Ηχογράφηση από τον Γιώργο Χατζηλάμπρου:
Ο θυμός είναι ένα περίεργο συναίσθημα. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως το «εξωτικό φρούτο» των συναισθημάτων. Είναι το συναίσθημα που ταυτίζεται με τις πιο σημαντικές αλλαγές στις κοινωνίες, αλλά και στις προσωπικές σχέσεις. Αυτό που προκαλεί καβγάδες, χωρισμούς, ανατροπές, τα «ως εδώ». Τον συναντάμε στα μετρό, στα λεωφορεία, στους συνεργάτες μας, τον παρακολουθούμε στα θέατρα και φυσικά στα σινεμά. Μπορεί να εκφράζεται ενάντια στους φίλους, τους συντρόφους, τους περαστικούς, μέχρι και στην πολιτική μας ηγεσία. Τον συναντήσαμε πρόσφατα και σε μια ταινία που συζητήθηκε ζωηρά. Το Don’t Look Up, του Adam Mackay, με πρωταγωνιστή -μεταξύ άλλων- τον Leonardo DiCaprio. Ο τελευταίος είναι που μας χάρισε μια από τις πιο δυνατές σκηνές της ταινίας, μαινόμενος απέναντι στους πάντες και τα πάντα.
Ο κομήτης Leonardo
Για όσους δεν το έχουν δει, το Don’t Look Up μπορεί να χαρακτηριστεί από κωμωδία μέχρι κοινωνική σάτιρα. Μια ερευνήτρια (Jennifer Lawrence) ανακαλύπτει έναν κομήτη, ο οποίος προβλέπεται με σιγουριά πως σε διάστημα λίγων μηνών θα χτυπήσει τη Γη. Η ίδια, μαζί με τον επιβλέποντα καθηγητή της (Leonardo DiCaprio) αναλαμβάνουν να πείσουν την κυβέρνηση (με Πρόεδρο τη Meryl Streep και αυλοκόλακα τον Jonah Hill) να χρηματοδοτήσει ένα σχέδιο αποτροπής του κομήτη. Όπως είναι λογικό, ένα τοίχος άρνησης και λαϊκισμού υψώνεται μπροστά τους.
Ακόμα πιο δύσκολη αποδεικνύεται και η αποστολή πειθούς της κοινής γνώμης μέσω των ΜΜΕ. Οι δύο επιστήμονες βλέπουν την ανακάλυψή τους να γίνεται ανέκδοτο, ενώ οι παρουσιαστές της πρωινής εκπομπής που τους φιλοξενεί (Kate Blanchet και Tyler Perry) «υποδέχονται τη μέρα με χαμόγελο».
Απέναντι σε όλα αυτά, ο καθηγητής Μίντι (κατά κόσμον Leonardo DiCaprio) προσπαθεί να αντιδράσει με ψυχραιμία και χωρίς θυμό. Άμαθος αρχικά, τον αγχώνει η παρουσία του στην τηλεόραση, ενώ προσπαθεί να συνεργαστεί με το κατεστημένο. Ελπίζει, μάλλον αισιόδοξα, ότι η κυβέρνηση και τα ΜΜΕ θα σοβαρευτούν μπροστά στην κοινή απειλή.
Ευσεβείς πόθοι. Ο Leonardo, μπροστά στην τόση αδιαφορία, ακούγοντας τα αστειάκια των τηλε-παρουσιαστών, καταρρέει. Ο χαμογελαστός, σέξι και ψύχραιμος καθηγητής καταλήγει να εκρήγνυται, κι όλο αυτό σε ζωντανή μετάδοση. Δεν είμαι με την μία πλευρά ή την άλλη, ουρλιάζει, πριν βρεθεί δεμένος στο πίσω κάθισμα ενός κυβερνητικού αμαξιού. Η ανθρωπότητα δεν θα επιζήσει, αν δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε στα πολύ βασικά. We are all gonna die!
Θύμωσε κανείς για την κλιματική αλλαγή;
Ο ρόλος εδώ μικρή σημασία έχει. Μπορούμε να υποθέσουμε με ασφάλεια ότι κι ο ίδιος ο Leonardo θα ήθελε να πει τα ίδια. Όπως ο ίδιος εξηγεί, ήθελε πάντα να υποδυθεί έναν ρόλο που φωνάζει για την κλιματική αλλαγή και την προστασία της Γης. Μην ξεχνάμε πως έχει διατελέσει εκπρόσωπος του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή, ενώ έχει εκφωνήσει τον εναρκτήριο λόγο στη σχετική σύνοδο του Οργανισμού το 2014.
Ο Leonardo, λοιπόν, θύμωσε. Θύμωσε για τη Γη, που σύντομα θα καταστραφεί από έναν κομήτη, κι όλοι γύρω του σφυρίζουν ανέμελα. Ένας μάλλον επίκαιρος θυμός, σε μια εποχή που όλοι οι ειδικοί μιλάνε για τη δράση που πρέπει να αναλάβουμε, ώστε η Γη να αντέξει εμάς και τις επόμενες γενιές. Κι εμείς σφυρίζουμε ανέμελα.
Πράγματι, η αντίδραση του καθηγητή Μίντι δεν είναι τόσο ρεαλιστική. Κάθε μέρα βλέπουμε ειδικούς στα κανάλια να μας προειδοποιούν και να μας λένε την επιστημονική αλήθεια. Κανείς τους δεν φωνάζει έτσι. Αντίθετα, όταν καμιά φορά συναντάμε στις τηλεοράσεις μας αντιεμβολιαστές, συνωμοσιολόγους κ.λπ., δυσκολευόμαστε να παρακούσουμε τα ουρλιαχτά τους. Θαρρείς κι ο θυμός είναι προνόμιό τους.
Κανείς μας δεν φωνάζει για να τους πείσει να εμβολιαστούν. Εκείνοι φωνάζουν, επειδή τους καταπιέζει η «χούντα των γιατρών». Κανείς μας δεν θύμωσε για την κλιματική αλλαγή. Εκείνοι φωνάζουν, γιατί ξεβολεύονται και τους ενοχλεί κάθε συζήτηση για το περιβάλλον. Πώς γίνεται οι καλύτεροι να μην έχουν καμία βεβαιότητα για τίποτα, ενώ οι χειρότεροι να είναι γεμάτοι ηχηρό πάθος, που λένε κι οι στίχοι από το The Second Coming.
Το δικαίωμα στον θυμό
Έχουμε, λοιπόν, δύο μέτρα και δύο σταθμά. Από τη μία, οι οπαδοί της εναλλακτικής δεξιάς, οι καλοί άνθρωποι του Ντόναλντ Τραμπ, αντιστέκονται απέναντι σε μια εξουσία που δεν τους βολεύει. Θυμώνουν, διαδηλώνουν, ψηφίζουν, εισβάλλουν στα Καπιτώλια και μετά βγαίνουν στα κανάλια περήφανοι. Με το κεφάλι ψηλά, επαναστάτες.
Από την άλλη, το «μέτωπο της λογικής». Όσοι πιστεύουμε στην επιστήμη, στην κλιματική αλλαγή, στα δικαιώματα των γυναικών, των μαύρων, των ομοφυλοφίλων, των τρανς. Για εμάς ο θυμός είναι κάτι το απαγορευμένο, είμαστε υπεράνω. Το δικαίωμα στον θυμό το έχουν οι άλλοι κι εμείς επιδεικτικά τους σνομπάρουμε.
Οι συνέπειες της α-θυμίας μας καταστροφικές. Όταν σιωπάς, αφήνεις πάντα τη φωνή κάποιου άλλου να ακούγεται. Κι εμείς σιωπάμε. Ορισμένοι δεν ψηφίζουμε και μετά διαμαρτυρόμαστε που οι alt-right μπαίνουν στη Βουλή ή και κυβερνούν. Δεν ψηφίζουμε και μετά δυσανασχετούμε που υπάρχουν κόμματα που έχουν αναδείξει την ομοφοβία σε πολιτικό σύνθημα.
Το έχει πει ο Leonardo ξεκάθαρα: το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να ψηφίζουμε κυβερνήσεις που έχουν στο πρόγραμμά τους την κλιματική αλλαγή. Όπου κλιματική αλλαγή βάλτε ό,τι προτιμάτε.
Μια χαραμάδα αισιοδοξίας
Για να κλείσουμε με κάτι ευχάριστο, όντως σιγά σιγά φαίνεται να υπάρχει αντίδραση που δεν προέρχεται από την άκρα δεξιά. Όπως έχουμε ξαναπεί, το κίνημα MeToo κι ο θυμός που γεννά είναι λόγοι πραγματικής αισιοδοξίας. Το γεγονός ότι βγαίνει κάποιος κηρύττοντας περί «φλυαρίας των γυναικών» και μια γυναίκα από το πάνελ του λέει πως είναι εξοργισμένη, είναι πράγματι κάτι παραπάνω από ικανοποιητικό.
Όλα αυτά μας επιτρέπουν τουλάχιστον να πιστεύουμε σε κάτι. Γιατί ο δικός μας ο θυμός είναι δικαιολογημένος και πρέπει να ακούγεται. Δεν χρειάζεται να τον φοβόμαστε. Ας τον εκφράζουμε, όπου θέλει ο καθένας κι όπως μπορεί. Από τα social media μέχρι τις διαδηλώσεις. Από τις φιλικές συζητήσεις μέχρι τις πρωινές εκπομπές. Αν δεν μας αρέσουν όλα αυτά, η ψήφος μας αρκεί. Ο Leonardo μας δίνει το καλό παράδειγμα. Εκείνος θύμωσε, κι ας μην άλλαξε τίποτα στο τέλος. Δεν πειράζει, τουλάχιστον αντέδρασε. Τώρα μάλλον είναι σειρά μας.
Παρόμοια άρθρα:
- Αγαπημένες ταινίες μυστηρίου που μένουν αξέχαστες
- Only Murders In The Building: Ποιος σκότωσε τον Tim Kono;
- Η μάστιγα των κακών σίκουελ
Aκολουθήστε τις σελίδες μας σε Facebook, Instagram και Spotify για περισσότερη έμπνευση.
