Η Βιβλιοθηκάριος του Άουσβιτς και η Ντίτα Κράους

Υπάρχουν βιβλία ικανά να καταρρακώσουν την ψυχολογία της ανθρώπινης υπόστασης, δίχως αυτό να σημαίνει πως δε πρόκειται για αριστουργήματα. Από την κατηγορία αυτή, δε θα μπορούσε να λείπει και «Η Βιβλιοθηκάριος Του Άουσβιτς», ένα βιβλίο, οι σελίδες του οποίου γράφτηκαν με το αίμα, τα δάκρυα και την θυσιασμένη ζωή εκατομμυρίων Εβραίων, Ρομά και αιχμαλώτων πολέμου.

Λίγα λόγια για το βιβλίο

Ένα σχολείο μέσα στο Άουσβιτς. Μια πηγή ελπίδας μέσα στη λάσπη, την αρρώστια, την εξαθλίωση και τον θάνατο. Ο Φρέντι Χιρς, πέρα από αθλητής, υπήρξε και δάσκαλος, οραματιστής και ηγέτης. Ήταν αυτός που όρισε την δεκατετράχρονη τότε Ντίτα υπεύθυνη για τα ελάχιστα βιβλία που κυκλοφορούσαν κρυφά στο αυτοσχέδιο σχολείο του στρατοπέδου. Βιβλία! Μια έννοια παράνομη μέχρι εκεί που όριζαν τα ηλεκτροφόρα πλέγματα.

Τίποτα δεν ήταν δεδομένο εκεί μέσα, πόσο μάλλον η ανθρώπινη ζωή. Έρχονται όμως στιγμές μέσα σε όλη αυτή την παράνοια, που οι κρατούμενοι καλούνται να υπερβούν τον εαυτό τους. Κάπως έτσι και η Ντίτα, σαν παιδί ακόμα, καταφέρνει να χαλιναγωγήσει τους φόβους της και να πατάξει την, ζωγραφισμένη στα μάτια τους, απελπισία. Κόντρα σε κανόνες και απειλές, γυρνά το πρόσωπο της απαξιωτικά στην ίδια την προσωποποίηση του θανάτου, τον Γιόζεφ Μένγκελε. Είναι πεισματάρα, είναι καλλιεργημένη, είναι η απάντηση σε όσους πίστεψαν πως υπάρχουν όρια στην παιδική φαντασία και την ανθρώπινη ευρηματικότητα. Η Ντίτα είναι το στήριγμα πολλών. Ακόμη και της ίδιας της μητέρας της. Το χαμόγελο και το χιούμορ της δε στερεύουν ποτέ. Η αγκαλιά της αποτελεί καταφύγιο για όλους όσους πονούν, διψάνε, πεινούν, φοβούνται, ερωτεύονται.

Άκρως περιγραφικός και σε τριτοπρόσωπη αφήγηση, ο Αντόνιο Ιτούρμπε, καταφέρνει να τοποθετήσει τον αναγνώστη στην καρδιά των γεγονότων. Η μυρωδιά της καμένης σάρκας, η βρωμιά από τη λάσπη στα πόδια και στα ρούχα, το άγχος για το αν υπάρχει αύριο, είναι μερικές από τις αισθήσεις που ζωντανεύουν και χορεύουν μπροστά στα μάτια όποιου διαβάζει το αποτέλεσμα της απαιτητικής και πολυετούς έρευνας του συγγραφέα. Εικόνες σκληρές σε σημείο που παύουν να είναι ρεαλιστικές, ακουμπούν στα μύχια της ανθρώπινης ψυχής, χαράζοντας έτσι με γνώση και αντικειμενικότητα την συνείδηση της μοντέρνας ύπαρξης και φιλοσοφίας.

Μέσα στο Άουσβιτς υπάρχουν τα πάντα

Ο Ιτούρμπε δεν χάνει ευκαιρία να το υπερτονίζει αυτό. Παιδιά κρεμασμένα από το στήθος της μάνας τους, σύζυγοι απελπισμένοι που αναζητούν τους συντρόφους τους, έφηβοι που μέσα σε όλο το χάος του Άουσβιτς, τολμούν να ερωτευτούν, να λιποτακτήσουν. Ορισμένοι τα καταφέρνουν, κάποιοι άλλοι όμως όχι. Διότι έτσι ήταν η ζωή μέσα στα στρατόπεδα του θανάτου. Ίσως τα πάντα ήταν θέμα τύχης. Μικρές στιγμές ευτυχίας και γέλιου που συμβολίζουν την αναγκαιότητα για επιβίωση, δε θα μπορούσαν να λείπουν από την αφήγηση. Η ανάγκη για προσευχή στον Θεό, η παρουσία των ζωντανών βιβλίων, ακόμη και η δίψα για επανάσταση φέρνουν τους κρατούμενους πιο κοντά. Δημιουργούν αυτήν την επικοινωνία που έστω για λίγο τους δίνει το απαραίτητο οξυγόνο για να βγάλουν μια ημέρα ακόμα. Μέχρι και ο Άγγελος του Θανάτου, τους ακούει να τραγουδούν και χαμογελά παρά το παγωμένο του βλέμμα.

Για το τέλος…

Οι τελευταίες ημέρες πριν την ελευθερία βρίσκουν την Ντίτα και την μητέρα της στο Στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπέργκεν-Μπέλζεν. Κάπου εκεί, σε μια κουκέτα λίγο παραπέρα από τη δικιά της, η Ντίτα θα ακούσει την τελευταία πνοή των αδερφών Μαργότ και Άννα Φρανκ. Ανατριχιαστικό, αν σκεφτεί κανείς, πως δυο ιστορικά και τόσο καθοριστικά για τα γεγονότα πρόσωπα, όπως η Άννα Φρανκ και η Ντίτα Κράους, συναντήθηκαν και συνυπήρξαν έστω για λίγο.

Υψίστης σημασίας για τον αναγνώστη είναι ο επίλογος του συγγραφέα. Είναι σαν η ίδια η Ντίτα, υπερήλικη πια, να γράφει το τέλος της ιστορίας και την συνέχεια της ζωής της. Αναπτύσσει σκαλί σκαλί την έρευνα του συγγραφέα και την γνωριμία του με την Ντίτα που τον οδήγησαν στην συγγραφή του βιβλίου «Η Βιβλιοθηκάριος του Άουσβιτς» και την έκδοση του το 2012.

«Η Βιβλιοθηκάριος του Άουσβιτς», δεν είναι απλώς ένα βιβλίο λογοτεχνικό. Είναι ένα ακόμα ντοκουμέντο για τις ανεπανόρθωτες επιπτώσεις που ένας πόλεμος κουβαλά μαζί του. Λάθη τα οποία κακώς έγιναν και σκοπός είναι να μην επαναληφθούν ποτέ ξανά στην αέναη ιστορία. 

Διαβάστε επίσης:

• Ο Δερματοστίκτης του Άουσβιτς: Γιατί δε νικάει πάντα ο πόλεμος…
• Η συμφωνία στο Μόναχο και ο Ρόμπερτ Χάρις

Ακολουθήστε τη σελίδα μας σε Facebook, Instagram και Spotify για περισσότερη έμπνευση

Giving Sight by Beasty Press // Giving Sight The Project