Ηχογράφηση από τη Μαρία Σακαρίκου:
Οι άνθρωποι νομίζουμε ότι είμαστε ελεύθεροι, ή έστω θέλουμε να το νομίζουμε. Μιλάω για όλους εμάς τους αιθεροβάμονες, που πετάμε στα σύννεφα, που δεν έχουμε ακόμα καταλάβει ότι γύρω μας υπάρχει ένα σύστημα, το οποίο δεν μας θέλει ελεύθερους. Όσο πιο γρήγορα αντιληφθείς ότι οι βιωματικές εμπειρίες σου είναι δοτές τόσο πιο γρήγορα θα βαδίσεις προς τον δρόμο της ελευθερίας. Η ελευθερία, για την οποία πρέπει να παλεύουμε, δεν είναι μια ελευθερία στην οποία μονίμως πρέπει να παλεύουμε ενάντια στους νόμους ή στο κράτος. Η ελευθερία είναι μια εσωτερική υπόθεση. Και όποτε νιώθουμε ανελεύθεροι, έναν φόβο ή μια ενοχή να μας κατακλύζει, στην πραγματικότητα ευθυνόμαστε εμείς για αυτά τα αρνητικά συναισθήματα δυσφορίας.
Νοηματοδοτώντας την ελευθερία
Χρόνια τώρα, πολλοί φιλόσοφοι και ψυχολόγοι προσπαθούν να ορίσουν την έννοια της ελευθερίας. Πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα, είναι ενδιαφέρον να δούμε ότι η ελευθερία κατ’ ουσίαν είναι πάντα εσωτερικό ζήτημα και όχι εξωτερικό. Κι όπως είναι λογικό, αυτό οδηγεί σε μια διαρκή αμφιταλάντευση μεταξύ άγχους και ενοχής. Στην ερώτηση: «Τι θέλεις στη ζωή σου;», που συνηθίζουν να κάνουν οι ψυχολόγοι, όλοι διστάζουν να απαντήσουν. Μία ερώτηση που από μόνη της προκαλεί άγχος. Και συνήθως δεν απαντάμε ουσιαστικά, αλλά επιφανειακά. Είναι τόσο δύσκολο να αποφασίσει κανείς για τη ζωή του, όταν δεν το έχει κάνει μέχρι τώρα. Αλλά συγχρόνως, είναι και τόσο λυτρωτικό όταν καταλάβει ότι μπορεί. Τότε έρχεται αντιμέτωπος με τον επόμενο δυνάστη της ελευθερίας του, την ανευθυνότητα.
Ανευθυνότητα και παιδικά βολέματα
Και όλοι είμαστε ανεύθυνοι. Γιατί αν αναλάβουμε ευθύνες, τότε θα είμαστε αντιμέτωποι και με τις συνέπειες. Και όλοι, ανεξαιρέτως, δειλιάζουν μπροστά στην αποτυχία. Η ανευθυνότητα μας κυνηγά από την παιδική ηλικία και υψώνει τα τείχη της, εμποδίζοντας μας να προχωρήσουμε προς την ελευθερία. Επιλέγοντας όμως την ευθύνη, γκρεμίζονται τα τείχη που σε κρατούν καθηλωμένο στο παιδικό βόλεμα και οδεύεις προς την πραγματική επιθυμία, απαλλαγμένος από ενοχές και φόβους. Εκεί είναι που αντιλαμβάνεσαι το πραγματικό κανονιστικό πλαίσιο που σου επιβάλλει κοινωνία. Και τότε μαζί με την συνειδητή αντίληψη της ανελευθερίας σου, βαδίζεις προς κάτι ανώτερο.
Πόσο ένοχος αισθάνεσαι ερχόμενος αντιμέτωπος με το καινούριο;
Αισθανόμαστε, κοινώς, ότι ένας εξωτερικός παράγοντας μας περιορίζει και μας καταπιέζει. Όμως, στην πραγματικότητα αυτό που μας περιορίζει είναι ένα εσωτερικό στοιχείο. Είναι αυτή η ενοχή, αυτός ο φόβος του να απορρίψουμε και να αποχωριστούμε το σίγουρο. Το «σίγουρο» στο οποίο έχουμε βολευτεί και δεν θέλουμε να αφήσουμε αυτή τη βολή. Αυτό που αν αφήσουμε πίσω θα βρεθούμε στο χάος, το τρομακτικό καινούριο στοιχείο. Γιατί όταν απορρίπτεις μια δουλειά, έναν άνθρωπο ή μια ευκαιρία, νιώθεις αμέσως το άγχος να σε κατακλύζει, φοβούμενος ότι επέλεξες λάθος. Στην πραγματικότητα αυτά τα στοιχεία είναι που μας σκλαβώνουν και μας αναγκάζουν να κάνουμε κάτι που δεν θέλουμε και όχι άλλοι εξωτερικοί παράγοντες.
Οι παγίδες της ελεύθερης επιλογής
Προσοχή, όμως, γιατί υπάρχει μια μεγάλη παγίδα. Δεν μιλώ για αναρχία ούτε για αναστάτωση, γιατί εκεί πάλι ανελεύθερος θα είσαι παλεύοντας ενάντια στο σύστημα. Αυτό που μερικοί ορίζουν ως ελευθερία την πάλη με το κράτος και όχι με τον εαυτό, πάλι σε καθιστά παγιδευμένο. Και ενώ προσπαθείς να παλέψεις με τα κοινωνικά δεδομένα, τελικά παλεύεις με τον εαυτό σου. Η πραγματική ελευθερία είναι στο μυαλό και έρχεται μέσω της συνειδητοποίησης. Το δεδομένο στην προκειμένη είναι ένα. Θα χρειαστεί να αναλάβεις τις ευθύνες που σου αναλογούν, ίσως και ακόμη περισσότερες. Όμως, η επιλογή της ελευθερίας, δεν έρχεται ποτέ χωρίς κόστος.
Ο φόβος του θανάτου και η πλασματική ανελευθερία
Όλα αυτά, αν και φαινομενικά φαντάζουν βουνό, είναι απολύτως θετικά. Κι αυτό, διότι υποδηλώνουν ότι η ελευθερία μας δεν είναι στα χέρια των άλλων, αλλά στα δικά μας. Τα στοιχεία που μας σκλαβώνουν μπορούμε να τα ξεπεράσουμε με προσωπική δουλειά. Και θα σας δώσω και το ακραίο (φυσικά) παράδειγμα που έμαθα σπουδάζοντας Ψυχολογία. Ακόμα και στην ακραία περίπτωση που κάποιος μας απειλεί ότι θα μας σκοτώσει αν δεν κάνουμε αυτό που θέλει, είμαστε ελεύθεροι να του πούμε όχι. Κατ’ ουσίαν είναι ο φόβος του θανάτου που μας αναγκάζει να τον υπακούσουμε και όχι αυτός καθ’ αυτός ο άνθρωπος. Δεν είμαστε, λοιπόν, ποτέ πραγματικά ανελεύθεροι. Απλά η ελευθερία μας δεν έχει να κάνει με το να μην δεχόμαστε τους νόμους, ή να επαναστατούμε δίχως αύριο.
Παρόμοια άρθρα:
- Ο απατεώνας του Tinder: Ένα καλά σχεδιασμένο κόλπο εξαπάτησης
- Munich: The Edge of War: Το απόλυτο πολιτικό θρίλερ
- Η Vintagia της Παρασκευής Vol. 74
Μη ξεχάσετε να ακολουθήσετε τις σελίδες μας σε Facebook, Instagram και Spotify για περισσότερη έμπνευση.
