Ο Banksy ίσως είναι ένας από τους πιο πολυσυζητημένους καλλιτέχνες της εποχής μας. Η αλήθεια είναι ότι το να γράφεις γι’αυτόν δεν είναι και ό,τι πιο εύκολο. Υπάρχουν τόσα πολλά να πεις για εκείνον αλλά κυρίως για την τέχνη του. Αντισυμβατικός, βάνδαλος και αναρχικός είναι μόνο μερικοί από τους χαρακτηρισμούς που του έχουν αποδοθεί. Κι είναι τόσο οξύμωρο, όμως είναι ο πιο αναγνωρίσιμος ανώνυμος καλλιτέχνης.
Η ταυτότητα του Banksy
Αυτό κι αν είναι ένα μυστήριο! Η ταυτότητα του Banksy παραμένει κρυφή, όπως και το πρόσωπό του. Παρ’όλα αυτά υπάρχουν αρκετές εικασίες για το ποιος είναι, όπως και στοιχεία τα οποία είναι ήδη γνωστά. Πρόκειται λοιπόν για Άγγλο street artist, ακτιβιστή και σκηνοθέτη που ξεκίνησε το 1990 από το Bristol Underground Bridge (συνεργασία μουσικών και καλλιτεχνών). Το 2003 όπου έδωσε συνέντευξη στον Simon Hattenstone της Guardian, περιγράφηκε ως λευκός, 28χρονος, με street style, αλυσίδες στο λαιμό και σκουλαρίκι. Ξεκίνησε την καλλιτεχνική του δραστηριότητα στα 14 του, όταν αποβλήθηκε απ’το σχολείο και μπήκε στη φυλακή για πλημμελήματα. Πέρα από τον αντισυμβατικό και underground χαρακτήρα του, ένας άλλος λόγος για τον οποίο πρέπει να παραμείνει ανώνυμος είναι ότι το Graffiti παραμένει παράνομο. Άρα είναι ο πιο αναγνωρίσιμος παραβάτης! Μέχρι το τέλος του 1990 διέμενε στο Bristol, έπειτα μετακόμισε στο Λονδίνο, όπου δραστηριοποιείται ακόμη.
Μία μεγάλη μερίδα ανθρώπων πιστεύει ότι μετά από σύλληψή του αποκαλύφθηκε και πρόκειται για τον Robin Gunningham, ο οποίος γεννήθηκε στις 28/7/1973. Πήγε σχολείο στο Bristol Cathedral School. Ένα σημείο που ενισχύει αυτή την υπόθεση είναι ότι στα γνωστά κινήματα του Gunningham βρέθηκαν στοιχεία της τέχνης του Banksy. Ένα άλλο ενισχυτικό στοιχείο είναι ότι ο Gunningham ξεκίνησε να χρησιμοποιεί το όνομα Robin Banks, που στην πορεία έγινε Banksy. Κάποια άλλη υπόθεση για την ταυτότητά του είναι ότι πρόκειται για τον Robert Del Naja, τον Frontman των Massive Attack. Κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν ότι πρόκειται για τον Jamie Hewlett, άγγλο Comic Artist γνωστό από το Tank Girl και τους Gorillaz. Τέλος, έχει ειπωθεί ότι ο Banksy είναι πιθανόν ομάδα πολλών καλλιτεχνών ή γυναίκα. Πάντως είναι αρκετά ενεργός στο Instagram, όπου με δική του ανάρτηση έκανε γνωστό ότι έχει σύζυγο (σύντροφο).
Θέματα, τεχνοτροπία και σημαντικές στιγμές του Banksy
Όπως όλοι οι Graffiti Artists, δημιουργεί σε ανύποπτο χρόνο, κάτω απο γέφυρες, στα μέσα μαζικής μεταφοράς και διάφορα σημεία της πόλης. Στα έργα του, όπου πολλές φορές ανακυκλώνονται θέματα όπως αρουραίοι, συνδυάζονται επιγράμματα με σατιρικό τόνο. Ο ίδιος ο Banksy έχει δηλώσει ότι σκοπός του είναι να σχολιάσει, να προβληματίσει και να σατιρίσει το σύστημα και το κοινωνικό κατεστημένο. Από το 2000 χρησιμοποιεί την τεχνική Stencil για μεγαλύτερη ταχύτητα. Πρωτότυπα έργα του βρίσκονται σε όλο τον κόσμο, με σκοπό τον παγκόσμιο προβληματισμό. Και αν αυτό δεν είναι εφικτό, έστω την καλύτερη αισθητική στους δρόμους!
Ο Banksy ποτέ δεν δέχθηκε να πωληθούν έργα του καθώς είναι κατά της εμπορευματοποίησης της τέχνης. Όμως πολλές φορές έχουν δημοπρατηθεί, έπειτα από αφαίρεση των σημείων εκτέλεσής τους. Το 2018 μάλιστα, μπορεί να χαρακτηριστεί έτος Banksy, στις δημοπρασίες. Ο ίδιος έχει πραγματοποιήσει πολλές performances, κατά τις οποίες πάντοτε σοκάρει την κοινή, συμβατική γνώμη με τις εκκεντρικές ιδέες και επιλογές του. Χαρακτηριστικά, στη δημοπρασία του γνωστού του έργου Girl with Balloon, που έκλεισε στο αστρονομικό ποσό των 1,042,000 λιρών, έγινε κάτι απρόβλεπτο. Μόλις ακούστηκε το “έκλεισε”, ένας μηχανισμός ενεργοποιήθηκε και το έργο καταστράφηκε! Μάλλον ο “τρομοκράτης καλλιτέχνης”, όπως ο ίδιος αποκαλεί τον εαυτό του, ήθελε να μας δείξει ότι το χρήμα καταστρέφει την τέχνη. Μάλιστα, το περιστατικό μεταδόθηκε live από τον λογαριασμό του στο Instagram με το σχόλιο:
“The urge to destroy is also a creative urge” – Pablo Picasso
O Banksy ως σκηνοθέτης
Όσον αφορά τη σκηνοθετική του δράση το 2011, η 1η ταινία του, Exit through the Gift Shop, προτάθηκε για το βραβείο του καλύτερου ντοκιμαντέρ. Ακόμη, το 2014 βραβεύτηκε ως πρόσωπο της χρονιάς στα Webby Awards. Τέλος, άλλη μία τιμητική στιγμή του Banksy είναι ότι πλέον ένα έργο του εκτίθεται στο Βρετανικό Μουσείο. Το αντισυμβατικό “D-faced tenner” απομίμηση 10 λιρών, απεικονίζει την Πριγκίπισσα Νταϊάνα και όχι την Βασίλισσα Ελισάβετ! Η επιγραφή; Banksy of England αντί για Bank of England. Πληροφορίες θέλουν τον Banksy το 2004 να έχει τυπώσει πάνω από 100,000 τέτοια χαρτονομίσματα, για να τα πετάξει από ένα κτίριο.
Πρόσφατα νέα και καλλιτεχνική δραστηριότητα
Ο Banksy προτρέπει τον κόσμο να φοράει μάσκα για να προστατευθεί από τον Covid-19. Κι αυτό έγινε ξεκάθαρο από το νέο του έργο στο μετρό του Λονδίνου. Εκεί τα γνωστά ποντίκια του, απεικονίζονται να φτερνίζονται, να κρατούν αντισηπτικό και να φορούν μάσκα. Το επίγραμμα λέει: “If you don’t Mask, you don’t get”. Δυστυχώς, λέγεται ότι η Transport for London το αφαίρεσε. Άλλο, ένα σημαντικό νέο που αφορά τον Banksy είναι ότι πρόσφατα παρά τις πεποιθήσεις του πωλήθηκε ένα τρίπτυχό του. Βέβαια ήταν για καλό σκοπό. Το έργο Mediterranean Sea View πωλήθηκε λοιπόν στα 2,4 εκ. ευρώ από τον Οίκο Sotheby’s στο Λονδίνο. Τα έσοδα θα δοθούν στο νοσοκομείο παίδων της Βηθλεέμ. Το έργο απεικονίζει κλασσικά ρομαντικά θαλασσινά τοπία του 19ου αι. Όμως στη θάλασσα επιπλέουν γιλέκα διάσωσης και σημαντήρες. Κι αυτός είναι ένας τρόπος να σχολιάσει τις διαστάσεις του προσφυγικού κύματος σε μία περίοδο φαινομενικής ειρήνης και παγκόσμιας νηνεμίας.
Όπως ανέφερα στην αρχή, το έργο του Banksy, απαιτεί ενδελεχή μελέτη. Πρόκειται για έναν αντισυμβατικό καλλιτέχνη που έγινε εμπορικός λόγω της τεράστιας απήχησης του έργου του. Το μυστήριο νέφος που καλύπτει την ταυτότητα του κάνει ακόμη πιο ενδιαφέρουσα την προσωπικότητά του. Το Graffiti είναι ένα “απαγορευμένο” είδος τέχνης, το οποίο ο Banksy έκανε να αναγνωριστεί ευρέως. Η τέχνη στους δρόμους έγινε σημαντική χάρη στη συμβολή του. Όσον αφορά την αισθητική, αλλά και τα μηνύματα πίσω από αυτή.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:
Banksy. Ανακτήθηκε από streetartbio.co.
Banksy: Έργο του για το μεταναστευτικό πωλήθηκε έναντι 2,4 εκατ. ευρώ. Ανακτήθηκε από naftemporiki.gr.
Banksy: Νέο έργο που ενισχύει τη χρήση μάσκας στο μετρό του Λονδίνου.
Είναι όμορφος ο τρόπος γράφεις Αύρα, nicely done. Πετώντας όμως το μπαλάκι στο κοινό, θα μου επιτρέψεις λίγα σεβαστά σχόλια.
“το Graffiti παραμένει παράνομο”
Αξίζει να σημειωθεί πως το Graffito (plural Graffiti) δε παραμένει παράνομο.
Ο, τονίζω, βανδαλισμός ιδιωτικής ή δημόσιας περιουσίας, καθώς και εθνικής κληρονομιάς, παραμένει (και θα παραμείνει, σε οποιαδήποτε διανοούμενη κοινωνία) παράνομος.
Η δημιουργική πλευρά της τέχνης των Graffiti δε πρέπει να συνδέεται με την καταστροφή, ακόμη και αν η καταστροφή ως παρότρυνση αποδίδει αυξημένες δημιουργικές τάσεις. Την ίδια πρόταση εξέφρασε και ο Μπακούνιν (στον οποίο παρεπιπτόντως ανήκει το ρητό “THE URGE TO DESTROY IS ALSO A CREATIVE URGE”), αφού ο κόσμος δε κράτησε το σημαντικότερο μέρος της ομιλίας του, το οποίο ανέφερε το εξής:
“The urge to destroy is also a creative urge. It’s the same driving emotion. But you will find that the passion to create is infinitely stronger.”
Το “βαθύ νόημα” εκεί βρίσκεται στο γεγονός ότι καθώς η αξιοκρατία πέθενε σταδιακά και εμφανέστατα στα χρόνια των παραπάνω κυρίων, οι παράπλευρες ζημιές του αυτού γεγονότος (νέες αναρχικές τάσεις) θα μπορούσαν να αντιμετωπισθούν με καταφύγιο την τέχνη.
Αλλά η ιστορία δε γράφεται ποτέ ως είχε.
Comments are closed.