Σε ένα ρημαγμένο δωμάτιο, στον πρώτο όροφο ενός παρακμιακού hostel, ξυπνάς έχοντας χάσει όλες σου τις αναμνήσεις και τα περισσότερα ρούχα σου. Δεν θυμάσαι ούτε το όνομά σου -κυριολεκτικά. Ρωτώντας τη ληθαργική ένοικο από το διπλανό δωμάτιο και τον εκ πρώτης όψεως ανυπόφορα μισάνθρωπο μπάρμαν, Garte, συνειδητοποιείς ότι είσαι αστυνομικός και βρίσκεσαι στο Whirling-In-Rags, το μοναδικό πανδοχείο της Martinaise, της πιο απομακρυσμένης και υποβαθμισμένης συνοικίας της Revachol. Εν μέσω μιας απεργίας λιμενεργατών και με τις εντάσεις μεταξύ της εταιρίας Wild Pines, των εργατών και των απεργοσπαστών να εντείνονται επικίνδυνα, καλείσαι μαζί με τον συνάδελφό σου, Kim Kitsuragi, να ερευνήσεις μια δολοφονία. Το πτώμα βρίσκεται στην πίσω αυλή εδώ και μια βδομάδα, σε διαδικασία αποσύνθεσης -όπως και ο υπόλοιπος κόσμος του Disco Elysium.
To παιχνίδι σε τοποθετεί στη θέση ενός χαρακτήρα που έχει αμνησία, τον οποίο μπορείς να διαμορφώσεις εσύ, επιλέγοντας τις σκέψεις που θα εσωτερικεύσεις (σχετικά με την πολιτική, το παρελθόν σου και άλλες, υπαρξιακές ή και πιο χιουμοριστικές) και τις ικανότητες που θα αναπτύξεις (ενσυναίσθηση, λογική, εξουσία, χρόνος αντίδρασης, αντοχή, κ.α.). Ανάλογα με το πόσο εξελιγμένη είναι η κάθε ικανότητα, τόσο καλύτερα μπορείς να χειριστείς διαφορετικές καταστάσεις, ενώ προκύπτουν διαφορετικών ειδών συμβουλές και στοιχεία.
Αυτό που είναι όμως το πιο ενδιαφέρον και από τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία του Disco Elysium, είναι πως οι ικανότητες αυτές λειτουργούν κατά βάση ως φωνές σε έναν πραγματικά αδιάκοπο εσωτερικό μονόλογο (ή, μάλλον, διάλογο) μέσα στο κεφάλι του χαρακτήρα. Αργά ή γρήγορα συνειδητοποιείς ότι το να έχεις πολύ εξελιγμένη μια ικανότητα δεν είναι απαραίτητα καλό και ότι τις περισσότερες φορές οι φωνές δεν σου δίνουν ακριβώς λύσεις, απλώς τη δική τους οπτική. Το υπαρξιακό (και μη) άγχος που προκαλούν οι σκέψεις και ο καταιγισμός πληροφοριών από τα διαρκή ερεθίσματα, πολλές φορές προκαλεί μια πληροφοριακή υπερφόρτωση, από την οποία πάσχει όλος ο κόσμος, όλο το Elysium.
“I’ve been islanded”
Η Revachol είναι μια πόλη της Insulinde, που με τη σειρά της είναι μια από τις πέντε isolas (κάτι σαν τις ηπείρους του πραγματικού κόσμου), στο Elysium (όπως ονομάζεται ο κόσμος αυτός). Και κάπου εδώ ξεκινάνε κάποια minor spoilers για την πολυσύνθετη και αφάνταστα καλογραμμένη κοσμολογία του Disco Elysium.
Ανάμεσα στις isolas παρεμβάλλονται τεράστιες, αχανείς εκτάσεις που καλύπτουν το 70% του πλανήτη -εκτάσεις που λειτουργούν ως ωκεανοί άπειρης συσσωρευμένης πληροφορίας και οι οποίοι γεννήθηκαν από την ίδια την ανθρωπότητα. Μέσα σε αυτούς βρίσκονται οι ατομικές μνήμες των ανθρώπων που έζησαν και ζουν σε αυτό τον κόσμο, οι συλλογικές μνήμες των κοινοτήτων, των συνοικιών, των πόλεων, αλλά και των συγκρούσεών τους, όλων αυτών για τα οποία καθένας πάλεψε και παλεύει. Οι «ωκεανοί» αυτοί στέκονται μετέωροι και περιβάλλουν τις πόλεις και τους ανθρώπους τους, χωρίζοντάς τους, σχεδόν έτοιμοι να καταπιούν τους δημιουργούς τους, αέναα τροφοδοτούμενοι και εκτεινόμενοι.
Εκ πρώτης όψεως πρόκειται για έναν κόσμο μοναχικό, βουλιαγμένο σε αυτή τη μοναξιά, υπαρξιακά, κοινωνικά, αλλά και γεωγραφικά. Άλλωστε, αυτά συνδέονται, όπως ακούγεται η συγγραφέας Taiye Selasi να λέει σε ένα κομμάτι του Moses Sumney:
And so I come to isolation
Etymologically, isolation comes from “insula”, which means island
I-so-la-tion, isolation, which literally means to be islanded
And somebody mentioned this to me the other day
Actually my Cape Verdean hairdresser
Because I asked her, “How do you say this word in Portuguese?”
And she said, “Isolada,” like an island
Like you’re-you’re, you’re islanded
And I thought, that’s exactly what I’ve been my whole life
I’ve been islanded
Κι όμως, μέσα από αυτή την αποστασιοποίηση, την αποξένωση και την υπερβολική πληροφορία, προκύπτει ένα συλλογικό «εμείς», αποθηκευμένο, στο οποίο οι άνθρωποι δίνουν και αυτό τους επιστρέφει.
“I am la Revacholèire. I am the city.”
Η Martinaise, η Revachol γενικότερα, όπως διαπιστώνει κανείς σύντομα στο Disco Elysium, είναι μια πόλη σχεδόν ζωντανή, σχεδόν μια οντότητα από μόνη της. Η ιστορία της βρίσκεται σε κάθε ερειπωμένο μνημείο και σε κάθε εγκαταλελειμμένο κτήριο, από την ετοιμόρροπη εκκλησία, μέχρι τα πρώην ενοικιασμένα διαμερίσματα, τα παρατημένα φορτηγά και τα μισοσβησμένα γκράφιτι. Κάθε κάτοικος, από όσους έχουν απομείνει ή από όσους έφτασαν βρίσκοντας καταφύγιο στο τελευταίο μέρος που μπορούσαν να βρουν, έχει τη δική του ιστορία, που έχει γραφτεί μέσα στην ίδια την πόλη και που, μέσα από αυτή, μπορεί να διαβαστεί από τους επόμενους.
Μια από τις ικανότητες, τα skills, στο Disco Elysium, είναι το Shivers. «Συντονίσου στην πόλη», λέει η περιγραφή. Το Shivers είναι αυτό που σου δίνει πληροφορίες για τη Revachol, όχι εγκυκλοπαιδικές, αλλά βιωματικές. Για τους ανθρώπους της, τις ήσυχες στιγμές τους, τις ελπίδες και τα όνειρά τους, τον τρόπο που αισθάνονται οι ίδιοι τη Revachol. Σε ένα διαφωτιστικό video essay στο YouTube, το Shivers παραλληλίζεται με το Invisible Cities του Italo Calvino, ένα μυθιστόρημα όπου ο εξερευνητής Marco Polo αφηγείται στον αυτοκράτορα Khublai Kan εμπειρίες από τα ταξίδια του, μέσα από ποιητικά αποσπάσματα, που μιλούν για τις πόλεις της απέραντης αυτοκρατορίας και για την ανθρώπινη εμπειρία, τη γλώσσα, τον πολιτισμό, το θάνατο και τις αναμνήσεις μέσα από αυτές. Εμπειρικά, όπως πραγματικά αντιλαμβανόμαστε μια πόλη.
Από τις διάφορες παρεμβολές του Shivers στους εσωτερικούς διαλόγους μας, μια ξεχωρίζει. Όταν, έχοντας ολοκληρώσει ένα από τα πολλά side-quests (που τελικά μόνο side δεν είναι, αφού κανένα εγχείρημα δεν είναι περιττό στο Disco Elysium και όλα μας μαθαίνουν και για ένα κομμάτι του κόσμου, για ένα κομμάτι της εμπειρίας του να ζεις σε αυτό το σύμπαν), στήνεις ένα rave club, χορεύεις και καταλήγεις πράγματι να συντονίζεσαι με όλη την πόλη. Και εκείνη συντονίζεται μαζί σου -και σου μιλάει.
I AM LA REVACHOLIÈRE. I AM THE CITY. I AM A FRAGMENT OF THE WORLD SPIRIT, THE GENIUS LOCI OF REVACHOL. MY HEART IS THE WIND CORRIDOR. THE BOTTOM OF MY AIR IS RED. I HAVE A HUNDRED THOUSAND LUMINOUS ARMS. COME MORNING, I CARRY INDUSTRIAL DUST AND LET IT SETTLE ON TREE LEAVES. I SHAKE THE DUST FROM THOSE LEAVES AND ONTO YOUR COAT. I’VE SEEN YOU, I’VE SEEN YOU! I’VE SEEN YOU WITH HER — AND I’VE SEEN YOU WITHOUT HER. I’VE SEEN YOU ON THE CRESCENT OF THE HILL.
Μέσα από ένα ανατριχιαστικό voice acting που μεταφέρει μια από τις κορυφώσεις του ρομαντικού, λυρικού σεναρίου που διακατέχει όλους τους διαλόγους το Disco Elysium (το οποίο εξελίσσεται, άλλωστε, αποκλειστικά μέσα από διαλόγους), η Revachol μας επιστρέφει όσα της έχουμε δώσει, σε μερικά λεπτά όπου γινόμαστε ένα με την πόλη και τον κόσμο γύρω μας. Και, ύστερα από κάποιες δυσοίωνες προφητικές αράδες, μας ζητάει να την προστατέψουμε, γιατί μόνο εμείς -οι άνθρωποι- μπορούμε.
I NEED YOU. YOU CAN KEEP ME ON THIS EARTH. BE VIGILANT. I LOVE YOU.
Νωρίτερα, η Klaajse, μια από τις πιο αμφιλεγόμενες και μελαγχολικές φιγούρες του Disco Elysium, είχε περιγράψει την πόλη αυτή ως την «άκρη του κόσμου», το τελευταίο μέρος όπου καταφεύγουν οι τυχοδιώκτες. Έκλεισε λέγοντας ότι, παρόλα αυτά, την αγαπάει και ελπίζει και η Revachol να αγαπάει την ίδια. Η απάντηση δεν μπορεί παρά να είναι θετική -άλλωστε, η πόλη είναι και η ίδια η Klaajse.
“Un jour je serai de retour près de toi”
Οι χαρακτήρες του Disco Elysium είναι όλοι στοιχειωμένοι από το παρελθόν τους. Η ίδια η Revachol είναι στοιχειωμένη από το παρελθόν της, από μια αποτυχημένη κομμουνιστική επανάσταση, από τα κατάλοιπα των πολέμων και από την μακρόχρονη εγκατάλειψη. Και το παρελθόν αυτό απειλεί να τα καταπιεί όλα σε μια σειρά από επικείμενες εκρήξεις, αυτό προσπαθεί να πει η Revachol στους κατοίκους της. Μια μέρα, όλοι τους «θα επιστρέψουν κοντά της», όπως μας λέει η Cindy δανειζόμενη το αίμα και τα χημικά της πόλης. Κοντά στον τεράστιο συμπιεσμένο ωκεανό πληροφοριών, ίσως.
Αλλά μέχρι τότε ποια είναι η λύση; Κανείς δεν την έχει, σίγουρα όχι το μυθικό πλάσμα που κυνηγούν οι κρυπτοζωολόγοι της γειτονιάς, αλλά ούτε και ο Θεός (που εδώ είναι γυναίκα), ούτε η πρώην-κάτι του χαρακτήρα μας που ανασύρεται ανά καιρούς από τις κατακερματισμένες μνήμες του. Το παιχνίδι είναι στημένο και είμαστε καταδικασμένοι να χάνουμε, πάνω σε μια τεράστια μπάλα με μικροσκοπικούς σατανικούς πιθήκους ένας εκ των οποίων είμαστε κι εμείς, θα μας πουν οι σκέψεις μας. Η μόνη λύση είναι να συνεχίσουμε να ρίχνουμε τα ζάρια και να προσπαθούμε. Άλλωστε, δεν είναι και τόσο άσχημα.
No. This is somewhere to be. This is all you have, but it’s still something. Streets and sodium lights. The sky, the world. You’re still alive.
Ας κλείσουμε με μια φράση που το στούντιο της ZA/UM τοποθετεί μετά από τους τίτλους τέλους -τα τελευταία λόγια του Τσέχου κομμουνιστή και δημοσιογράφου, Julius Fučík, που δολοφονήθηκε από τους Ναζί.
Mankind, Be Vigilant. We Loved You.
Παρόμοια άρθρα:
- Sea Power, η θάλασσα και η επέκεινα χώρα
- Dungeness: το ανεμοδαρμένο ακρωτήρι του Sonny Touch
- F♯A♯∞, η μετα-αποκαλυπτική Άγρια Δύση των Godspeed You! Black Emperor
Aκολουθήστε τις σελίδες μας σε Facebook, Instagram και Spotify για περισσότερη έμπνευση.
