Και δεν Έμεινε Κανένας

Το Και δεν Έμεινε Κανένας είναι η πιο δαιδαλώδης και ίσως πιο ξεχωριστή ιστορία της εμβληματικής Agatha Christie που έφυγε από τη ζωή τον Ιανουάριο του 1976. Πρόκειται για ένα αριστοτεχνικό δημιούργημα της ευφυούς συγγραφέως. Ξετυλίγεται μεθοδικά και επιδέξια, αποκαλύπτοντας σταδιακά την αλήθεια που πασχίζουν με νύχια και με δόντια να αποκρύψουν οι χαρακτήρες του.

Πλοκή

Η ιστορία τοποθετείται στην Ευρώπη του 1939, λίγες ανάσες πριν τον επερχόμενο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στη νήσο Σόλτζερ. Δέκα άγνωστοι μεταξύ τους άντρες και γυναίκες καταφτάνουν ως υπάλληλοι και ως φιλοξενούμενοι του μυστηριώδους ζευγαριού που κατέχει το μοναδικο σπίτι στο νησί. Δειπνούν όλοι μαζί για να διαπιστώνουν ότι κανένας δε γνωρίζει προσωπικά τους – προς το παρόν άφαντους – οικοδεσπότες. Μια ξύλινη φωνή από ένα γραμμόφωνο διακόπτει την ήδη αμήχανη ατμόσφαιρα για να προσάψει κατηγορίες φόνων στον κάθε ένα από τους παρευρισκόμενους. Μέχρι το τέλος του δείπνου, ένας από αυτούς θα πέσει νεκρός. Οι υπόλοιποι θα συνειδητοποιήσουν αργά και φρικιαστικά ότι ανάμεσά τους βρίσκεται ένας δολοφόνος, αποφασισμένος να χτυπήσει ξανά και ξανά.

Ανάλυση

Η ίδια η Christie έχει κατατάξει το Και δεν Έμεινε Κανένας στην κορυφή της λίστας των προσωπικών της αγαπημένων. Όπως εκείνη ισχυρίζεται, είναι μια ιστορία τόσο δύσκολη και περίπλοκη που δε θα μπορούσε να μην τη συναρπάσει. Σαν «βασίλισσα» της αστυνομικής λογοτεχνίας, παίρνει το χρόνο της και ξεδιπλώνει αργά και δεξιοτεχνικά χαρακτήρες από διαφορετικά κοινωνικά, οικονομικά και ιδεολογικά υπόβαθρα. Φαινομενικά ανόμοιοι μεταξύ τους, τόσο ίδιοι όμως στον πυρήνα τους. Η ανθρώπινη φύση άλλωστε, παραμένει ίδια και απαράλλακτη σε κάθε υποκείμενο επιρρεπές στα πάθη του.

Στο επίκεντρο της ιστορίας βρίσκεται η απόδοση δικαιοσύνης με τους θύτες πρότερων εγκλημάτων να μετατρέπονται σε θύματα από έναν αόρατο κριτή. Όμως, τελικά, υπάρχει διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε αυτούς που έχουν αδικήσει και σε αυτούς που έχουν αδικηθεί; Κι αν ναι, ποιος έχει τη δικαιοδοσία αλλά και την ηθική υπόσταση να το κρίνει; Φαινομενικά, κανένας, είναι η απάντηση που δίνεται από τον τίτλο του ίδιου του βιβλίου.

Η ψυχική διαφθορά των ηρώων, επιμελώς συγκαλυμμένη στην αρχή του βιβλίου, εκδηλώνεται καθώς η ιστορία εξελίσσεται. Η ανάλαφρη και εύθυμη ατμόσφαιρα της πρώτης συνάντησης αντικαθίσταται γρήγορα από την καχυποψία και το φόβο. Το πλουσιοπάροχο πρώτο δείπνο καταλήγει σε ένα μίζερο μοίρασμα φαγητού κονσέρβας, ενδεικτικού του ψυχικού «αδειάσματος» που σταδιακά βιώνουν οι χαρακτήρες: όλα καταρρέουν, μέσα τους αλλά και γύρω τους. Ακόμη και ο καιρός συντελεί στην ήδη ζοφερή ατμόσφαιρα με τη βροχή να αποκλείει κάθε ελπίδα εξωτερικής βοήθειας.

Επιστέγασμα του μοιραίου και σκληρού τέλους που περιμένει τους πρωταγωνιστές, οι στίχοι του παιδικού τραγουδιού «Δέκα Μικροί Ινδιάνοι». Διατρέχουν ολόκληρο το κείμενο, δίνοντας στην ιστορία ρυθμό μα και προσθέτοντας στην ήδη φρικιαστική αγωνία ηρώων και αναγνώστη. Ωθούν τους πρώτους στα άκρα προκαλώντας παραισθήσεις και εφιάλτες. Γνωστοποιούν στο δεύτερο το αναπόφευκτο τέλος: κανείς δεν έχει τη δύναμη να σταματήσει την επερχόμενη ανελέητη καταστροφή.

Επίλογος

Η Agatha Christie έχει γράψει 66 στο σύνολο αστυνομικά μυθιστορήματα. Ίσως το πιο ευφυές, αινιγματικό και αυτό με το πιο απρόσμενο και συνάμα αναμενόμενο τέλος είναι το Και δεν Έμεινε Κανένας. Ένα μυθιστόρημα – σπουδή στο σκοτάδι, στις αρετές και τα πάθη της κατακερματισμένης ανθρώπινης ψυχής που μένει πάντα ανικανοποίητη και διψασμένη.

Το μυθιστόρημα έχει διασκευαστεί πολλές φορές, με  τελευταία και πιο επιτυχημένη ίσως διασκευή του αυτή του BBC το 2015. Αυτή τη στιγμή, προβάλλεται από το Ertflix.


Παρόμοια άρθρα:

Ακολουθήστε τη σελίδα μας σε FacebookInstagram και Spotify για περισσότερη έμπνευση

Giving Sight by Beasty Press // Giving Sight The Project

2 COMMENTS

Comments are closed.