Με αφορμή το άρθρο που δημοσίευσε ο Χρήστος Γιανναράς στην εφημερίδα Καθημερινή πριν από 21 περίπου χρόνια και το οποίο έπεσε τυχαία στα χέρια μου μετά από διαδικτυακή έρευνα, αποφάσισα και εγώ να θίξω το φαινόμενο αυτό που θέλει την κριτική περιθωριοποιημένη σε μία επι-κριτική κατά τ’ άλλα εποχή. Τα πράγματα δεν φαίνεται να έχουν αλλάξει και πολύ από τότε – στην Ελλάδα αλλά και εν γένει παγκοσμίως – παρά το γεγονός ότι έχει περάσει ένα εύλογο χρονικό διάστημα και θα έπρεπε όλοι μας να έχουμε συμμορφωθεί, μαθαίνοντας από τα λάθη του παρελθόντος.
Έξις δευτέρα φύσις και πάει λέγοντας
Μεγαλωμένοι, όμως, σε μία κοινωνία όπου δυστυχώς υπερέχει ο ατομικισμός και το προσωπικό συμφέρον, γνωρίσαμε μόνο την «τέχνη» του να έχουμε πάντα δίκιο και δεν μάθαμε ποτέ να αναλαμβάνουμε τις ευθύνες των πράξεών μας. Δεν θεωρείται απορίας άξιο το γεγονός ότι οι άνθρωποι δαιμονοποιήσαμε την κριτική που μας ασκούν οι άλλοι και συνηθίσαμε να την απορρίπτουμε μηχανικά. Σαφώς όμως, το συμφέρον κυβερνά έναντι της λογικής χρόνια τώρα.
Αντίληψη εαυτού
Τι μας μένει λοιπόν; Ένας κριτικός λόγος, που στις μέρες μας διώκεται εξαιτίας του έμφυτου εγωισμού και της ιδιοτέλειάς μας. Έτσι, ο καθένας μας σχημάτισε μια αντίληψη εαυτού, τουλάχιστον εξωπραγματική για να ταιριάζει με τα θέλω που είχαμε από παιδιά στο κούφιο μας κεφάλι. Αυτή η αντίληψη του εαυτού φυσικά και μας καθιστά δύσπιστους και γεμάτους καχυποψία σχετικά με τις προθέσεις των άλλων, αφού δεν μας βλέπουν όπως θα θέλαμε να μας βλέπουν. Γιατί το επιτρέψαμε αυτό; Γιατί ο εγωισμός μας και η ανάγκη μας να υπερασπιστούμε αυτά που πιστεύουμε μας ωθεί στην απόρριψη κάθε κριτικής που μας αφορά.
Βάρναλης και θεία
Και ναι! Είμαστε άξιοι της μοίρας μας τελικά. Και δεν φταίει κανένα «κακό ριζικό», κι ας ισχυριζόταν έτσι ο Κωστάκης… Αλλά βέβαια, μέχρι εκεί ξέρουμε, μέχρι εκεί μας μάθανε. Από γενιά σε γενιά και δώσ’ του διαιωνίζεται ο φαύλος κύκλος του κόμπλεξ. Μόνο οι εξωτερικές αποδόσεις θα μας έσωζαν άλλωστε μέσα στη μιζέρια μας. Μόνο «Φταίει ο Θεός που μας μισεί!», μάθαμε να λέμε. Γιατί βέβαια, βέβαια! Αν δεν φταίει ο συνάνθρωπος, φταίνε οι μοίρες και τα θεία! Αλλά ούτε εκεί δεν ντραπήκαμε… Δημιουργήσαμε μόνοι μας οι άνθρωποι την έννοια «Θεός» και όλοι μαζί τώρα καταριόμαστε τα φανταστικά. Δεν μεγαλώσαμε μάλλον. Μας έμειναν κουσούρια η ανωριμότητα και οι φανταστικοί μας φίλοι.
Οι ξέμπαρκοι του παιχνιδιού
Από την άλλη πλευρά, ψυχορραγούν οι ξέμπαρκοι. Όσοι κράτησαν χαμηλό προφίλ, δηλαδή τόσο ώστε να τους καταβροχθίσουν την αυτοεκτίμηση οι ισχυροί. Και φυσικά τραυματίστηκαν ανεπιστρεπτί. Με την αυτοπεποίθησή τους να έχει φτάσει στα τάρταρα, μαντέψτε πώς βιώνουν την αρνητική κριτική πλέον. Μα, ως προσωπική εμπάθεια εναντίον τους, προφανέστατα! Και επειδή αδυνατούν να την αντέξουν, αντιδρούν έντονα ώστε να καλύψουν τα συμπλέγματα κατωτερότητάς τους… Και ούτε και εκείνοι έμαθαν να δέχονται την αποτυχία. Μας κατακλύζουν αισθήματα φόβου και ανασφάλειας, συνάνθρωποι!
Κι όσοι δεν βρίσκονται στο άσπρο, καταλήγουν στο μαύρο, και αντιστρόφως ανάλογα, σε μια εξίσωση που λέγεται ζωή. Όμως, εγώ, ερωτώ: Γιατί 18 χρόνια μετά να πικραίνεται ακόμη αυτός ο άνθρωπος που με τόσο πόνο έγραψε εκείνο το άρθρο τότε; Εκείνος κι άλλοι τόσοι – ολίγοι μεν, ήρωες δε – πάλεψαν για τις μέρες του φωτός που δεν ήρθαν ποτέ. Δεν νομίζετε ότι τουλάχιστον οφείλουμε μίαν απολογιάν;
Καλησπέρα, κύριε Γιανναρά, σας μιλά η νέα γενιά. Εκπέμπουμε από τον πυρήνα του καταβαραθρωμένου εγωισμού μας. Σας απογοητεύσαμε. Συγνώμη. Είμαστε μεγάλα παιδιά όμως και δεν κλαίμε πλέον. Κοιμηθείτε ήσυχος απόψε. Θα αναλάβουμε εμείς την ευθύνη.
Το εξαιρετικό άρθρο του κ. Γιανναρά μπορείτε να το βρείτε εδώ.
Παρόμοια άρθρα:
- Μακιγιαρισμένος ο θάνατος είναι πιο αποκρουστικός
- 13 Reasons Why: Αγάπα τον εαυτό σου.
- Γιατί είμαστε όπως είμαστε;
Ακολουθήστε τις σελίδες μας σε Instagram, Facebook και Spotify για περισσότερη έμπνευση.
