έργο και πραγματώνουν την εσωτερική του πάλη και τους φόβους του.

Επίλογος

Το Έγκλημα και Τιμωρία είναι από τα κορυφαία έργα τις παγκόσμιας λογοτεχνίας και, σε προσωπικό επίπεδο, το θεωρώ ως το κορυφαίο του Ρώσου συγγραφέα (μολονότι πολλοί τοποθετούν τους Αδελφούς Καραμαζώφ λίγο πιο ψηλά). Κρύβει μια βαθιά εισχώρηση στην ανθρώπινη ψυχολογία και θέτει τα θεμέλια για τον κλάδο της ψυχανάλυσης.


Παρόμοια άρθρα:

Ακολουθήστε μας σε FacebookInstagram και Spotify για περισσότερη έμπνευση.