Η Μάγια η Μέλισσα ως μια πολιτική αλληγορία

Μιας και οι συνθήκες μας έκλεισαν για δεύτερη φορά στο σπίτι, οι εξερευνήσεις στα άδυτα του διαδικτύου ολοένα και αυξάνονται. Φανατικός οπαδός τους και εγώ, καθώς ο κόσμος του internet μπορεί να περιέχει ωραιότατα ευρήματα – διαμαντάκια.

Σε ένα από αυτά άφησα το μάτι μου να πέσει, πριν μερικές μέρες. Όλοι φαντάζομαι γνωρίζουμε την χαριτωμένη μέλισσα, Μάγια. Όμως πόσοι από εμάς ξέρουμε την πραγματική ιστορία, πίσω από την οποία γράφτηκε το βιβλίο; Ή μάλλον για να είμαι αντικειμενική, τις ποικίλες ερμηνείες που στηρίχτηκαν σε συγκεκριμένα γεγονότα;

Είτε είστε γνωστές είτε όχι, τι λέτε να κάνουμε ένα μικρό ταξίδι στην κυψέλη της;

Μια πρώτη γνωριμία

Η Μάγια η Μέλισσα, είναι παιδική σειρά κινουμένων σχεδίων ιαπωνικής παραγωγής, 1975 έως 1980. Την σκηνοθεσία ανέλαβε ο Χιρόσι Σάιτο. Βασίστηκε στο γερμανικό παραμύθι Die Biene Maja, του Γερμανού συγγραφέα Βάλντεμαρ Μπόνζελς. Το βιβλίο, δημοσιεύτηκε το 1912, έγινε παγκόσμιο best seller και έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 40 γλώσσες.

Στην Ελλάδα, προβλήθηκε από το 1979 έως το 1982 στην ΕΡΤ και από το 2002 έως το 2007 στο Alter. Το 2013, η σειρά μεταφέρθηκε στο Star και ξανά από το 2016 στην ΕΡΤ, με διαφορετικές, όμως, φιγούρες.

Η Μάγια η Μέλισσα, θεωρήθηκε τεράστια επιτυχία. Για σχεδόν 30 χρόνια, προβαλλόταν σε χώρες της Ευρώπης και της Ασίας. Το 2014, κυκλοφόρησε και η ομώνυμη ταινία σε σκηνοθεσία Άλεξ Στάντερμαν. Στην χώρα μας, προβλήθηκε μεταγλωττισμένη, το 2017.        Η χαριτωμένη αυτή ηρωίδα, κατέκτησε με τις περιπέτειες της, τη μικρή οθόνη και μαζί ολόκληρο τον κόσμο. Θεωρείται μέχρι και σήμερα, ένας από τους πιο δημοφιλείς και αγαπητούς παιδικούς χαρακτήρες, μικρών και μεγάλων.

Υπόθεση

Η ιστορία, επικεντρώνεται στις περιπέτειες της Μάγια, μιας περίεργης, παράτολμης και μαχητικής μέλισσας. Μαζί της, οι φίλοι της Βίλλυ και Φλιπ, αλλά και η δασκάλα της, Κασσάνδρα. Η Μάγια γεννιέται σε μια κυψέλη, κατά την περίοδο εσωτερικών αναταραχών. Το σμήνος, ετοιμάζεται να διαιρεθεί σε δύο αποικίες. Παρά τις προειδοποιήσεις της δασκάλας της, εκείνη θέλει να εξερευνήσει τον κόσμο. Εγκαταλείπει την κυψέλη και ξεκινά το προσωπικό της ταξίδι. Κατά τη διάρκεια τη εξερεύνησης, θα βρεθεί στην εξορία, θα συναντήσει άλλα έντομα και θα αντιμετωπίσει κινδύνους. Αποτέλεσμα όλων αυτών, θα είναι η μεταμόρφωσή της σε ένα υπεύθυνο ενήλικο μέλος της κοινωνίας των μελισσών.

Χαρακτήρες

• Βίλλυ: Είναι ο κολλητός φίλος της Μάγια, που την ακολουθεί παντού. Πρόκειται για ένα κηφήνα, μόνιμα κουρασμένο, τεμπέλη και πεινασμένο. Είναι διστακτικός και δειλός, αλλά έχει καλή καρδιά. Είναι ερωτευμένος με τη μικρή μέλισσα, ενώ ζηλεύει όταν εκείνη στρέφει την προσοχή της σε άλλους. Η αθώα του ψυχή, τον μετατρέπει σε πιόνι, μπροστά στις νεανικές παρορμήσεις της φίλης του
• Φλιπ: Πρόκειται για μια ακρίδα, που φοράει ημίψηλο καπέλο. Είναι καλός φίλος της Μάγια και του Βίλλυ
• Κασσάνδρα: Είναι η δασκάλα της Μάγια κι επικεφαλής στην κυψέλη
• Αλεξάντερ: Ένα πανέξυπνο ποντίκι, που κάνει πολλή παρέα με τη Μάγια
• Κερτ: Το μαύρο σκαθάρι, που βασανίζεται από ένα και μόνο απωθημένο: να εξευγενιστεί και να αποκτήσει τριανταφυλλί χρώμα
• Πακ-Φλάι: Είναι ο εκπαιδευτής των άλλων εντόμων. Κύριος στόχος του, η εκμάθηση του ανθρώπινου τρόπου ζωής και συμπεριφοράς
• Θέκλα: Ένας από τους αφανείς εχθρούς της Μάγια. Πρόκειται για μια μοχθηρή αράχνη, που κατά καιρούς την παραμονεύει, θέλοντας να τη βλάψει

Τα δύο τελευταία επεισόδια

Τα δύο τελευταία επεισόδια της σειράς, Μάγια η Μέλισσα, είναι καταληκτικά για την πορεία της μικρής μέλισσας. Η Μάγια συλλαμβάνεται από τις σφήκες, ορκισμένες εχθρούς των μελισσών. Όσο βρίσκεται αιχμάλωτη, ενημερώνεται για το σχέδιο τους να επιτεθούν στην κυψέλη της. Και κάπου εδώ, ξεκινάει ο πραγματικός Γολγοθάς της. Οι επιλογές της είναι δύο. Μπορεί να επιστρέψει πίσω στο σπίτι της, να τιμωρηθεί για την εγκατάλειψη του, αλλά να σώσει τους πάντες. Όμως έχει την δυνατότητα και για κάτι εντελώς διαφορετικό. Να μην αποκαλύψει το σχέδιο των αντιπάλων της, βοηθώντας έτσι στην καταστροφή της κυψέλης της και σώζοντας τον εαυτό της.

Για εκείνη το δίλημμα είναι μεγάλο. Όμως μετά από σοβαρή και πολύωρη σκέψη, παίρνει την απόφαση να επιστρέψει σπίτι της. Ενημερώνει τις μέλισσες για την επερχόμενη επίθεση των σφηκών και εκείνες τη συγχωρούν. Οι προειδοποιημένες μέλισσες νικούν τους εισβολείς.

Η Μάγια πλέον είναι η ηρωίδα της κυψέλης. Γίνεται δασκάλα, καθώς είναι το όνειρό της και μοιράζεται τις περιπέτειες και τη σοφία της, με τη νεότερη γενιά.

Το κρυφό νόημα πίσω από τις σελίδες του βιβλίου

Η Μάγια η Μέλισσα, είναι ένας χαρακτήρας που κατάφερε να μπει στις καρδιές μικρών και μεγάλων. Γενιές μεγάλωσαν υπό τους όμορφους ήχους της σειράς. Ταυτίστηκαν μαζί της. Ένιωσαν την χαρά της, το φόβο της, αλλά και την όρεξη για ζωή. Αυτή τη μικρή σπίθα εξερεύνησης, χωρίς το άγχος της αποτυχίας. Όμως είναι πραγματικά αυτό το κύριο νόημα της ιστορίας; Ή μήπως μέσα από τις περιπέτειες, τις πράξεις, αλλά και τα λόγια της, υποβόσκει κάτι πιο ουσιώδες;

Και ο ζυγός κλίνει προς το βιβλίο του Μπόνζελς. Κατά καιρούς, διάφορες αναλύσεις πραγματοποιήθηκαν γύρω από την ιδέα στην οποία έχτισε την υπόθεση. Αποτέλεσμα όλων, ήταν ότι το βιβλίο είναι μια πολιτική αλληγορία με έντονα ρατσιστικά, εθνικιστικά και μιλιταριστικά στοιχεία.

Στις περίπου 200 σελίδες, η Μάγια αντιπροσωπεύει τον ιδανικό πολίτη και η κυψέλη μια καλά οργανωμένη μιλιταριστική κοινωνία. Οι αναλυτές, για να τεκμηριώσουν την άποψή τους, στηρίχθηκαν σε δύο γεγονότα. Όταν η ακρίδα, αδυνατεί να ξεχωρίσει τις μέλισσες από τις σφήκες, η Μάγια θυμώνει λέγοντας:

«Είναι μια άχρηστη συμμορία ληστών που δεν έχει ούτε σπίτι ούτε πίστη.»

Στη δεύτερη περίπτωση, η μύγα αποκαλεί τη Μάγια «ηλίθια». Τότε η πρωταγωνίστρια, την απειλεί με το κεντρί, ώστε να μάθει να σέβεται τις μέλισσες. Προσπαθεί δηλαδή, να επιβάλλει το σεβασμό μέσω της βίας.

Άλλο ένα γεγονός στο οποίο στηρίχτηκαν οι αναλυτές, για την επιβεβαίωση της θεωρίας τους, ήταν η φυγή της Μάγια. Σύμφωνα με τα λεγόμενά τους, αυτή η απόφαση θεωρείται επιλήψιμη από τον συγγραφέα. Το ίδιο και το γεγονός πως εκείνη συγχωρείται μόνο όταν επιστρέφει και προειδοποιεί για την επικείμενη εισβολή.

Κατά τη διάρκεια της επίθεσης, το βιβλίο κάνει μια εκτενή αναφορά σε δύο σημεία. Στην βούληση των μελισσών για την υπεράσπιση της κυψέλης, αλλά και στους ηρωικούς θανάτους των αξιωματικών. Και τα δύο αυτά γεγονότα, δοξάζονται σε έντονο μιλιταριστικό τόνο.

Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, πραγματοποιήθηκε διασκευή, όπου τα πολεμικά αλλά και εθνικιστικά στοιχεία μετριάστηκαν. Όπως ακριβώς έγινε και με τον ρόλο των κακών εντόμων. Στη σειρά, όλα τα παραπάνω στοιχεία έχουν εξαφανιστεί. Η Μάγια, είναι μια γλυκιά μέλισσα, ευαίσθητη και καλόκαρδη.

Αναζητώντας την αλήθεια

Για άλλη μια φορά αποδεικνύεται το εξής. Μεγαλώνουμε με ιστορίες και παραμύθια που θεωρούνται αθώα και χαρούμενα. Μετέπειτα, διηγούμαστε τα ίδια ακριβώς και στα παιδιά μας, χωρίς να γνωρίζουμε πως μέσα τους, παρασιτούν βαθύτερα νοήματα. Κάθε παραμύθι προσπαθεί να διδάξει. Είτε ατενίζοντας το αισιόδοξο μέλλον, είτε προειδοποιώντας για επικείμενα λάθη. Μας βοηθούν, ώστε βγαίνοντας στον σκληρό έξω κόσμο, να είμαστε προετοιμασμένοι. Προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουμε συνθήκες αντίξοες με απρόσμενες εξελίξεις. Όμως μέσα από την προσπάθεια και την εσωτερική θέληση, γινόμαστε πιο δυνατοί. Φτιάχνουμε την δική μας ιστορία, τοποθετώντας την στο βιβλίο της ζωής μας. Και κάπως έτσι φτάνουμε και εμείς στο:

«…και ζήσαν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα.»

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:

• «Μάγια η μέλισσα». Γιατί η δημοφιλής σειρά κινουμένων σχεδίων των 80’s επικρίθηκε για κρυφά εθνικιστικά και μιλιταριστικά στοιχεία. Ανακτήθηκε από mixanitouxronou.gr.
• Ρετρό: Μάγια, η πιο αγαπημένη μέλισσα των παιδικών μας χρόνων. Ανακτήθηκε από mothersblog.gr.
• Όταν η Μάγια η μέλισσα κατηγορήθηκε για εθνικιστικά και μιλιταριστικά στοιχεία. Ανακτήθηκε από tvxs.gr.
• Μάγια η Μέλισσα. Ανακτήθηκε από el.wikipedia.org.
• ΜΑΓΙΑ Η ΜΕΛΙΣΣΑ: Η ΤΑΙΝΙΑ (2014). Ανακτήθηκε από freecinema.gr.

Παρόμοια άρθρα: 

• 10 σειρές animation για να αποκτήσει μια άλλη νότα η καθημερινότητα σου (Part 2)
• Carnivàle: Μια σειρά για τους λάτρεις των Τσίρκων και των Freakshows
• Το Cobra Kai είναι κάτι παραπάνω από καράτε

Ακολουθήστε τις σελίδες μας σε Facebook, Instagram και Spotify για περισσότερη έμπνευση.

Giving Sight by Beasty Press // Giving Sight The Project