Ένας ελέφαντας στέκεται ακίνητος: ένα θηρίο καταπιεσμένων συναισθημάτων

Ηχογράφηση από τη Σοφία Σακαρίκου:

Το ντεμπούτο αλλά και «κύκνειο άσμα» του κινέζου σκηνοθέτη Χου Μπο (αυτοκτόνησε μετά την ολοκλήρωση της ταινίας του σε ηλικία 29 ετών) ήταν αρκετό για να περάσει στην ιστορία του κινηματογράφου ο ιδιαίτερος δημιουργός του. Το θλιβερό τέλος του σκηνοθέτη σχεδόν προαναγγέλεται από την ταινία του «Ένας ελέφαντας στέκεται ακίνητος», που αποτελεί τέλειο δείγμα της μετάφρασης της ανθρώπινης μελαγχολίας σε τέχνη.

Ένα ιδιαίτερο εικοσιτετράωρο

Η ταινία τοποθετείται σε ένα σχεδόν ακαθόριστο σημείο κατά μήκος του χρονικού και του τοπικού άξονα με μοναδικό στοιχείο πως βρισκόμαστε σε μία κινεζική πόλη. Κάτω από τον μουντό της ουρανό βλέπουμε το πώς εκτυλίσσονται οι ζωές τεσσάρων ανθρώπων μέσα σε ένα μονάχα 24ωρο. Ένα 24ωρο που μοιάζει να ξεδιπλώνεται σε πραγματικό χρόνο στην 4ωρη ταινία.

Ο έφηβος Μπου κρύβεται από όσους τον κυνηγούν αφού τραυμάτισε (άθελα του ανεπανόρθωτα) τον νταή του σχολείου του. Η έφηβη Λινγκ, διαχειρίζεται την αδιαφορία της μητέρας της αλλά και την σχέση της με τον υποδιευθυντή του σχολείου της. Ο ηλικιωμένος κ. Γουανγκ μαθαίνει από τους δικούς του ότι πρέπει να πάει σε οίκο ευγηρίας. Ο νεαρός Τσενγκ προσπαθεί να ξεφύγει από τις τύψεις του, αφότου πρόδωσε έναν φίλο του και τον οδήγησε στην αυτοκτονία. Ιστορίες τεσσάρων ανθρώπων που συνδέονται με έναν σχεδόν κυκλικό τρόπο ο οποίος όψιμα αποκαλύπτεται στον θεατή.

Τι καταλαβαίνουν οι άνθρωποι από αυτά που τους συμβαίνουν;

Πέραν των μεταξύ τους σχέσεων, οι 4 πρωταγωνιστές χαρακτηρίζονται κι από έναν σχεδόν κοινό τρόπο αντιμετώπισης των συνθηκών. Ενώ ο κόσμος γύρω τους προχωρά – ή μάλλον μεταβάλλεται χωρίς καμία πραγματική κίνηση προς τα μπροστά – και η ζωή τους σημαδεύεται μέσα σε λίγες ώρες από γεγονότα που για τον θεατή είναι μάλλον σοκαριστικά, αυτοί εξακολουθούν να κρύβονται πίσω από παγωμένα πρόσωπα. Τα χαρακτηριστικά μονόπλανα της ταινίας ουκ ολίγες φορές περιστρέφονται γύρω από τους ακίνητους και ανέκφραστους χαρακτήρες και σε συνδυασμό με την εκκωφαντική ησυχία που συνοδεύει το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας προκαλούν και στον θεατή την ίδια απορία που εκφράζει η έφηβη Λινγκ στην ταινία: “Τι καταλαβαίνουν οι άνθρωποι από αυτά που τους συμβαίνουν;”

Όπως αποκαλύπτεται στην συνέχεια, καταλαβαίνουν τα πάντα. Η στάση τους είναι κάθε άλλο παρά ένδειξη άγνοιας ή απάθειας. Είναι μία συσσώρευση συναισθημάτων που δεν έχουν είτε την δύναμη, είτε τον τρόπο, να εκφράσουν. Όχι από αδιαφορία, αλλά, μάλλον, από απογοήτευση, καθώς θεωρούν μάταιο το να “σηκώσουν κεφάλι” και να “ανοιχτούν”.

Ένας ακίνητος ελέφαντας ικανός να κινήσει την πραγματικότητα

Κι ενώ όλα τους φαίνονται μάταια εντυπωσιάζονται από την είδηση πως σε ένα τσίρκο στο Μανζούλι υπάρχει ένας ελέφαντας που στέκεται ακίνητος. Ένα γιγαντόσωμο ζώο που επιλέγει να μένει ακίνητο, όπως ακριβώς και τα δυνατά τους συναισθήματα. Η οξύμωρη, λοιπόν, ακινησία αυτού του ζώου το καθιστά κάτι το ξεχωριστό μέσα στην γκρίζα και μελαγχολική πραγματικότητα. Αυτός είναι και ο λόγος που ταυτίζουν τον ακίνητο ελέφαντα με την αλλαγή και πιστεύουν πως μόνο φτάνοντας στο Μανζούλι θα δουν την ίδια τους τη ζωή να αλλάζει. Έτσι η μελαγχολία δίνει τη θέση της στην θέληση για διαφυγή από αυτή και στην επιθυμία να φτάσουν στο Μανζούλι.

Κι ενώ η κινεζική πραγματικότητα μένει ίδια, σαν άλλο τσίρκο που επαναλαμβάνει το σόου του, οι τέσσερις πρωταγωνιστές φτάνουν στον ακίνητο ελέφαντα. Στο τεράστιο ζώο που μέσα στο σκοτάδι ακούγεται να στριγκλίζει δυνατά. Και μαζί με τον θόρυβο του ελέφαντα μοιάζουν να βρίσκουν έξοδο και όλα τα πνιγμένα συναισθήματα των πρωταγωνιστών. Ένας μόνο ήχος ενός ακίνητου ελέφαντα αρκεί για να αποτελέσει μία δόση ελπίδας απέναντι στην απογοήτευση.

Παρόμοια άρθρα:

• Paris, Texas και τα Χρονικά των Μοτέλ
• Inception: Ανασκαφή στα άδυτα του υποσυνείδητου
• Les amours imaginaires: Tο παράδοξο των εραστών στις ταινίες του Xavier Dolan

Ακολουθήστε μας σε Instagram, Facebook και Spotify για περισσότερη έμπνευση.

Giving Sight by Beasty-Press // Giving Sight The Project