Ίνγκριντ Μπέργκμαν: μια οσκαρική ντίβα

Οι γυναίκες στο χώρο του θεάτρου που έφεραν έναν άλλο αέρα και χάραξαν τη δική τους πορεία ήταν πάρα πολλές. Εδώ, θα κάνουμε ένα zoom in που λέμε στην Κρήτη, ένα κοντινό πλάνο στην απαστράπτουσα και πολυτάραχη ζωή της ηθοποιού Ίνγκριντ Μπέργκμαν. Της ντίβας της μεγάλης οθόνης που κατέκτησε, όμως, και το σανίδι!

Είδωλο. Ταλαντούχα. Πολυβραβευμένη. Αποστομοτική. Nτίβα. Femme fatale. Αυτή ήταν η Ίνγκριντ Μπέργκμαν.

Τα πρώτα χρόνια

Η ζωή της μέλλουσας ντίβας ξεκινά να γράφεται το θέρος του 1915 (29 Αυγούστου) στη Στοκχόλμη της Σουηδίας. Η απώλεια στη ζωή της έρχεται από πολύ νωρίς, καθώς χάνει τη μητέρα της σε βρεφική ακόμη ηλικία. Στα δεκατρία της χάνει και τον πατέρα της. Η κλίση της στην υποκριτική αναδύεται ήδη από τα πρώιμα σχολικά της χρόνια, με τη συμμετοχή της σε πληθώρα σχολικών παραστάσεων. Το 1930 αρχίζει τη φοίτησή της στη Βασιλική Δραματική Σχολή της Στοκχόλμης την οποία εγκαταλείπει δύο χρόνια μετά, έχοντας έναν και μόνο σκοπό. Να γίνει επαγγελματίας ηθοποιός.

Το 1935 νυμφεύεται το Σουηδό γιατρό Πέτερ Λίνστοβ, αποκτώντας μαζί του μια κόρη. Νοσώντας για χρόνια από καρκίνο του μαστού, καταλήγει το 1982, στα 67α γενέθλιά της, έχοντας πλάι της τον τρίτο, αλλά τότε πρώην σύζυγό της Λαρς Σμιντ. Τέλος, δύο από τις κόρες της ακολούθησαν με πάθος το μονοπάτι της μητέρας Ίνγκριντ. Ήταν η Πία Λίντστρομ και φυσικά η πασίγνωστη Ιζαμπέλα Ροσελίνι.

Η Μεγάλη Οθόνη

Με περισσότερες από 50 ταινίες η Ίνγκριντ Μπέργκμαν αποτέλεσε μια οσκαρική ντίβα της Μεγάλης Οθόνης, όπου αναγνωρίστηκε κι αγαπήθηκε περισσότερο. Η επιτυχία της στον κινηματογράφο…απερίγραπτη. Το κινηματογραφικό της ντεμπούτο ξεκινά το 1934 με έναν μικρό ρόλο στην ταινία Monkbrogreven. Το 1936 πρωταγωνιστεί στο Intermezzo και το 1942 αφήνει ως παρακαταθήκη στο κοινό την αξιομνημόνευτη ερμηνεία της στην ταινία Casablanca. Αυτή είναι μόνο η αρχή της κινηματογραφικής της λίστας. Αξιοσημείωτες αποτελούν, παράλληλα, και οι συνεργασίες της με τον θρυλικό Χίτσκοκ.

Το πρώτο Όσκαρ κι άλλα βραβεία

Το πρώτο βραβείο Όσκαρ προσγειώνεται στα χέρια της Ίνγκριντ, όχι αδίκως φυσικά, το 1944, για την ταινία Gaslight. Έπειτα από την απουσία της, πέρα από τα φώτα του Χόλιγουντ, επιστρέφει δυναμικά το 1956. Με την ταινία Anastasia κατακτά το δεύτερο βραβείο Όσκαρ. Το… καλό έρχεται να τριτώσει το 1974 με το τρίτο Όσκαρ, στην ταινία Έγκλημα στο Όριεντ Εξπρές. Το 1982 κερδίζει τρία βραβεία Emmy για την τηλεταινία Golda.

Λίγο drama και κους-κους

Μετά την αποτυχημένη συνεργασία της με τον Χίτσκοκ στην ταινία Under Capricorn του 1949, η πτώση ξεκινά. Αδυνατώντας να διασώσει το όνομά της, γραπώνεται από τον Ιταλό σκηνοθέτη Ρομπέρτο Ροσελίνι. Σύντομα οι δυο τους, αν και παντρεμένοι, θα γίνουν εραστές. Στο τέλος, θα αφήσουν τους συζύγους τους, θα παντρευτούν, και θα αποκτήσουν τρία παιδιά, μέχρι να χωρίσουν εν τέλει το 1956. Το πουριτανικό Χόλιγουντ, που μεταξύ μας εεε… δεν ήταν και τόσο, αποδοκίμαζε τις δουλειές του ζευγαριού. Έτσι, στέφονταν από πλήρη αποτυχία. Η σχέση τους δεν έγινε ποτέ αποδεκτή και το αντίκτυπο τόσο στην προσωπική όσο και την επαγγελματική τους ζωή ήταν μεγάλο.

Το θέατρο

Το ατιθάσευτο ταλέντο της Ίνγκιντ σαφώς δεν δύνατο να περιοριστεί μόνο στη μεγάλη οθόνη. Ξεκινά τη θεατρική καριέρα της το 1940 στην παράσταση Liliom, του ταπεινού Μπρόντγουει(!) Σίγουρα όχι ένα θέατρο για νεοφερμένους/ες στο χώρο αυτό. Το θέατρο αποτελούσε για την ίδια ένα «διάλειμμα» από την υπερβολική λάμψη του κινηματογράφου. Παρόλα αυτά, «χωρίς να το θέλει» συμπλήρωσε στο καρνέ της δεκάδες θεατρικές επιτυχίες. Το θέατρο αποτελούσε μια διαφυγή, ένα παράθυρο στον κόσμο για την Ίνγκριντ κάθε φορά που ο κινηματογράφος την καθιστούσε καλλιτεχνικά στάσιμη. Το 1945 εμφανίζεται ξανά στο Μπρόντγουεϊ, ενσαρκώνοντας με απερίγραπτη επιτυχία την Ιωάννα της Λωραίνης. H λίστα είναι ατελείωτη και εδώ.

Η Ίνγκριντ Μπέργκμαν ως Χέντα Γκάμπλερ

Αγαπώντας τις ασπρόμαυρες ταινίες, καθώς αποδίδουν μια άλλη εποχή με ασύγκριτα διαφορετική αισθητική από το σήμερα, έχω αγαπήσει μερικές επιτυχίες της ‘Ινγκριντ. Εξαιρετική, κατ’ εμέ, ερμηνεία της Ίνγκιντ είναι αυτή της Χέντα Γκάμπλερ. Η τηλεταινία του 1963 αποτελεί μια διασκευή του ομώνυμου θεατρικού έργου Χέντα Γκάμπλερ του Ένρικ Ίψεν. Παρότι η τηλεταινία συμβιβάζεται με τα «φτηνά» τηλεοπτικά μέσα της εποχής, η ερμηνεία της Ίνγκριντ είναι μοναδική και φυσικά το έργο του Ίψεν αποτελεί από μόνο του ένα διαχρονικό αριστούργημα του θεάτρου.

Η Ίνγκριντ αναλαμβάνει να ενσαρκώσει τη σκληρή και ραδιούργα Χέντα. Στο δραματικό έργο του Ίψεν (1890), η Χέντα είναι παγιδευμένη σε έναν συμβατικό γάμο. Απόκοσμη. Μυστικιστική. Σκοτεινή. Αλλόκοτη. Η κακιά και η καλή του έργου την ίδια στιγμή. Ο καταπιεσμένος εαυτός της Χέντας την καθιστά αγοραφοβική. Η επαφή με τον κόσμο είναι σχεδόν σπάνια. Και η έκφραση συναισθημάτων της, out of stock(!) Η Ίνγκριντ ενσαρκώνει τόσο πειστικά την Χέντα η οποία φθονεί τόσο την πρώην συμμαθήτριά της Θία, όσο και το σύζυγό της Λόβμπεργκ. Ακόμη, η Ίνγκριντ μαγεύει στις σκηνές των ακραίων ξεσπασμάτων της εγωκεντρικής Χέντα. Κορυφαίες στιγμές της στην τηλεταινία αποτελεί τόσο το κάψιμο του «παιδιού» της Θία και του Λόβμπεργκ για όσους/ες γνωρίζουν καλύτερα την πλοκή, όσο και η αυτοκτονία της. Η Ίνγκριντ γίνεται μια αληθινή ανδρόγυνη Χέντα και πλανεύει το τηλεοπτικό κοινό μέχρι και σήμερα!

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:

• PERPETUAL Magazine

Με αφορμή την Ημέρα της Γυναίκας:

• Πηνελόπη Δέλτα: Η προσωπική μου ηρωίδα
• Φρίντα Κάλο: Η κυρία του Ρεαλισμού
• Riot grrrl: το underground πανκ φεμινιστικό κίνημα
• Ρεμπέτικα τραγούδια: η κοινωνική θέση των γυναικών
• Sarah Kane: η queer φωνή του θεάτρου που δεν έπαψε να ηχεί
• Zaha Hadid: Η βασίλισσα της καμπύλης

Ακολουθήστε τις σελίδες μας σε Instagram, Facebook και Spotify για περισσότερη έμπνευση.

Giving Sight by Beasty-Press // Giving Sight The Project