Ηχογράφηση από τη Μαρία Σακαρίκου:
Paris. Με έξτρα Γαλλική προφορά και διάθεση, γεμάτη κόκκινους μπερέδες, βόλτες στο Σηκουάνα, μια υπό κατασκευή Notre Dame, αφράτα κρουασάν, κι ό,τι άλλο cliché βρω να σας αραδιάσω, σας χαιρετώ από το όμορφο Παρίσι. Συγκεκριμένα από το Μουσείο του Λούβρου.
Αρπάξτε τον ζεστό καφέ σας και κάτι για να μασουλίσετε κι ελάτε να περιηγηθούμε ανάμεσα στα εκθέματα μιας πανέμορφης και συγκινητικής έκθεσης, που ένωσε δύο πόλεις στολίδια. Παρίσι-Αθήνα: Γέννηση της Σύγχρονης Ελλάδας 1675-1919, ή γαλλιστί, Paris-Athènes: Naissance de la Grèce Moderne 1675-1919.
Λαύριο
Από τα τελευταία στη σειρά εκθέματα της έκθεσης Paris-Athènes, μα πολύ γνώριμο κι από τα πρώτα στις προτιμήσεις μου, αποτελεί το έργο Λαύριο, του Κωνσταντίνου Μαλέα. Ο Μαλέας ανήκε στους πρώτους καλλιτέχνες που ασχολήθηκαν με τον μεταϊμπρεσιονισμό, στο Παρίσι, όπου και διέμενε. Αναπαριστά την Ελλάδα με θερμά χρώματα, σε καστανόξανθους τόνους, θυμίζοντάς μας κάτι από τους Cézanne και Gauguin.
Τοποθετημένο στο Νότο του νομού Αττικής, το Λαύριο αποτελεί χαρακτηριστική αναπαράσταση, με εμφανείς επιρροές από την Αρτ Νουβό, το Φοβισμό, κι από την ομάδα μεταϊμπρεσιονιστών, Ναμπί. Ο πίνακας βρίσκεται ως μόνιμο έκθεμα στην Εθνική Πινακοθήκη Αθηνών, ενώ φιλοξενείται στο Λούβρο για τις ανάγκες της έκθεσης.
Οι δύο πόλεις ενώνονται
Το Μουσείο του Λούβρου στο εξωτικό Paris, για εσάς που το έχετε -ή και όχι- επισκεφθεί, μετρά στην κατοχή του έναν μεγάλο αριθμό Ελληνικών εκθεμάτων, από διάφορες περιόδους την Ελληνικής ιστορίας. Όμως, αν σπεύσετε να αναφερθείτε σε ζητήματα αρχαιοκαπηλίας ή περί κατοχής ελληνικών εκθεμάτων σε ξένα χέρια, αναρωτηθείτε. Αξίζει άραγε;
Να θυμάστε πως σκοπός της έκθεσης και του άρθρου δεν είναι διόλου αυτός. Αντιθέτως, η έκθεση Paris-Athènes επιχειρεί να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ Παρισιού-Αθήνας, μεταξύ Γαλλίας-Ελλάδας. Τελικά, θα δείτε πως η έκθεση αυτή θα λειτουργήσει και κάπως αναλγητικά σε όσους/ες τη θεωρούν, ενδεχομένως, προκλητική.
Γενικές πληροφορίες
Στην αίθουσα Napoléon του Μουσείου, στην καρδιά του Paris, δημιουργήθηκε αυτή η πανέμορφη κι άκρως συγκινητική έκθεση. Θα είναι διαθέσιμη ως τις 07/02/2022, σε γαλλικά κι αγγλικά. Το κοινό θα απολαύσει Αθήνα και Παρίσι να γίνονται ένα. Με αργό περπάτημα ανάμεσα σε δεκάδες εκθέματα που μυρίζουν Αρχαία, Βυζαντινή, Ορθόδοξη, Επαναστατική, Μεταπολεμική, και Σύγχρονη Ελλάδα, αναγνωρίζει κανείς την εγγύτητα και τη σύνδεση των δύο πόλεων.
Ελληνική Επανάσταση 1821: 200 χρόνια μετά
Πηγή έμπνευσης μιας τέτοιας έκθεσης, σε ένα από τα διασημότερα μουσεία παγκοσμίως, στάθηκε η επέτειος των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Η έκθεση Paris-Athènes ευελπιστεί να αναδείξει όλα εκείνα τα ενοποιητικά στοιχεία, μεταξύ Ελλάδας κι Ευρωπαϊκής κουλτούρας, φέρνοντας βέβαια στο επίκεντρο τη σχέση Αθήνας-Παρισίου.
Ελλάδα και Ντελακρουά
Απο τους διασημότερους πίνακες που υμνούν την Ελληνική Επανάσταση του 1821, μα βρίσκεται μόνιμα στο Μπορντώ της Γαλλίας, αποτελεί η απεικόνιση της Ελλάδας στα ερείπια του Μεσολογγίου. Το αριστουργηματικό αυτό έργο του Ντελακρουά προκαλεί πραγματικά δέος. Τοποθετημένος σε χρυσή σκαλιστή κορνίζα, με τόνους σκοτεινούς, και το εκθαμβωτικό λευκό ένδυμα της Ελλάδας, ο πίνακας αποτελεί πραγματικά ένα όνειρο, που επιτέλους καταφέρνεις να θαυμάσεις έξω από τα βιβλία της ιστορίας σου!
Λίγη λεπτομέρεια παραπάνω
Τώρα, πάμε πίσω στο χρόνο. Σε δύο αρκετά μακρινούς προς εμάς αιώνες. 17ος και 18ος. Οι πρέσβεις που επισκέφθηκαν την Ελλάδα ανακάλυψαν μια Οθωμανική επαρχία, η οποία εξέπληξε καλλιτέχνες και διανοούμενους. Ο Ελληνικός Αγώνας για την Ανεξαρτησία του 1821 τράβηξε τόσο το ενδιαφέρον, καταφέρνοντας να στηριχτεί τόσο στρατιωτικά όσο και οικονομικά στην Ευρώπη. Η Ελλάδα απελευθερώνεται το 1829 και μεταφέρει την πρωτεύουσά της στην Αθήνα, το 1834. Τα ιστορικά γεγονότα δίνονται τόσο στοχευμένα στο κοινό, μέσα από μια χρονολογική τοποθέτηση των εκθεμάτων και με αναλυτικές περιγραφές.
Η νεογέννητη Ελληνική πολιτεία, επηρεασμένη από τη Γερμανική και Γαλλική παρουσία στα εδάφη της, βάσισε την πολιτισμική της ταυτότητα στον Γαλλογερμανικό νεοκλασικισμό. Η διαφύλαξη της εθνικής Ελληνικής κληρονομιάς συνέβαλε στη δημιουργία Ευρωπαϊκών αρχαιολογικών ινστιτούτων, όπως είναι η Γαλλική Σχολή Αθηνών, που ιδρύθηκε το 1846, επαναστατώντας τη γνώση του Ελληνικού παρελθόντος. Έλληνες καλλιτέχνες άρχισαν να μεταναστεύουν, να εργάζονται, και να σπουδάζουν στο ειδυλλιακό Παρίσι και να διαμορφώνουν μια εντελώς διαφορετική καλλιτεχνική ταυτότητα. Μια ταυτότητα τόσο Αθηναϊκή, όσο και Παριζιάνικη.
Αθηναϊκή Βραδιά ή Στην Ταράτσα
Γοητευμένους θα βρείτε τους εαυτούς σας, μόλις αντικρίσετε το αριστούργημα του Ιάκωβου Ρίζου. Ποιο Paris και ποια Αθήνα; Ο πίνακας αυτός έχει ταξιδέψει κυριολεκτικά τον κόσμο ολόκληρο κι έχει γοητεύσει κάθε κοινό. Έγινε, λοιπόν, η αφίσα της έκθεσης Paris-Athènes. Και πώς άλλωστε να μην είναι ο ιδανικότερος όλων; Η ταράτσα του μεγαλοαστικού νεοκλασικού αρχοντικού, κάπου στην Αθήνα, με φόντο την Ακρόπολη λουσμένη στο γλυκό πορτοκαλί του δειλινού, είναι σύμβολο της νέας γαλλο-ελληνικής ζωγραφικής. Ολόκληρη η αισθητική του έργου το καθιστά έναν από τους γοητευτικότερους πίνακες της σύγχρονης ελληνικής ζωγραφικής.
Η γέννηση μιας νέας Ελλάδας
Το Paris-Athènes είναι μια σημαντική και συγκινητική έκθεση, που αξίζει κάθε λεπτό περιήγησης ανάμεσα στα εκθέματά της. Αποτελεί ένα σπουδαίο πολιτισμικό και καλλιτεχνικό εγχείρημα, καθότι έχει πλέξει τόσο όμορφα την αληθινή ιστορία της αρχαιολογίας με την ανάπτυξη της Ελληνικής πολιτείας και της σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης.
Οι εκσκαφές σε Ακρόπολη, Δήλο, και Δελφούς αποκάλυψαν, αν μη τι άλλο, ένα αληθινό κομψοτέχνημα. Μια άλλη Ελλάδα, τόσο διαφορετική από τα μέχρι τώρα νεοκλασικά ιδεώδη. H Μεγάλη Έκθεση των Έργων της Βιομηχανίας όλων των Εθνών, ή Μεγάλη Έκθεση του 19ου αιώνα, όπως είναι ευρέως γνωστή, αποκάλυψε μια νέα όψη της Ελλάδας. Έφερε στην επιφάνεια μια νέα μορφή Ελληνικής Τέχνης, φανερά επηρεασμένης από το Ορθόδοξο Βυζάντιο.
Διοργάνωση
Πυλώνας της έκθεσης Paris-Athènes αποτέλεσε η Ελληνική παρουσία, η οποία αναγράφεται αναλυτικά στο κάτω μέρος κάθε εκθέματος. Αξίζει, λοιπόν, να αναφέρω πως την έκθεση οργάνωσαν οι:
Μαρίνα Λαμπράκη Πλάκα, διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Αθηνών-Μουσείο Αλέξαντρου Σούτζου. Αναστασία Λαζαρίδου, διευθύντρια του τμήματος Αρχαιολογικών Μουσείων, Εκθέσεων, και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων. Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού κι Αθλητισμού. Jean-Luc Martinez, πρόεδρος-διευθυντής του Μουσείου του Λούβρου, υπό τη βοήθεια της Débora Guillon.
Ένας σύγχρονος μίτος της Αριάδνης
Μια πρωτοβουλία σαν κι αυτή αποτελεί ένα σημαντικό εγχείρημα. Είναι ένας σύγχρονος μίτος της Αριάδνης, θα μπορούσα να πω. Κι αυτό γιατί καταφέρνει να γεφυρώσει ένα μεγάλο χάσμα μεταξύ Ελλάδας-Γαλλίας, ειδικά αν σκεφτούμε πόσα ελληνικά εκθέματα βρίσκονται για χρόνια υπό Γαλλική κατοχή και κοσμούν μουσεία κι εκθέσεις. Έτσι, με απόλυτη ισορροπία, η έκθεση Paris-Athènes έρχεται να ενώσει τις δύο πόλεις κι όχι να υπενθυμίσει τις όποιες διαφορές τους. Ελλάδα και Γαλλία μοιράζονταν, μοιράζονται, και θα μοιράζονται τις ίδιες καλλιτεχνικές ανησυχίες. Paris και Athènes, πάντα θα ακτινοβολούν το φως της καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Παρόμοια άρθρα:
- Η τέχνη του δρόμου μιλά για όσους χάθηκαν
- Reality Check: άτοπος χρόνος και άχρονος τόπος
- Anne Sexton: περί χαoτικών εκρήξεων και αισθητικοποίησης του θανάτου
Ακολουθήστε τις σελίδες μας σε Instagram, Facebook και Spotify για περισσότερη έμπνευση.
