ΚΕΘΕΑ: το θέατρο ως παράθυρο στον κόσμο

ΚΕΘΕΑ. Θύελλα αντιδράσεων έχει ξεσπάσει τον τελευταίο καιρό, γύρω από το ζήτημα κλεισίματος του Κέντρου. Με αφορμή, λοιπόν, τις δύσκολες μέρες που διανύει ο οργανισμός, μου δίνεται η πολυπόθητη αφορμή να κάνω τη δική μου αναφορά στο ΚΕΘΕΑ αλλά από ένα καλλιτεχνικό πρίσμα. Θα αναφερθώ στη θεατρική ομάδα του ΚΕΘΕΑ, αλλά και στο ρόλο του θεάτρου στη διαδικασία της θεραπείας. Πώς το θέατρο γίνεται ένα παράθυρο στον κόσμο;

Το Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ) άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό, το 1983, μαζί με την ίδρυση της ΙΘΑΚΗΣ, της πρώτης ελληνικής θεραπευτικής κοινότητας. Είναι αυτοδιοικούμενο νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και έχει σαν στόχο τη θεραπεία πάσας εξάρτησης. Το δυναμικό του ΚΕΘΕΑ έχει καταφέρει σε λίγα χρόνια να χαρίσει τη ζωή σε όσους δεν την είχαν και να την ξαναβρεί για όσους την είχαν χάσει.

Η Θεατρική Ομάδα του ΚΕΘΕΑ

Το ΚΕΘΕΑ παρέχει μια μεγάλη γκάμα υπηρεσιών τέχνης στα μέλη του. Η τέχνη έρχεται να παντρευτεί με την απεξάρτηση και τη θεραπεία. Εγώ, βέβαια, θα στραφώ αποκλειστικά στο θέατρο του ΚΕΘΕΑ, διότι δεν είναι όπως τα περισσότερα. Το θέατρο αυτό παίρνει ζωή και γίνεται κυριολεκτικά και μεταφορικά μια σανίδα σωτηρίας. Πλέον αποτελεί ένα ζήτημα ζωής και θανάτου, όσο κλισέ κι αν αυτό ακούγεται. Τότε είναι που η θεραπεία γίνεται πιο ανώδυνη και τα άτομα γεμίζουν με πλήθος πρωτόγνωρων συναισθημάτων. Στο τέλος, αυτό που μένει σίγουρα είναι ένα πλατύ χαμόγελο επί σκηνής.

Ο επιμορφωτής Δημήτρης Μικιός

Από το 2007 ο Δημήτρης Μικιός εργάζεται με σύμβαση αορίστου χρόνου ως επιμορφωτής του ΚΕΘΕΑ. Η δουλειά του δεν χαρακτηρίζεται από ρουτίνα, καθώς δουλεύει με διαφορετικές ομάδες του ΚΕΘΕΑ. Οι θεατρικές ομάδες του ΚΕΘΕΑ ποικίλουν. Υπάρχουν ομάδες νυν χρηστών, ομάδες επανένταξης, ομάδες αποφοίτων, ομάδες αποτελούμενες από συγγενείς εξαρτημένων ατόμων, κ.ο.κ. Οι θεατρικές δράσεις διαφέρουν ανάλογα με το στάδιο και το επίπεδο κάθε ομάδας. Σε ορισμένες ομάδες γίνεται μόνο εκπαίδευση, όπως θεατρικά παιχνίδια, αυτοσχεδιασμοί, δράσεις.  Σε άλλες ομάδες μελετώνται έργα, ενώ σε άλλες γίνονται εντατικές πρόβες, με σκοπό το ανέβασμα κάποιας παράστασης.

Ο θεραπευτικός χαρακτήρας του θεάτρου

Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι το θέατρο λαμβάνει χαρακτήρα αποτοξίνωσης. Είναι θεραπευτικό, γι’ αυτό και το ΚΕΘΕΑ έχει δώσει τόσο μεγάλη έμφαση σε αυτό, μέσω των θεατρικών του ομάδων. Λέξεις όπως ψυχόδραμα, δραματοθεραπεία, αφορούν αποκλειστικά το σανίδι. Το θέατρο σε κινητοποιεί να είσαι εξωστρεφής. Αυτό είναι de facto. Την ίδια στιγμή, τα εξαρτημένα άτομα έρχονται αντιμέτωπα με έννοιες, που φαντάζουν τόσο θολές υπό την επήρεια των αδυναμιών τους. Η ανάγκη έκφρασης αλλά κι επικοινωνίας, η ομαδικότητα, η συνέπεια, η συνεργασία, η λογική. Η ανάγκη να ξεπεράσεις τα όριά σου, έχοντας πλάι σου άτομα να σε κατανοούν και να σε αισθάνονται, είναι λίγα μόνο από αυτά που χαρακτηρίζουν το θέατρο στο ΚΕΘΕΑ.

Κάνουμε θέατρο για την ψυχή μας,

είχα πει ξεκάθαρα ο μεγάλος Κουν. Το ίδιο είχε συμπληρώσει κι ο Χατζιδάκις στο τραγούδι του Ηθοποιός. Τα εξαρτημένα άτομα, όντας φοβισμένα λόγω των απερίγραπτων εμπειριών τους, αλλά και λόγω της κοινωνικής αποκλήρωσης, αδυνατούν να εκφραστούν. Στις πρώτες τους συναντήσεις με την ομάδα τα άτομα τρέμουν, φοβούνται, ντρέπονται, κοκκινίζουν, ξεσπούν. Η πορεία τους, όμως, μέσα στη θεατρική ομάδα είναι τουλάχιστον καταλυτική. Το θέατρο αποτελεί πράγματι θεραπεία. Η απόδειξη; Εδώ. Όπου μπορείτε να παρακολουθήσετε μια διαδικτυακή ημερίδα από το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ, με θέμα «Το θέατρο ως θεραπευτικό εργαλείο στην απεξάρτηση». Την ίδια στιγμή εδώ μπορείτε να βρείτε κάθε παράσταση του ΚΕΘΕΑ αλλά και ό,τι άλλο σχετίζεται με τις καλλιτεχνικές του δράσεις.

Η δύναμη μέσα μας

Τα συναισθήματα που βιώνει ένα μέλος της θεατρικής ομάδας στο ΚΕΘΕΑ είναι υπέρτατα αλλά και πρωτόγνωρα. Όχι μόνο τα μέλη, αλλά και το ίδιο το προσωπικό του ΚΕΘΕΑ. Όταν ανέβουν αυτοί οι άνθρωποι στη σκηνή, μπορούμε ευκολότερα να διακρίνουμε την πετυχημένη τους πορεία. Είναι ανείπωτα συγκινητικό να βλέπεις τα άτομα αυτά, που είχαν παντελώς χαθεί, να στέκονται στη σκηνή πιο δυνατά και σίγουρα από ποτέ. Στην προκειμένη περίπτωση, το θέατρο διδάσκει τη ζωή. Η τέχνη έρχεται να υπερκεράσει τον θάνατο. Τα άτομα στις θεατρικές ομάδες του ΚΕΘΕΑ ξεκινούν ανίδεα κι άτεχνα και καταλήγουν με γνώση κι εμπειρία. Καταλήγουν να ζουν. Αν αυτό δεν είναι νίκη, αν αυτό δεν είναι επιτυχία… τότε τι είναι;

Παρόμοια άρθρα:

• Αφρικανικό θέατρο: ένα ανεξερεύνητο μονοπάτι
• Ο [καθόλου] τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού
• «Ο Γυάλινος Κόσμος» μέσα από το γυαλί

Ακολουθήστε τις σελίδες μας σε Instagram, Facebook και Spotify για περισσότερη έμπνευση.

Giving Sight by Beasty-Press // Giving Sight The Project