Στις σύγχρονες κοινωνίες του 21ου αιώνα, το φαινόμενο του φανατισμού, έχοντας λάβει ανησυχητικές διαστάσεις, εύκολα μπορεί να αποβεί καταστροφικό για τη συνοχή και την εύρυθμη λειτουργία του κοινωνικού συνόλου. Η ισχύς, μάλιστα, των παραγόντων που το προκαλούν συντείνει στην όξυνσή του και καθιστά αδύνατη την αποτελεσματική περιστολή του.
Τι κρύβεται πίσω από τον φανατισμό;
Στους γενεσιουργούς παράγοντες αυτής της συμπεριφοράς, θα πρέπει οπωσδήποτε να συμπεριληφθεί η έλλειψη ανθρωπιστικής παιδείας. Της παιδείας που στοχεύει στην ηθικοποίηση και ευαισθητοποίηση του ατόμου. Κοινώς, η μεταλαμπάδευση διαχρονικών αξιών και ιδανικών παρουσιάζει εκπτωτική πορεία. Άρρηκτα συνδεδεμένη με την ανεπαρκή μόρφωση είναι η απουσία κριτικής σκέψης. Γεγονός που καθιστά τους ανθρώπους εύκολα χειραγωγήσιμα υποχείρια από αμφίβολης αξιοπιστίας δημαγωγούς και πολιτικούς ηγέτες. Τέτοια πρόσωπα, επικαλούμενα το έθνος και το συναίσθημα των πολιτών μεταδίδουν παρωχημένες στερεοτυπικές αντιλήψεις και προκαταλήψεις. Ουκ ολίγες φορές παρατηρούμε από μέρους τους προσβλητικές πολλές φορές θέσεις προς τους ξένους και το διαφορετικό. Σε κάθε περίπτωση, οι δογματικές απόψεις που υιοθετεί άκριτα το άτομο έρχονται σε αντίθεση με την ευρέως αποδεκτή άποψη ότι η αλήθεια είναι σχετική και όχι απόλυτη.
Ποιος ο ρόλος που διαδραματίζει η οικογένεια στην περιστολή του φαινομένου;
Από την άλλη, το ήθος και ο χαρακτήρας του ατόμου διέπονται από σχέση αιτίου και αιτιατού με την διαπαιδαγώγηση που προσφέρει το οικογενειακό περιβάλλον. Για παράδειγμα, αν οι γονείς αδιαφορήσουν για την πολύπλευρη και αντικειμενική ενημέρωση του νέου και προβάλλουν ζητήματα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά μονοδιάστατα, αποκρύπτοντας μέρος της αλήθειας, θα του καλλιεργήσουν μια λανθασμένη αντίληψη της ζωής και θα ενισχύσουν τον φανατισμό του. Σε τελική ανάλυση, η εκπαιδευτική κοινότητα, οφείλει να επαναπροσδιορίσει το περιεχόμενο του μαθήματος της ιστορίας. Αφού αυτή είναι η αιτία αναζωπύρωσης των εθνικισμών στις μέρες μας. Ο υπερτονισμός της υπεροχής ενός λαού και η ενοχοποίηση όλων των άλλων, χωρίς καμία διαλλακτικότητα, ποτέ δεν συνέβαλλαν στην εξέλιξη του πολιτισμού του ούτε στην εν γένει ενδυνάμωση του.
Απομάκρυνση από την αντικειμενικότητα και την αλήθεια
Έχοντας ως γνώμονα τις προαναφερθείσες θέσεις, λογικά συνάγεται το συμπέρασμα ότι η ενίσχυση του φαινομένου μπορεί να αποβεί μοιραία για τη ζωή του ανθρώπου και να επηρεάσει αρνητικά πολλούς τομείς της ιδιωτικής και δημόσιας δραστηριότητάς του. Σε ατομικό επίπεδο, η γενική τάση έκλυσης των ηθών, θα καταστήσει νέους και μεγάλους απόλυτους και φανατικούς, απομακρύνοντάς τους από την σχετική αντικειμενική αλήθεια. Όντας αμαθείς – ή στην καλύτερη περίπτωση ημιμαθείς – πέφτουν θύματα, κερδοσκοπούν και χάνουν την προσωπική βούλησή τους. Ως εκ τούτου, οι άνθρωποι αποξενώνονται και βιώνουν έντονα το συναίσθημα της μοναξιάς. Κι αυτό, ακριβώς γιατί οι συνεκτικοί δεσμοί που τους ένωναν με τους συμπολίτες τους υπονομεύτηκαν από τις αντιξοότητες της εποχής.
Οι κοινωνικοί κλυδωνισμοί και η εν γένει παρακμή
Σε κοινωνικό επίπεδο, κρίνεται αναγκαίο να σημειωθούν οι κλυδωνισμοί που απειλούν με κατάρρευση το οικοδόμημα του κράτους, τη συνοχή του αλλά και την ομαλή λειτουργία του. Εκ παραλλήλου, σε δυσκολίες υπόκεινται και οι οικονομικές δραστηριότητες του κράτους, εγχώριες και μη. Κι αυτό διότι είναι πιθανόν οι διεθνείς δρόμοι του εμπορίου κλείσουν ή να αποκλειστούν ορισμένες χώρες από τις χρηματαγορές συγκεκριμένων εθνών. Κάθε εκδοχή, θα έχει σαφώς το ίδιο καταστροφικό αποτέλεσμα: την αναστολή της προόδου και της εξέλιξης της κοινωνίας στους τομείς των γραμμάτων, των τεχνών και των επιστημών.
Δίνοντας τέλος στην αιδήμονα σιγή
Συμπερασματικά, δεν είναι απορίας άξιο που η οικονομία στις χώρες με τα μεγαλύτερα ποσοστά φανατισμού καταρρέει. Παράλληλα, ο κρατικός μηχανισμός διαφθείρεται και η εμπιστοσύνη των ανθρώπων σε ένα καλύτερο μέλλον φαντάζει ουτοπική. Η σοβαρότητα του προβλήματος είναι πλέον δεδομένη και η τήρηση αιδήμονος σιγής απέναντι σε αυτό δεν επικουρεί στην άρση των προβλημάτων που επιφέρει.
Παρόμοια άρθρα:
- Μοντεσσόρι: βιβλία για κάθε οικογένεια
- Είσαι το Σύμπαν: Το βιβλίο των Deepak Chopra-Μηνά Καφάτου
- Nâzım Hikmet: Ο ρομαντικός κομμουνιστής – Ο ποιητής του λαού και ήρωας της επανάστασης
Ακολουθήστε μας σε Facebook, Instagram και Spotify για περισσότερη έμπνευση.
