Ηχογράφηση από την Ακριβή Ανδρινοπούλου:
Ο Ελευθεροτεκτονισμός, αλλιώς Τεκτονισμός ή Μασονία, είναι το πιο παλιό παγκόσμιο σύστημα αδελφοτήτων. Το ξεκίνημα του χρονολογείται στα τέλη του 16ου αιώνα και στις αρχές του 17ου στην Ευρώπη. Τα μέλη του συστήματος της Μασονίας έχουν ως κοινό στοιχείο την πίστη τους σε μία ανώτερη δύναμη ή στον Θεό, χρησιμοποιώντας κοινά έθιμα, διαδικασίες, σύμβολα και συγκεκριμένη ιεραρχία. Σύμφωνα με την μυθολογία των Ελευθεροτεκτόνων, οι ρίζες της αδελφότητας ανάγονται στην εποχή ανέγερσης του Ναού του Σολομώντα.
Σήμερα, τα μέλη της Μασονίας αριθμούνται σε περίπου 6 εκατομμύρια σε όλο το κόσμο και είναι μέλη μίας συγκεκριμένης Στοάς, δηλαδή ενός αυτοδιοικούμενου χώρου όπου οι Ελευθεροτέκτονες συνεδριάζουν. Πρόκειται για κτίρια ή σπίτια που έχει επιλέξει η εκάστοτε αδελφότητα να χρησιμοποιεί. Πριν ακόμα οι αδελφότητες αποφασίσουν να συμπεριλάβουν και τις γυναίκες ως μέλη τους, οι προϋποθέσεις για να μπορεί ένας άντρας να γίνει τέκτονας ήταν η ηλικία, η κρίση του σαν άνθρωπος, η εντιμότητα του, η πίστη του σε κάτι ανώτερο και στην αθανασία της ψυχής.
Η θρησκεία
Στον Ελευθεροτεκτονισμό το υπέρτατο ον, όπως το αντιλαμβάνεται ο καθένας, αναφέρεται ως «Μέγας Γεωμετριτής του Σύμπαντος» ή «Υπέρτατος Κτίστης των Κόσμων», χωρίς να υπάρχει κάποια αναφορά σε συγκεκριμένη θρησκεία ή θεότητα. Κατά τα λεγόμενα των μελών, η βασική τους ασχολία είναι ο άνθρωπος και το πως αυτός μπορεί μέσα από την διδασκαλία να γίνει καλύτερος για τον ίδιο αλλά και την κοινωνία, έχοντας ως μεγίστη αρχή το ήθος και την ηθική. Ο Ελευθεροτεκτονισμός πιστεύει στην αδελφική αγάπη, τη βοήθεια και την αλήθεια. Τα ίδια τα μέλη του αναφέρουν πως όλοι είναι ίσοι και διαφέρουν μόνο στον ρόλο που έχει ο καθένας στην αδελφότητα. Οποιοσδήποτε, άσχετα με την οικονομική του θέση, είναι ευπρόσδεκτος να γίνει μέλος της αδελφότητας. Σήμερα οι Τεκτονικές Στοές έχουν ενεργό στόχο την φιλανθρωπία. Πολλοί, ακόμα και από περιέργεια για το τι υπάρχει πίσω από όλον αυτόν τον μυστικισμό της Μασονίας, γίνονται μέλη καθημερινά.
Η Μύηση
Έχει αναφερθεί χαρακτηριστικά από μέλη, ότι η τελετή μύησης της Μασονίας είναι συγκλονιστική. Η μυστικότητα που περιβάλλει την εν λόγω τελετή δεν αφήνει πρόσβαση σε κανέναν εξωτερικό παράγοντα, ακόμα και αν ζητηθεί. Μόνο τα μέλη έχουν πρόσβαση και ο χώρος εξωτερικά φυλάσσεται για τυχόν παραβιάσεις. Κανείς από τους υποψήφιους δεν έχει γνώση εκ των προτέρων για το τι πρόκειται να συμβεί κατά την διάρκεια της τελετής. Τα μάτια τους είναι δεμένα, ίσως έχουν περασμένη μια θηλιά στο λαιμό τους, ενώ μπορεί να έχουν και δεμένα χέρια καθώς καθοδηγούνται από κάποιον αφηγητή. Στην ουσία μπαίνουν στην αίθουσα με κύριο συναίσθημα τον φόβο αλλά και την περιέργεια. Το συγκεκριμένο μυστήριο το χαρακτηρίζουν ως πράξη αναγέννησης με την οποία εισέρχεσαι στην αδελφότητα της Μασονίας. Η διαδικασία της κάθε τελετής διαφέρει από βαθμό σε βαθμό. Επίσης, διαφέρουν από την εκάστοτε Στοά και από τα μέλη της αδελφότητας που την απαρτίζουν. Περίπου όμως οι διαδικασίες είναι κοινότυπες.
Ο Χαιρετισμός
Οι Ελευθεροτέκτονες χαιρετούν ο ένας τον άλλον με μια συγκεκριμένη χειραψία, με βάση την κατάταξη που έχουν μέσα στον οργανισμό. Υπάρχει μια χειραψία για κάθε πτυχίο, κάθε τελετή και κάθε ιεροτελεστία. Οι χειραψίες θεωρούνται μυστικές και μόνο τα μέλη μπορούν να τις γνωρίζουν. Έχουν καθιερωθεί για να μπορούν τα μέλη να αναγνωρίζονται μεταξύ τους και να ξέρουν τον βαθμό του καθενός. Η πιο σημαντική και τελευταία είναι αυτή των Αρχιμασόνων, των Τεκτόνων που κατέχουν τον ανώτατο βαθμό. Η συγκεκριμένη χειραψία ονομάζεται ισχυρή λαβή των Αρχιτεκτόνων.
Η στάση της εκκλησίας
Ενώ ο Ελευθεροτεκτονισμός δεν είναι ο ίδιος θρησκεία, όλα τα μέλη της Μασονίας υποχρεούνται να πιστεύουν σε ένα υπέρτατο ον ή τον «Μεγάλο Αρχιτέκτονα του Σύμπαντος». Τα μέλη προέρχονται από πολλές θρησκείες και δεν είναι αναγκαίο να πιστεύουν όλοι στο ίδιο θρήσκευμα. Ωστόσο, βασική προϋπόθεση είναι να μην υπάρχει αθεϊσμός. Η καθολική εκκλησία καταδίκασε για πρώτη φορά τον Τεκτονισμό το 1738, καθοδηγούμενη από μια έντονη ανησυχία για τους Μασονικούς ναούς και τις τελετουργίες που πραγματοποιούνταν σε αυτούς. Τον 19ο αιώνα το Βατικανό αποκάλεσε τους Τέκτονες ως την «Συναγωγή του Σατανά». Το 1983, η εκκλησία θα προχωρήσει το θέμα ακόμα περισσότερο, δηλώνοντας πως «οι αρχές των τεκτόνων θεωρούνταν πάντα ασυμβίβαστες με το δόγμα της εκκλησίας, και ως εκ τούτου παραμένει απαγορευμένη η συμμετοχή σε αυτές. Οι πιστοί που εγγράφονται σε μασονικούς συλλόγους, διαπράττουν βαριά αμαρτία και ενδέχεται να μην μπορούν να λάβουν την Θεία Κοινωνία».
Η οργάνωση των αντρών
Η συμμετοχή στον Ελευθεροτεκτονισμό ήταν ανοιχτή μόνο για άντρες. Στο «Σύνταγμα του 1723», ένα είδος οδηγού της Μασονίας από τον Τζέιμς Άντερσον, γραμμένο υπό την αιγίδα της Μεγάλης Στοάς της Αγγλίας, οι γυναίκες και οι άθεοι αποκλείστηκαν. Σήμερα, οι Τέκτονες προέρχονται από όλα τα κοινωνικά στρώματα με την προϋπόθεση να μπορούν να καλύπτουν τα έξοδα της συνδρομής. Οι γυναίκες επιτρέπεται να συμμετέχουν και αναγνωρίζονται ως μέλη, αλλά σε πολλές χώρες ακόμα εξακολουθούν να αποκλείονται. Αυτό είναι κάτι που μπορεί να διαφέρει από πόλη σε πόλη και από Στοά σε Στοά.
Διάσημοι Μασόνοι και Φιλική Εταιρεία
Ιδρυτικό μέλος της πρώτης Μασονικής Στοάς στην Αμερική ήταν ο Μπέντζαμιν Φράνκλιν. Μάστορας Τέκτονας ήταν ο Τζόρτζ Ουάσινγκτον. Επίσης, Τέκτονες ήταν οι πρόεδροι Φράνλκιν Ρούσβελτ και Γουίνστον Τσόρτσιλ και οι γνωστοί μουσικοί Μπετόβεν και Μότσαρτ. Στην επίσημη ιστοσελίδα της Μεγάλης Στοάς, αναγράφονται διακεκριμένοι Έλληνες Τέκτονες. Κάποια από τα ονόματα που ξεχωρίζουν είναι οι τρείς πρωτεργάτες της Φιλικής Εταιρείας, Εμμανουήλ Ξάνθος, Νικόλαος Σκουφάς και Αθανάσιος Τσακάλωφ. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Νικόλαος Υψηλάντης, ο Ιωάννης Καπποδίστριας, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο Ιωάννης Μεταξάς και ο Νίκος Καζαντζάκης είναι μερικοί ακόμα γνωστοί Έλληνες που υπήρξαν μέλη της αδελφότητας της Μασονίας.
Στα τελευταία εφτά χρόνια της ζωής του ο Μότσαρτ υπήρξε μέλος της Μασονίας και η συμμετοχή του επηρέασε σημαντικά τη ζωή και το έργο του. Έγινε δεκτός στην Βιεννέζικη Μασονική Στοά στις 14 Δεκεμβρίου του 1784. Γρήγορα κέρδισε τον τίτλο του Μέγα Μασόνου. Αναφέρεται ότι σε πολλά από τα έργα του εμφανίζεται ολοκάθαρα η σχέση του με τον Τεκτονισμό, με την πιο διαδεδομένη αυτή που διακρίνεται στον Μαγικό Αυλό.
Οι βαθμοί της ιεραρχίας και οι ελληνικές Στοές
Οι τεκτονικοί βαθμοί είναι τρείς, ο Μαθητής, ο Έταιρος και ο Διδάσκαλος. Ο Σκωτικός Τύπος έχει 33 βαθμούς με τον τελευταίο να είναι ο βαθμός του Υπάτου Μέγα Γενικού Επιθεωρητή. Αυτός είναι και ο πιο διαδεδομένος παγκοσμίως. Στην ουσία, μετά τους τρείς βαθμούς, έχεις την επιλογή για το αν θα συνεχίσεις μετά το πτυχίο, για παράδειγμα, προς ένα αντίστοιχο μεταπτυχιακό. Ο Σκωτικός Τύπος στην Ελλάδα άρχισε να λειτουργεί το 1868, με την ονομασία Γαληνότατη Μεγάλη Ανατολή της Ελλάδος. Ύστερα, το 1936, μετονομάστηκε σε Μεγάλη Στοά της Ελλάδας και εδρεύει μέχρι και σήμερα στην Αθήνα, στην οδό Αχαρνών 19. Το 1986, η Μεγάλη Στοά της Ελλάδας διασπάται και δημιουργείται η Εθνική Μεγάλη Στοά Της Ελλάδας, που εδρεύει μέχρι σήμερα στο Τεκτονικό Μέγαρο της οδού Ερεσσού 38Α.
Οι τρείς βαθμοί που αναφέραμε παραπάνω, προϋποθέτουν να μπορέσει κάποιος να γίνει Τέκτονας. Σε κάθε βαθμό, ο υποψήφιος μαθαίνει συγκεκριμένα μυστικά. Ένα σημάδι, μια χειραψία και μια λέξη, ώστε να μπορεί να αποδείξει σε άλλα μέλη ότι είναι Δεκτός Μαθητευόμενος. Οπότε, όταν μυηθεί στον πρώτο βαθμό, γίνεται Δεκτός Υποψήφιος. Κατά την πράξη της πρώτης μύησης, ο υποψήφιος πρέπει να έχει γυμνό το ένα του στήθος για να δείχνει ότι δεν είναι γυναίκα. Οι πράξεις της τελετουργίας, είτε της μύησης, είτε της αλλαγής των βαθμών, μπορούν να διαφέρουν ανάλογα με τη Στοά ή τη χώρα. Στο φως της δημοσιότητας έχει κυκλοφορήσει ένα βίντεο από κρυφή κάμερα σε Μασονική τελετή. Αναφέρεται ότι κατά την διάρκεια της τελετής πραγματοποιούνται διαδικασίες που παραπέμπουν στη λατρεία του Σατανά.
Το σύμβολο του γνώμονα και του διαβήτη
Ο τεκτονικός γνώμον και ο διαβήτης είναι το σύμβολο του Ελευθεροτεκτονισμού με την περισσότερη αναγνωσιμότητα παγκοσμίως. Πρόκειται για αρχιτεκτονικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται στον Τεκτονισμό συμβολικά ως ηθικό δίδαγμα. Στην πράξη, οι τέκτονες χρησιμοποιούσαν τον γνώμονα για να διευθετήσουν τις ορθές γωνίες των κτιρίων, και τον διαβήτη για να καθορίσουν τα όρια και τις αναλογίες των τμημάτων των οικοδομών. Συμβολικά ο γνώμονας, έχει να κάνει με το γήινο στοιχείο διότι εφάπτεται της Γης. Ο διαβήτης, έχει να κάνει με τον ουρανό, την πνευματικότητα, γιατί από ψηλά ο Θεός σχεδιάζει και γεωμετρεί.
Οι υπογραφές
Πολλοί Ελευθεροτέκτονες χρησιμοποιούν έναν συγκεκριμένο τρόπο υπογραφής. Αυτό συμβαίνει για να μπορούν να δηλώνουν την ιδιότητά τους σε κάποιον άγνωστο. Υποστηρίζεται ότι στο τέλος της υπογραφής χρησιμοποιούν τρείς μικρές τελείες, συμβολισμός ενός τριγώνου, που μαζί με τον γνώμονα και τον διαβήτη θεωρούνται τα δύο πιο σημαντικά σύμβολα του Τεκτονισμού. Επίσης, συχνά έχουν παρατηρηθεί οι τρείς τελείες και ως τατουάζ συνήθως στο χέρι.
Η εμπειρία ενός Ελευθεροτέκτονα
Την προσωπική του εμπειρία ως Τέκτονας Ελληνικής Μασονικής Στοάς, μοιράστηκε ο Α. Κατά τα λεγόμενα του, το βασικό στοιχείο της ασχολίας του με την αδελφότητα είναι η γνώση και η ανάλυση. Μια γνώση που σου δείχνει τι υπάρχει πέρα από αυτό που βλέπουμε και αυτό που ζούμε. Αυτό όμως διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο, ως προς τον τρόπο που το βιώνει και το πως θα το αντιληφθεί. Μαθαίνεις πώς να μην είσαι σε αδράνεια και να αυτοβελτιώνεσαι. Διαχωρισμός δεν υπάρχει για να γίνει κάποιος μέλος της αδελφότητας. Η διαφορά έγκειται στην οικονομική κατάσταση του καθενός. Μπορείς, δηλαδή, να απευθυνθείς στην εκάστοτε Στοά, πληρώνοντας το αντίστοιχο ποσό συνδρομής που έχει θέσει η καθεμία. Χρηματικό ποσό λαμβάνεται επίσης κάθε φορά που το μέλος ανεβαίνει, αλλάζει βαθμό ή μυείται.
Η μυστικότητα
Υπάρχουν όντως μυστικοί χαιρετισμοί και χειραψίες που πλέον είναι ευρέως διαδεδομένοι. Κάτι που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό είναι ο συμβολισμός των χεριών όταν κάποιος αδελφός ζητάει βοήθεια για κάτι. Με τα χέρια μπλεγμένα μεταξύ τους μπροστά στο μέτωπο, δείχνουν κάτι σαν το αγκάθινο στεφάνι του Χριστού. Έτσι ένας αδελφός μπορεί να αναγνωρίσει μια ανάγκη ενός άλλου μέλους, χωρίς να γίνει αντιληπτό από αγνώστους.
Η Μασονία δε σε δεσμεύει κάπου, όπως έχει αναφερθεί γενικά. Αν κάποιος επιθυμεί να φύγει, θα φύγει. Απόδειξη για αυτό είναι πως πολλοί έρχονται και φεύγουν συχνά αν δεν θέλουν να συνεχίσουν. Δεν επιβάλλεται να μείνει κάποιος αν κρίνει ότι δεν θέλει να συνεχίσει. Οι περισσότεροι θεωρούν ότι μπαίνοντας στον κόσμο της Μασονίας θα έχουν οικονομικά ή επαγγελματικά οφέλη, κάτι που δεν ισχύει. Όσοι περιμένουν κάτι παραπάνω απογοητεύονται και φεύγουν. Επίσης, μπορεί κάποιος να σταματήσει για ένα χρονικό διάστημα και να συνεχίσει ξανά. Αυτή η περίοδος απουσίας σύμφωνα με τους Τεκτονικούς όρους, λέγεται «ύπνωση». Οι Μασόνοι, χρησιμοποιούν αυτόν τον όρο για τα άτομα που δεν είναι ενεργά, τα άτομα που κάποια στιγμή θα επιστρέψουν.
Οι τελετές μύησης
Το πιο ενδιαφέρον σημείο του Ελευθεροτεκτονισμού είναι οι τελετές μύησης. Χωρίς αυτές πιθανόν η ασχολία με τον Τεκτονισμό να ήταν βαρετή. Η πρώτη συγκλονιστική τελετή μύησης, είναι ένα ταξίδι κατά τη διάρκεια του οποίου νιώθεις ότι περνάς από πολλά στάδια. Μέσα σε ένα δωμάτιο, έχεις δεμένα μάτια, περνάς από εμπόδια για να μπορέσεις να φτάσεις να δεις τον κόσμο μέσα από την φιλοσοφία της Μασονίας. Σου δίνει τα απαραίτητα εργαλεία για να βγάλεις μόνος σου το πόρισμα, πως να σκέφτεσαι και να εξερευνείς.
Η αναπαράσταση έχει τρία στάδια και γίνεται με την καθοδήγηση και την αφήγηση του Μεγάλου Διδασκάλου. Όλα εξαρτώνται από τη Στοά. Η αναπαράσταση και η τελετή γίνονται με διαφορετικό τρόπο αναλόγως τον αφηγητή. Για παράδειγμα, παλιά η τελετή μπορεί να γινόταν ακόμα και στη ταράτσα ενός κτιρίου, ώστε το υποψήφιο μέλος να έχει την αίσθηση πως βρίσκεται όντως στην άκρη του κόσμου.
Ο όρκος που δίνεται στο τέλος έχει στοιχεία από τα Ελευσίνια Μυστήρια. Πρόκειται για λόγια που αναφέρουν ότι θα τα προστατεύεις με τη ζωή σου όλα τα μυστικά. Είναι, στο περίπου, κάτι σαν τον όρκο του Ιπποκράτη. Κρατάς συνήθως έναν διαβήτη στην καρδιά και σε σημαδεύουν με την άκρη ενός σπαθιού στην κλείδα, σαν να απειλείσε ώστε να κρατήσεις τον όρκο σου.
Η τελευταία μύηση
Όσον αφορά ό,τι έχει να κάνει με τον Σολομώντα, αξίζει να σημειωθεί πως στα πλαίσια του Τεκτονισμού γίνεται αναφορά σε αυτόν ως παντογνώστη και ως ένδειξη σοφίας. Χρησιμοποιείται το σύστημα του Σολομώντα ως ηθικό δίδαγμα και γίνεται αναπαράσταση κατά την 3η μύηση, όπου ο Διδάσκαλος σου δείχνει πως χτίστηκε ο Ναός. Επίσης ιδιαίτερη και συγκλονιστική εμπειρία είναι η διαδικασία της τρίτης μύησης. Βρίσκεσαι σε μία κάσα με δεμένα μάτια και ακούς. Ένας αφηγητής, σου λέει την ιστορία για το πως ο Χειράμ δολοφονήθηκε από τους αδελφούς του λόγω της απληστίας τους και ακούς και τους αντίστοιχους διαλόγους τους. Για παραδειγματισμό, ώστε να μην επαναληφθεί το ίδιο λάθος, μπαίνεις στη θέση του ως νεκρός και ζεις τον φόβο του, ώστε να αναγεννηθείς ως ένας άλλος άνθρωπος.
Λέγετε ότι η πιο συγκλονιστική εμπειρία, είναι αυτή της μύησης του τελευταίου βαθμού που ελάχιστοι έχουν την ευκαιρία να ζήσουν. Συνήθως, όλοι μένουν σε έναν βαθμό πριν. Στην ουσία, τουλάχιστον όπως συμβαίνει στην Αμερική, θα πρέπει να πεθάνει κάποιος για να μπορέσει κάποιος άλλος να πάρει τη θέση του και να γίνει η αντικατάσταση, κάτι σαν τον Πάπα. Σε αυτή τη μύηση ζεις όλες τις τελετές μαζί, γίνεται αναπαράσταση της αθανασίας της ψυχής και ίσως αναγεννιέσαι…
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:
Παρόμοια άρθρα:
- Πικάτριξ: Ο στόχος των σοφών
- Bohemian Grove: Το τάγμα των ισχυρών ανδρών και οι σκοτεινές τελετές
- Codex Gigas: Η Βίβλος του Διαβόλου
Ακολουθήστε τις σελίδες μας σε Instagram, Facebook και Spotify για περισσότερη έμπνευση.
