Utopia Revisited. Λογοτεχνία, Φιλοσοφία και Πολιτική στην Τέχνη της Ρωσικής Πρωτοπορίας

Ο κόσμος του 2021 αποτελεί μία από τις πιο μπερδεμένες εκδοχές της ιστορίας του κόσμου. Κάτι που δεν περιμέναμε να είχε συμβεί μετά από την κοινωνική απελευθέρωση των προηγούμενων δεκαετιών. Προσπαθώντας να βρούμε το λάθος ανατρέχουμε στις σκέψεις και την φιλοσοφία των καλλιτεχνών της Ρωσικής Πρωτοπορίας που προσδιόρισαν την μεγαλύτερη εργατική και κοινωνική επανάσταση του αιώνα μας αλλά και όλων των προηγούμενων εποχών.

Την ιδεολογία αυτών των ημερών έρχεται να μας επαναφέρει στο νου το MOMus στη Μονή Λαζαριστών στη Θεσσαλονίκη και η έκθεση «Utopia Revisited. Λογοτεχνία, Φιλοσοφία και Πολιτική στην Τέχνη της Ρωσικής Πρωτοπορίας», που συνεχίζεται έως τις 21 Φεβρουαρίου 2021. Πρόκειται για έναν διάλογο μεταξύ της Τέταρτης Διάστασης του Πιοτρ Ουσπένσκι, τους Σουπρεματιστικούς χώρους του Καζιμίρ Μαλέβιτς και της εξερεύνησης της ουτοπίας του σύμπαντος από τον Κονσταντίν Τσιολκόφσκι.

Ρώσικη Πρωτοπορία

Οι καλλιτέχνες της Ρωσικής Πρωτοπορίας ασχολήθηκαν πρώτη φορά με τα συναισθήματα του ανθρώπου και όχι την αξία των αντικειμένων που έχουν οι άνθρωποι στην κατοχή τους. Παρατήρησαν την ανθρώπινη ύπαρξη για πρώτη φορά σαν κάτι το οποίο έχει αξία από μόνο του και όχι σαν ένα εμπορεύσιμο αγαθό. Προσπάθησαν να εκπαιδεύσουν τον μέσο άνθρωπο να αναδείξει τα κρυφά ταλέντα της προσωπικότητας του. Kαι να αισθανθεί συνδεδεμένος με το σώμα του αλλά και την φύση που τον έχει δημιουργήσει και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της. Προσπάθησαν να παρουσιάσουν για πρώτη φορά μια διαφορετική εκδοχή για το τι έχει αξία στην καθημερινή ζωή και για το τι πρέπει οι άνθρωποι να πολεμάνε σε κάθε σύγκρουση της πραγματικότητας.

Η ανθρώπινη ζωή, μέσα απο την τέχνη της Ρωσικής Πρωτοπορίας, άρχισε να γίνεται πιο ανθρωποκεντρική. Άρχισε να ασχολείται με το απλό όν. Tα συναισθήματά του. Tις ανάγκες του. Kαθώς και την καθημερινή αυτοβελτίωσή του. Το ενδιαφέρον των στοχαστών αλλά και των καλλιτεχνών επικεντρώθηκε στο πώς θα αναπτυχθεί ο κόσμος με την ανάδειξη του μεγαλείου του απλού ανθρώπου, όχι αυτού που θεωρείται γαλαζοαίματος και άρα ξεχωριστός. Δεν υπάρχει ξεχωριστός άνθρωπος γιατί όλοι μας είμαστε ξεχωριστοί, ο καθένας με την δύναμη που πηγάζει από την μοναδικότητα της ύπαρξης του.

Μιλώντας για αυτοβελτίωση και αυτοανάπτυξη οι λόγιοι της εποχής τοποθέτησαν την τέχνη και την φιλοσοφία στο επίκεντρο της εποχής. Συνειδητοποίησαν ότι η αλλαγή της διεφθαρμένης κοινωνίας που εξευτελίζει την ανθρώπινη ύπαρξη θα προερχόταν από την προσωπική ανάταση του μέσου ανθρώπου. Σημασία έχει μόνο το αίσθημα, αποκομμένο από το περιβάλλον. Η τέχνη δεν μπορεί να συνδέεται με κανένα αντικείμενο αλλά ούτε και με τις αξίες που έχουν συνδεθεί με αυτό. Η τέχνη υπάρχει για να αναδείξει την ανωτερότητα της απλής καθημερινής ζωής και των στοιχείων της.

2021

Αναλύοντας την φιλοσοφία του τότε, καλούμαστε να αναλύσουμε και την φιλοσοφία του σήμερα. Καμία απο τις παραπάνω διδαχές δεν έχει παραμείνει στην ουσία της στην σκέψη του σύγχρονου ανθρώπου. Τι έχει αντικαταστήσει στην καθημερινότητα την ανάγκη για αυτοβελτίωση και προσωπική εξέλιξη; Τι έχει μετατρέψει τον άνθρωπο από την βασική κινητήρια δύναμη της νόησης του πλανήτη σε αυτό το φοβισμένο και μοναχικό όν που δεν μπορεί ούτε να προστατέψει την κοινωνία του; Ποιος έχει δημιουργήσει αυτό το ανεκδιήγητο τέρας που καταστρέφει τα πάντα που δεν συμβαδίζουν με τις ανάγκες του για κυριαρχία και κατανάλωση;

Τα λάθη πολλά. Ο έμφυτος εγωισμός και η γενετήσια ορμή για κυριαρχία αξεπέραστα. Πώς θα πορευτεί η κοινωνία των ανθρώπων μέσα στα χαλάσματα αξιών που έχει δημιουργήσει;

Πρόγραμμα ξεναγήσεων:
16 Ιουλίου 2020 – 21 Φεβρουαρίου 2021
Κάθε Πέμπτη στις 12:30

Η παρακολούθηση των ξεναγήσεων προϋποθέτει δήλωση συμμετοχής στο τηλέφωνο 2310 589143 ή στο reception.modern@momus.gr, με στόχο να τηρηθεί ο μέγιστος αριθμός των 18 ατόμων.

Στον χώρο τηρούνται όλες οι συνθήκες ασφάλειας της δημόσιας υγείας. Η χρήση μη ιατρικής μάσκας από τους συμμετέχοντες είναι ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ.

Παρόμοια άρθρα :

• Μανέ: 140 χρόνια μετά, ο πίνακας “Minnay” σε δημοπρασία
• Πάουλ Κλέε: «To ένα μάτι βλέπει, το άλλο νιώθει»
• Κατσουσίκα Χοκουσάι: Η φιλοσοφία της τέχνης
• Manaò tupapaú: Το πνεύμα των νεκρών αγρυπνά

Ακολουθήστε τις σελίδες μας σε Facebook, Instagram και Spotify για περισσότερη έμπνευση.

Giving Sight by Beasty Press // Giving Sight The Project