Ηχογράφηση από την Ακριβή Ανδρινοπούλου:
Μεγάλωσα διάολε. Δεν έχω καταλάβει πώς από την πρώτη μου εξεταστική, εν έτει 2019, φτάνω σιγά σιγά σε μια από τις τελευταίες. Πάντως, δεν φοβάμαι. Αν ισχύει το βαρετό πλέον κλισέ, θα δίνω εξετάσεις μέχρι τα βαθιά μου γεράματα. Επομένως, θα πρέπει μάλλον να βρω τον τρόπο που με βολεύει να τις διαχειρίζομαι κάποια στιγμή, κι ας είναι δύσκολο. Γενικά, όλοι μας μάλλον έχουμε περάσει πολλών λογιών εξεταστικές. Εξεταστικές που μας έφθειραν, αλλά πήγαν καλά στο τέλος. Ή εξεταστικές που και μας έφθειραν και πήγαν και χάλια. Ή εξεταστικές που απλά τις αφήσαμε στο έλεός τους, μιας και μπορεί να είχαμε πιο σημαντικά πράγματα να κάνουμε. Το κείμενο αυτό είναι ένα αφιέρωμα στις πολλές εξεταστικές – εξετάσεις που έχω δώσει ως τώρα. Ίσως σας θυμίσει κάτι από τις δικές σας. Μπορεί και να αποτελέσει παράδειγμα προς αποφυγή, ποιος ξέρει.
Η εξεταστική είναι σκ…ασμος!
Κι επειδή είναι έτσι όπως είναι το εκπαιδευτικό μας σύστημα, δεν μπορούμε παρά να ξεκινήσουμε με τον προάγγελο της εξεταστικής. Οι πανελλήνιες, μου είπε κάποια στιγμή ένας οδοντίατρος, είναι μια εμπειρία τραυματική. Κάποιους τους σημαδεύει μέχρι τα γεράματα.
Δεν είχε κι άδικο. Όντως, σε όλα μας τα σχολικά χρόνια περιμέναμε αυτές οι εξετάσεις να καθορίσουν το μέλλον μας. Ο περίγυρός μας συνεχώς μιλούσε για υψηλόβαθμες σχολές, μόρια και τα τοιαύτα, ενώ «επιτυχημένος» ήταν αυτός που έγραφε τον μεγαλύτερο βαθμό.
Αν σε είχαν βαφτίσει και καλό μαθητή τα προηγούμενα χρόνια, τότε τα πάντα γίνονταν αυτομάτως δυσκολότερα. Σε μένα τουλάχιστον, κάπως έτσι συνέβη. Ένιωθα πως έπρεπε να ικανοποιήσω όλους όσοι πίστευαν σε μένα, να γράψω τέλεια και να ακολουθήσω ένα success story που στην πραγματικότητα άλλοι είχαν προδιαγράψει.
Κι όλο αυτό ήταν σκ…ασμός, που λέει και το τραγουδάκι του Φοίβου Δεληβοριά για το σχολείο. Αλλά κολλάει κι εδώ. Σκάσε και κολύμπα, τώρα έχεις στόχο. Διάβαζα κι εγώ, πολύ περισσότερο από όσο έπρεπε, με τον φόβο ότι θα τους απογοητεύσω όλους. Ότι οι άλλοι θα πουν ότι ήμουν ένας καλός μαθητής-μαϊμού, ότι δεν άξιζα τους καλούς βαθμούς που έπαιρνα κι ότι τους είχα στην πραγματικότητα εξαπατήσει. Όλοι θα καταλάβαιναν ότι ήμουν κάτι… μέτριο.
Και φυσικά, όπως έχουμε ξαναπεί, ένιωθα σαν να ανεβαίνω ένα Έβερεστ, χωρίς κορυφή. Το 17 ήταν αποτυχία, στόχος μου το 20, ο ουρανός κι όπου φτάσω. Μετά από πολλά δάκρυα, φθορά, καυγάδες και άγχος, κατάφερα τελικά να περάσω στη σχολή που ήθελα.
Η μυωπία της επιτυχίας
Όταν πέρασα, ένιωθα Θεός. Είχα φτάσει την κορυφή που τόσο επιθυμούσα, ήμουν πετυχημένος για τα στάνταρ όσων με ενδιέφεραν. Τώρα που το σκέφτομαι, ίσως να μου έκανε περισσότερο καλό μια ξεγυρισμένη αποτυχία σε εκείνη τη φάση.
Όχι επειδή ήμουν ένα επηρμένο παιδάκι και η μοίρα έπρεπε να με τιμωρήσει. Απλά νομίζω ότι μια αποτυχία θα με δυνάμωνε, θα με έκανε να διώξω από πάνω μου τον «καλό μαθητή» και πολύ παραπανίσιο άγχος.
Αλλά δεν ήλθε κι ο «μικρός Γιώργος» ατένιζε το μέλλον με αισιοδοξία. Μέχρι που ήλθε κι η πρώτη εξεταστική του Πανεπιστημίου. Τότε το μότο ήταν: ενδεκάδα που κερδίζει δεν αλλάζει. Στοχεύαμε στον ουρανό στο σχολείο; Ναι. Πετύχαμε; Ασφαλώς. Άρα, το ίδιο σύστημα θα ακολουθήσουμε και τώρα.
Κι έτσι εξωτερικά είχα φτιάξει πλήρες το γνωστό καπιταλιστικό πρότυπο για τον εαυτό μου. Τα μαθήματα διαδέχονταν το ένα το άλλο, οι βαθμοί μου ήταν καλοί κι εξωτερικά καλλιεργούσα την εικόνα που ήθελα να έχουν οι άλλοι για μένα. Άλλωστε, αν η επιτυχία με ενδιέφερε μία φορά, το να με θαυμάζουν οι άλλοι για την επιτυχία αυτή με ενδιέφερε δέκα.
Πλέον, ο στόχος έγινε το «Άριστα» στη σχολή. Στη θέση του Έβερεστ των σχολικών χρόνων μπήκε το Έβερεστ των φοιτητικών. Κι ήταν ψηλότερο.
Η εξεταστική είναι ένα ατέλειωτο hangover
Η μία εξεταστική διαδεχόταν την άλλη και, παρατηρώντας τον εαυτό μου, συνειδητοποίησα το εξής: ήμουν κατά βάση δυστυχισμένος. Διαρκώς είχα άγχος για τα πάντα, ενώ όποτε μια μέρα δεν διάβαζα όσο θα ήθελα, ένιωθα ενοχές. Παραπονιόμουν, μάλιστα, στον εαυτό μου ότι τα όσα κάνει δεν είναι αρκετά. Δες τον τάδε πόσο διαβάζει! Εσύ σε σύγκριση με αυτόν δεν κάνεις τίποτα.
Μόνη εξαίρεση, η στιγμή παραλαβής των βαθμών. Τότε απλά πετούσα. Ήμουν λίγο στη γη και λίγο αλλού. Σα να με αποζημίωνε ο Θεός -ή ό,τι άλλο υπάρχει τέλος πάντων- για την τεράστια προσπάθειά μου. Ήταν ως ένα σημείο και λογικό: τόση χαρά πρέπει να την πληρώνεις με λίγα βάσανα. Τίποτα σε αυτήν τη ζωή δεν είναι δωρεάν.
Και κάπως έτσι διαμορφωνόταν η καθημερινότητά μου, είτε είχαμε εξεταστική είτε όχι. Είχα άγχος, πίεση, ενοχές, μετά ερχόταν ο βαθμός και ενθουσιαζόμουν, κοιμόμουν και την επομένη ξυπνούσα και την ίδια δυστυχία. Και χειρότερη. Έπρεπε πλέον να υπερασπιστώ τους καλούς βαθμούς που είχα. Αλλιώς οι άλλοι θα με πουν διάττοντα αστέρα. Ακριβώς όπως ένα hangover. Και λίγο χειρότερα, γιατί δεν περνούσε, μέχρι να έλθει ο επόμενος βαθμός, την επόμενη εξεταστική.
Ως εδώ!
Ώσπου σε μια φάση, είπα να κάνω τη δική μου προσωπική «επανάσταση». Τότε αποφάσισα ότι δεν με νοιάζει τίποτα, ότι απλά θα διαβάζω για τη χαρά της γνώσης κι ότι λίγη αποτυχία μου χρειάζεται. Άρχισα να διαβάζω λιγότερο και να έχω όντως λιγότερο άγχος.
Νόμιζα πως έκανα πρόοδο κι έκανα κατά κάποιον τρόπο. Ωστόσο, δεν είναι τόσο εύκολο να πετάξεις από πάνω σου νοοτροπίες χρόνων, ειδικά αν είσαι ένας μανιακός over-achiever όπως εγώ.
Επομένως, έπιανα πολλές φορές τον εαυτό μου επ’ αυτοφώρω να έχει τα ίδια ακριβώς άγχη, την ίδια μιζέρια με παλιά. Έλεγα μεν πως οι βαθμοί πλέον δεν με νοιάζουν τόσο, πως δεν πειράζει να μην τα πάω καλά σε μια εξεταστική κ.λπ. Και το πίστευα. Ωστόσο, δήλωσα και για αναβαθμολόγηση δύο μαθήματα στα οποία δεν είχα τους βαθμούς που ήθελα. Από τη μία μου έλεγα πως μια χαμηλή επίδοση δεν με ενδιαφέρει κι από την άλλη πάσχιζα να διορθώσω τη χαμηλή αυτή επίδοση.
// Απλά προχωράμε
Ο ωκεανός από αντιφάσεις δεν τελειώνει εκεί. Παρατήρησα επίσης πως είχα γίνει περισσότερο αναβλητικός σε σχέση με πριν. Τις μέρες που είχα για να προετοιμαστώ για μια εξέταση διάβαζα τόσο όσο, ίσα που να κουραστώ. Την τελευταία μέρα, όμως, μπορεί και να ξενυχτούσα, όχι επειδή διάβαζα, αλλά από ένα ακαθόριστο άγχος. Σα να υπήρχε μια φωνούλα μέσα μου που έλεγε: έλα τώρα, ξέρουμε όλοι πως κατά βάθος εσύ είσαι πρωταθλητής. Θες να γράψεις τέλεια, παραδέξου το.
Και τώρα τι;
Το πώς μπορεί κανέις να διαχειριστεί την εξεταστική είναι πραγματικά ένα πρόβλημα που ακόμα δεν μπορώ να λύσω. Ένας γόρδιος δεσμός. Το κορδόνι σε ένα παπούτσι που δεν λύνεται, που λέει κι ο στίχος από ένα μελοποιημένο ποίημα του Νίκου Φιλντίση, για να εξηγήσω και τον τίτλο.
Σίγουρα θα ήταν πιο εύκολο να ερχόταν κάποιος Μέγας Αλέξανδρος με τη σπάθα του από το να κάθομαι εγώ με το ψαλιδάκι μου και να παλεύω. Αλλά ποτέ δεν είναι τόσο εύκολο. Ωστόσο, μετά από όλα αυτά νομίζω πως πηγή των βασάνων μου δεν ήταν παρά η σχέση που είχα με τον εαυτό μου. Μάλλον με μισούσα τόσο πολύ που έψαχνα οπωσδήποτε να βρω κάπου επιβεβαίωση. Από έναν βαθμό ή από τους άλλους που θα μου έλεγαν πόσο έξυπνος είμαι.
Αν έφευγε η επιβεβαίωση αυτή, τότε το μόνο που είχα να κάνω είναι να αυτομαστιγώνομαι. Κι ίσως το μόνο μήνυμα του κειμένου να είναι αυτό: να μας αγαπάμε. Είναι το ωραιότερο κλισέ από όλα, να βρούμε μέσα μας την αγάπη για τον εαυτό μας.
Είναι δύσκολο, αλλά αξίζει να προσπαθήσουμε. Και χρούτσου χρούτσου με το ψαλιδάκι, θα κόψουμε τον γόρδιο δεσμό. Και δεν θα εξαρτώμαστε πια από την πρέζα της επιβεβαίωσης.
Αυτά! Καλή επιτυχία στην εξεταστική σας. Να σας αγαπάτε.
Παρόμοια άρθρα:
- Στόχοι για το 2022: H ζωή ξέρει
- Οδηγός επιβίωσης για την εξεταστική
- Yugioh: μια παιδική εμμονή που έγινε οδηγός ενηλικίωσης
Aκολουθήστε τις σελίδες μας σε Facebook, Instagram και Spotify για περισσότερη έμπνευση.
