Η ψυχή στο στόμα είναι ένα δημιούργημα του Κύπριου σκηνοθέτη Γιάννη Οικονομίδη. Γνωστός για το πρωτοποριακό ύφος στο έργο του, μας ταξιδεύει σε μια σκληρή πραγματικότητα εμπνευσμένη από το θεατρικό έργο Woyzeck του Γκέοργκ Μπύχνερ. Θα μας δείξει μια εικόνα που θα είναι αρκετά οικία σε πολλούς από εμάς μέσω αγαπημένων ηθοποιών.
Η πλοκή
Ο πρωταγωνιστής μας είναι ο Τάκης. Ένας μεσήλικας, παντρεμένος με μια νεαρή γυναίκα ενώ έχουν μαζί ένα νεογέννητο παιδί. Ακούγεται αρκετά καλό στην επιφάνεια αλλά δυστυχώς από πίσω υπάρχει καταπίεση, οικονομικά και κοινωνικά. Την αδελφή του, με την δική της ιδιαιτερότητα, δεν την δέχεται κανείς, κι έτσι πρέπει να γυρίσει πίσω σε αυτόν ενώ το εργασιακό του περιβάλλον δεν είναι το καλύτερο. Εκτός από όλα αυτά, η γυναίκα του τον απατά. Καταπιεσμένος από παντού δέχεται να παίξει έναν απαθή ρόλο σε έναν κόσμο που τον ρίχνει όλο και πιο χαμηλά. Βλέπουμε έναν άνθρωπο να φτάνει στα όρια της κακομεταχείρισης σε έναν χυδαίο κόσμο.
Γιατί να το δεις;
Η δουλειά του Οικονομίδη ξεχωρίζει για το πόσο αληθινή είναι. Η ψυχή στο στόμα είναι μια ιστορία βγαλμένη από την κοινωνία που ζούμε. Είναι συμπεριφορές που όλοι ανεχόμαστε ενώ όλοι τις βλέπουμε. Χυδαίες εκφράσεις, άνδρες που ο στόχος του είναι να δείξουν ποσό «δυνατοί» είναι σε κάποιον πιο ανίσχυρο και να περηφανεύονται. Η εικόνα της απάνθρωπης συμπεριφοράς σε άτομα με διαφορετικό τρόπο σκέψης είναι βγαλμένη από μία μίζερη πραγματικότητα. Ένα αφεντικό να κακομεταχειρίζεται τους υπαλλήλους του… Πολλές συμπεριφορές που μπορεί να είναι στο σπίτι μας ή και στην δίπλα πόρτα… Έχουν μαζευτεί όλες εδώ στην πιο «αγνή» μορφή τους. Δεν είναι όμορφο, αλλά είναι αληθινό. Μέσω των απίστευτων ερμηνειών όλα μοιάζουν ακόμα πιο τρομερά σε επίπεδο ανατριχίλας. Ένα σπάνιο συναίσθημα στον ελληνικό κινηματογράφο.
Τα αρνητικά
Δυστυχώς δεν είναι για άλλους. Η γλώσσα που χρησιμοποιείται είναι η γνωστή γλώσσα του δρόμου, αν δεν αρέσει σε κάποιον τότε σίγουρα θα μείνει αυτός με την ψυχή στο στόμα. Τα αρνητικά της ταινίας είναι περισσότερο υποκειμενικά αφού η ψυχή στο στόμα μας δείχνει τα περιστατικά που εμείς ως σύνολο προσπαθούμε να αγνοήσουμε. Βεβαίως, όμως, σε μερικούς χαρακτήρες ίσως θα ήταν καλύτερο να βλέπαμε και άλλες συμπεριφορές τους για να αναπτυχθούν λίγο ακόμα στην αντίληψη του κοινού γιατί μερικοί από αυτούς μπορούν να φανούν λίγο μονότονοι. Αυτό είναι το κύριο παράπονο όσο αφορά την ταινία. Υπάρχει η άποψη ότι ο σκηνοθέτης δεν ήθελε να τις αναδείξει αλλά αξίζει να σημειωθεί αφού, παραδείγματος χάρη, το αφεντικό του Τάκη έδειξε έστω λίγο ενδιαφέρον παρά τον ατελή χαρακτήρα του. Σημαντικό να σημειωθεί ότι ήταν ένας από τις πιο πολύπλοκες προσωπικότητες της ιστορίας.
Μερικές σκέψεις
Αυτό που πραγματικά κάνει την διαφορά είναι ότι δεν είναι μια ταινία που σε θέλει απαθή, ανεξάρτητα από το αν σε αφήνει με το στόμα ανοιχτό. Η απάθεια σημειώνεται στον Τάκη ενώ όλοι γύρο του τον σπρώχνουν όλο και πιο βαθιά στον λάκκο. Η υποκριτική ικανότητα του Λίτση σε συνδυασμό με το όραμα του Οικονομίδη σε αφήνουν με την ψυχή στο στόμα, κάτι που φαίνεται από την πρώτη σκηνή. Σε όλη την διάρκεια της ταινίας βλέπουμε εικόνες που όλοι γνωρίζουμε αλλά όταν είναι να πούμε κάτι για αυτά παθαίνουμε ένα κόμπο στον λαιμό. Όλοι μας θέλουμε ο Τάκης να αντιδράσει, κάποιος να τον βοηθήσει έστω… αλλά κενό. Τίποτα. Όταν κάποιος επιτέλους κάνει κάτι ο Τάκης είναι πολύ βαθιά χωμένος. Και έρχεται η απορία, μήπως όταν γνωρίζουμε για τέτοια περιστατικά πρέπει να υψώσουμε το δικό μας ανάστημα; Ή απλά παραμένουμε απαθής; Ίσως η ψυχή στο στόμα μας κάνει λίγο πιο αντιδραστικούς.
Συμπέρασμα
Πολλοί, από αυτές της ταινίες, κρατάνε τα «γαλλικά», αλλά είναι υπερρεαλιστικές απεικονίσεις του μικροαστισμού. Η ψυχή στο στόμα είναι μια ταινία που δεν φοβάται να απεικονίσει την αλήθεια και για αυτό ξεχωρίζει στον ελληνικό κινηματογράφο.
Παρόμοια άρθρα:
- Amazing Spider-Man: Επιστροφή στα βασικά
- Django Unchained: Ένα διαφορετικό Western
- Το Suicide Squad είναι εδώ
Aκολουθήστε μας σε Facebook, Instagram και Spotify για περισσότερη έμπνευση.
