«In the land of gods and monsters, Ι was an angel» όπως λέει και η Lana Del Rey στο τραγούδι της Gods and Monsters. Σε έναν κόσμο γεμάτο προβλήματα, τέρατα, πολέμους, διαταραχές, καταρρίψεις θεμελιωδών δικαιωμάτων, υπερπαραγωγής, εσωτερικευμένου μίσους, ρατσισμού, γυναικοκτονιών και παντοδύναμων «θεών» να είσαι η μόδα. Δηλαδή, να εξελίσσεσαι, να μαθαίνεις, να αποδέχεσαι, να δημιουργείς, να μην ξεχνάς και να «δημοκρατικοποιείσαι».
Η βιομηχανία της μόδας circa 1870s
Ας βουτήξουμε βαθιά στην ιστορία της βιομηχανίας της μόδας. Φαντάσου έναν κόσμο χωρίς κινητά, τηλεόραση και ίντερνετ, ή μάλλον… απλά φαντάσου τον κόσμο πριν το 1876, που δεν υπήρχε τίποτα από τα τρία. Ενημερωτικά πάντως, το τηλέφωνο εφευρέθηκε το 1876, η τηλεόραση εφευρέθηκε το 1927 και το 1983 εφευρέθηκε το ίντερνετ. Εκείνη την εποχή, δηλαδή πριν από το 1876, τα ρούχα που σχεδιάζονταν κάπως έπρεπε να διαφημιστούν ώστε να παρατηρηθούν και σε δεύτερη μοίρα να αγοραστούν από το κοινό. Φυσικά, δεν μιλάμε για τα ενδύματα που ήταν αποτέλεσμα μαζικής παραγωγής. Μιλάμε για ρούχα τα οποία σχεδιάζονταν για εκλεκτή πελατεία. Πώς λοιπόν, ενώ δεν υπήρχαν ούτε κινητά τηλέφωνα, ούτε τηλεοράσεις και ίντερνετ, οι σχεδιαστές κατάφερναν να πουλήσουν τα ενδύματα τους; Μην το ψάχνεις, η απάντηση είναι τα fashion shows της εποχής.
Τα πρώτα fashion shows
Ένας ακόμη τρόπος για να διαφημιστούν τα ενδύματα σου ως σχεδιαστής των 1800s πέρα από τα περιοδικά, τις εφημερίδες και τις φωτογραφίσεις είναι τα fashion shows. Τα πρώτα shows της εποχής δεν ήταν σαν τα φαντασμαγορικά σκηνικά του οίκου Chanel μέσα στο Grand Palais ή τα breathtaking props όπως το Chanel Rocket Ship της AW17 συλλογής. Ήταν κάτι σαν gatherings σε μικρούς χώρους όπως ξενοδοχεία. Μοντέλα, ή μανεκέν όπως τα αποκαλούσαν τότε, φορούσαν τα ενδύματα και περπατούσαν για να τα διαφημίσουν. Σε αυτές τις αποκλειστικές συναντήσεις συμμετείχαν fashion buyers (κάποιος που λαμβάνει αποφάσεις αγοράς για ένα κατάστημα λιανικής πώλησης ειδών ένδυσης), δημοσιογράφοι μεγάλων εφημερίδων για να λογοδοτήσουν στα μέσα ενημέρωσης και εννοείται οι πελάτες των σχεδιαστών.
Αυτή η αποκλειστικότητα σημαίνει ότι από τις απαρχές της δημοσιοποίησης και της διαφήμισης της μόδας, υπήρχε κάτι το private. Μια κλειστή πόρτα την οποία δεν μπορούσε να διαβεί ο οποιοσδήποτε. Ο χώρος της μόδας αποτελούσε ένα κομμάτι της ελίτ. Μόνο των editors της Vogue, της Elle, των buyers και των βαθύπλουτων πελατών που μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά garments της Haute Couture και των Ready to Wear κολεξιόν. Ο υπόλοιπος κόσμος απλά παρατηρούσε. Ή μάλλον, ειδικά εκείνη την εποχή, δεν γνώριζε καν για τα δρώμενα της βιομηχανίας της μόδας.
Digitalization
1950s και πάλι. Στα πλέον κανονικά fashion shows, στην πρώτη, δεύτερη και τρίτη σειρά υπάρχουν οι editors, οι top of the top πελάτες, οι influencers και οι buyers. Παρατηρούμε όμως ότι και μετά την εφεύρεση του κινητού, της τηλεόρασης κτλ. υπάρχει ακόμα ένα ίχνος μυστικοπάθειας, exclusiveness και eliteness.
Η παγκοσμιοποίηση, η ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη και ο Covid-19 συνέβαλλαν κατά πολύ στον εκδημοκρατισμό της μόδας. Πλέον, εξαιτίας της τεράστιας ανάπτυξης των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και των social media, κάθε οίκος διαθέτει το δικό του site. Τα ενδύματα είναι διαθέσιμα προς όλους τους λάτρεις της μόδας χωρίς να χρειάζεται να είναι δημοσιογράφοι μόδας και διάσημες προσωπικότητες. Εξαιτίας της πανδημίας, οι οίκοι μόδας από την Ready to Wear γραμμή μέχρι και την Haute Couture «αναγκάστηκαν» να μεταφερθούν στα Instagram lives. Αυτό έδωσε την δυνατότητα σε κάθε fashion fanatic να παρακολουθεί οποιαδήποτε κίνηση του αγαπημένου του οίκου με το πάτημα ενός κουμπιού.
Just trying
Πέρα όμως από τα fashion shows, την τελευταία δεκαετία παρατηρείται ένα κύμα από στυλοβάτες της μόδας που προάγουν την μόδα και την μοιράζονται με το ευρύ κοινό. Μερικά παραδείγματα αποτελούν τα fashion documentaries όπως το Dior and I, η παρουσίαση της διαδικασίας δημιουργίας μιας ολόκληρης συλλογής Dior από την Maria Grazia Chiuri στα social media και ειδικότερα στο YouTube, η εύρεση και η ανάδειξη νέων designers, προσώπων και νέων artisans από τα περιοδικά μόδας όπως το τεύχος Μαρτίου της Vogue Greece, The Creative Flow, η αποκάλυψη μυστικών του χώρου του fashion make-up μέσα από προϊόντα της θρυλικής Pat McGrath και συνέδρια της Vogue για τους λάτρεις του χώρου, όπως το Forces of Fashion.
Παρόμοια άρθρα:
- Rape culture, Aka «κουλτούρα βιασμού»
- Lana Del Rey: Η επιτομή του Sad Girl Aesthetic
- PALI: Μια κατάδυση στις επιρροές της Marina Satti
Ακολουθήστε τις σελίδες μας σε Instagram, Facebook και Spotify για περισσότερη έμπνευση.
