«Μου έλεγε να επισκέπτομαι οίκους ανοχής και σιγά σιγά θα έρθει η επιθυμία για γυναίκες. Σταμάτησα να πηγαίνω στο γραφείο της και είχα σκέψεις αυτοκτονίας». Θα ήθελα αυτή η πρόταση να είναι μέρος μιας μυθοπλαστικής αφήγησης για μια ταινία που θίγει τις θεραπείες «μεταστροφής» από τις μακρινές δεκαετίες του ’50 και του ’60. Δυστυχώς όμως, είναι μία από τις πολλές μαρτυρίες που δημοσιοποίησε το Orlando LGBT+ και αφορά την εμπειρία ενός αγοριού για όσα υπέστη από σύμβουλο ψυχικής υγείας. Μπορεί η ομοφυλοφιλία και οι τρανς ταυτότητες να μην είναι πια ψυχικές διαταραχές (Ευρώπη, ΗΠΑ), αλλά αυτό δεν άλλαξε τίποτα στην ουσία ― ακόμη. Γιατροί, ιερείς, θεραπευτές εξακολουθούν να καλλιεργούν επώδυνες και τραυματικές μεθόδους αποστροφής. Το σουρεαλιστικό και σατυρικό σκηνικό με το οποίο η Jamie Babbit έκανε το σκηνοθετικό της ντεμπούτο στο But I’m a Cheerleader απεικονίζει με ύφος κωμικό και χαλαρό, την υπερβολή και το παράλογο που συνοδεύουν τέτοιες μεθόδους.
I’m a cheerleader
Τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία έχει η Natasha Lyonne, η οποία υποδύεται τη Megan, μια δεκαεπτάχρονη κοπέλα που αγαπά το τσιρλίντινγκ και βγαίνει με τον κούκλο παίκτη ποδοσφαίρου Jared. Ωστόσο, δεν φαίνεται να απολαμβάνει τη συντροφιά του, με μοναδική στιγμή χαράς και ευφορίας για εκείνη να είναι οι πρόβες τσιρλίντινγκ με τις συμμαθήτριές της. Αυτό βέβαια είναι κάτι που συνειδητοποιεί εκ των υστέρων, αφού προηγήθηκε μια «παρέμβαση» από γονείς και φίλους. Το ενδιαφέρον της για την χορτοφαγία, οι αφίσες με τη Melissa Etheridge, το γεγονός ότι δεν απολαμβάνει τα φιλιά του αγοριού την καθιστούν ύποπτη. Το δωμάτιό της, τα ενδιαφέροντά της, ο μέχρι τότε οικείος χώρος της μετατρέπονται σε σκηνή πιθανού ομοφυλοφιλικού «εγκλήματος».
Η Megan λοιπόν, έπειτα από αυτές τις τρανές αποδείξεις ομοφυλοφιλικής τάσης, απομακρύνεται για λίγο. Πηγαίνει σε κέντρο «αποκατάστασης» (True Directions) και υποβάλλεται σε «διορθωτική θεραπεία». Εκεί, υπάρχουν κάποια βήματα που πρέπει να υλοποιηθούν επιτυχώς, προκειμένου να υπάρξει αποτέλεσμα. Τα βήματα στη ταινία είναι πέντε.
Step 1: Admitting you’re a homosexual.
Στο κέντρο αποκατάστασης, που έχει το όνομα True Directions, το πρώτο που πρέπει να γίνει είναι η αποδοχή του «προβλήματος». Η παραδοχή της ομοφυλοφιλίας, της διαστροφής, όπως αναφέρεται και στην ταινία. Θα ακολουθήσουν άλλα τέσσερα που εμπερικλείουν θα λέγαμε όλη την κοντόφθαλμη και μονοδιάστατη λογική των «θεραπευτικών» αυτών ανθρώπων και των συντηρητικών ιδεολογιών που κουβαλάνε. Βήματα: Ανακαλύπτουν την ταυτότητα του φύλου τους μέσα από στερεοτυπικές εργασίες. Οι γυναίκες σκουπίζουν, καθαρίζουν, αλλάζουν πάνες, ενώ οι άντρες παίζουν σπορ και κόβουν ξύλα. Βρίσκουν τη ρίζα της ομοφυλοφιλίας τους. Απομυθοποιούν το αντίθετο φύλο. Αναπαριστούν τη σεξουαλική ζωή.
Ανατροπή των στερεοτύπων
Ο λόγος που αγάπησα αυτή την ταινία είναι ο εξής: το ανατρεπτικό χιούμορ μέσω του οποίου στερεότυπα ―συμπεριφορικά ή ιδεολογικά― αποδομούνται. Η Babbit νέα ακόμη όταν συνέλαβε την ιδέα για την ταινία, με αφορμή ένα άρθρο που διάβασε για τη «διορθωτική θεραπεία» ενός αγοριού, αναφέρει ότι θέλει να θίξει το ζήτημα με έναν κωμικό τρόπο.
Στην ταινία βλέπουμε τη Clea DuVall με ροζ, τον RuPaul να υποδύεται τον Mike με μπλε κοντά σορτσάκια που δείχνει στο αγόρια πώς να κάνουν χειρωνακτικές εργασίες που «αρμόζουν» στο φύλο τους. Κουστούμια και σκηνικά έντονα και μονόχρωμα, ανάλογα το φύλο και διαφορετικά χρώματα. Ένα σχόλιο, όπως επισημαίνει και η σκηνοθέτρια, για την κατασκευή ταυτότητας του φύλου.
Το κωμικό στοιχείο έρχεται να συμπληρώσει στο δεύτερο μέρος της ταινίας η ερωτική επιθυμία που εν τέλει απελευθερώνεται και μαζί απελευθερώνει και τους χαρακτήρες. Προσωπικά το But I’m a Cheerleader αποτελεί αγαπημένη queer classic ταινία, γιατί καταφέρνει στην εποχή της πρωτίστως αλλά και σήμερα ―μιας και πρόοδο δεν κάναμε― να φέρει στο φως τις «διορθωτικές θεραπείες». Και το κάνει με έναν τρόπο ανάλαφρο και κωμικό.
Κλείνω με τους στίχους από το νέο τραγούδι του Evripidis and Ηis Tragedies, «Κανονικότητα»:
Θα ´θελα να ´ξερα ποιος είχε
Αυτή την ιδέα
Να δώσει σε μια λέξη ύπουλη δύναμη
Να τη φορτώσει με έννοιες αυθαίρετα
Να φτιάξει με αυτήν καλούπια άκαμπτα
Και εκεί αν δεν ταιριάζεις
Να πληρώνεις ακριβά
«Κανονικότητα»
Παρόμοια άρθρα:
- The miseducation of Cameron Post: μια γλυκόπικρη ιστορία απότομης ενηλικίωσης
- I’m thinking of ending things: μια σουρεαλιστική απεικόνιση της μοναξιάς και των σχέσεων
- Promising Young Woman: Η εκδίκηση φέρνει πάντοτε την κάθαρση;
- Sarah Kane: η queer φωνή του θεάτρου που δεν έπαψε να ηχεί
Ακολουθήστε τις σελίδες μας σε Facebook, Instagram και Spotify για περισσότερη έμπνευση.
Giving Sight by Beasty Press // Giving Sight The Project
