Ο Andy Warhol και τα «Δοχεία σούπας Campbell»

Ηχογράφηση από την Κορνηλία Χαλκίδη:

Πολλοί ζωγράφοι έχουν εμπνευστεί από τη γαστρονομία και την ιεροτελεστία αυτής. Ανάμεσά τους βρίσκεται και ο ανατρεπτικός Andy Warhol με τον αμφιλεγόμενο και πολυσυζητημένο πίνακά του, Campbell’s Soup Cans, 1962 (Δοχεία Σούπας Campbell). Η αλήθεια είναι ότι βλέποντας αυτόν τον πίνακα για πρώτη φορά, σκέφτηκα πώς μπορεί να θεωρείται έργο τέχνης κάτι τόσο απλό. Μία δεύτερη ματιά όμως, με έκανε να καταλάβω πολλά περισσότερα. Κι όσο παρατηρούσα τον πίνακα, τόσο πιο πολύ με διακατείχε αυτό το συναίσθημα που μου δημιουργείται με σχεδόν όλα τα έργα του Andy Warhol.

Andy Warhol, Campbell’s Soup Cans: Aνάλυση

Οπτικά, βλέπουμε κάτι πολύ απλό. Πρόκειται για ένα installation από 32, ίσα, ορθογώνια κουτιά με ένα σχεδόν όμοιο μοτίβο. Όλα, απεικονίζουν μία κονσέρβα όπου πάνω της αναγράφει Campbell’s Soup. Το όνομα της μάρκας (Campbell’s), απεικονίζεται με λευκά, πλάγια, καλλιγραφικά γράμματα. Σε αντίθεση με τη λέξη soup, όπου είναι γραμμένη με έντονα, καφέ γράμματα. Αυτό που αλλάζει σε κάθε «τεμάχιο» είναι η γεύση που υποτίθεται εμπεριέχει η σούπα του καθενός.

Στις κονσέρβες της πρώτης σειράς, αναγράφονται οι γεύσεις: Clam Chowder, Chicken Noodle, Cream of Vegetable, Onion, Green Pea, Scotch Broth, Vegetable, Split Pea. Συνεχίζοντας στην δεύτερη: Vegetable Beef, Bean, Cheddar Cheese, Tomato Rice, Beef, Asparagus, Cream of Celery, Black Bean. Παρακάτω στην τρίτη: Turkey Noodle, Beef Broth, Chicken Gumbo, Turkey Vegetable, Chili Beef, Vegetable Bean, Cream of Chicken, Cream of Mushroom. Και στην τέταρτη και τελευταία σειρά: Pepper Pot, Chicken with Rice, Consommé, Tomato Soup, Minestrone, Chicken Vegetable, Beef Noodle, Vegetarian Vegetable Soup.

Όσον αφορά τις χρωματικές επιλογές του Andy Warhol, το κόκκινο, το λευκό, το μαύρο και το καφέ πρωταγωνιστούν στον πίνακα. Όμως στο τρίτο κουτί της δεύτερης σειράς, υπάρχει μία κίτρινη λεπτομέρεια που δεν υπάρχει πουθενά αλλού. Ένας καλός παρατηρητής, θα διαπιστώσει ότι τα χρώματα αυτά, δεν παρουσιάζονται πάντοτε στην ίδια τονικότητα, αλλά σε διάφορες εκφάνσεις. Άλλωστε το ίδιο δεν συμβαίνει και με τις ετικέτες των γεύσεων; Άρα, ένα πρώτο συμπέρασμα είναι ότι ο καλλιτέχνης «παίζει» περίτεχνα, με τις ομοιότητες και τις διαφορές. Ή μήπως πρόκειται για μία απλή, ρεαλιστική απεικόνιση της πραγματικότητας;

Το κρυμμένο νόημα του πίνακα και το χρονικό δημιουργίας

Όπως διαπιστώθηκε ακριβώς πιο πάνω, το έργο κινείται, ανάμεσα σε ομοιότητες και διαφορές. Άραγε όμως οι ομοιότητες συντελούν στην ολότητα και το αποτέλεσμα ή η λεπτομέρεια και η διαφορά; Επίσης, είναι αξιοπρόσεκτο ότι ο Andy Warhol, σε κάποιες ετικέτες, χρησιμοποιεί ρεαλιστές γεύσεις και σε άλλες όχι. Π.χ. Turkey Vegetable, Chicken with Rice. Στην τελευταία ετικέτα παρατηρούμε τον υπερβολικό χαρακτηρισμό της γεύσης Vegetarian Vegetable Soup. Άρα λοιπόν, αυτός ο τόσο φαινομενικά απλός πίνακας είναι παράλληλα και αρκετά θα τολμήσω να πω, σύνθετος.

Ο Warhol υποστήριξε ότι τα δημοφιλή Campbell’s Soup Cans ήταν το αγαπημένο του έργο και ότι «έπρεπε να κάνω τις σούπες του Campbell και να συνεχίσω να τις κάνω… επειδή όλοι φτιάχνουν μόνο έναν πίνακα». Το installation, δημιουργήθηκε την εποχή που η Pop Art αναδείχθηκε ως το σημαντικότερο νέο καλλιτεχνικό κίνημα. Την άνοιξη του 1962, ο Warhol επεξεργαζόταν τις νέες εκδοχές διαφημίσεων και κωμικών ταινιών, όταν είδε τους πίνακες ζωγραφικής σε στυλ κόμικ του Roy Lichtenstein στη γκαλερί Leo Castelli.

Με το installation του, το Campbell’s Soup Cans, ο καλλιτέχνης συνειδητοποίησε τη δυνατότητα δημιουργίας έργων σε σειρά και του οπτικού αποτελέσματος των σειριακών εικόνων. Συνέχισε να κάνει παραλλαγές στα δοχεία σούπας του, γεμίζοντας πολλαπλά κουτιά μέσα σε ένα ενιαίο καμβά. Ενισχύοντας έτσι την επίδραση των προϊόντων που στοιβάζονται σε ένα παντοπωλείο, μια ιδέα που αργότερα θα εξελιχθεί στο κουτί γλυπτά. Επίσης, συνειδητοποίησε ότι η σειριακή επανάληψη μιας εικόνας την απομάκρυνε από το νόημά της, ένα ενδιαφέρον φαινόμενο που παρουσιάστηκε πιο έντονα στις καταστροφές του, όπου η συνεχής έκθεση στις γραφικές επιδείξεις βίας απαλύνει τις αισθήσεις. Ίσως το πιο σημαντικό αποτέλεσμα αυτής της σειράς ήταν η ώθηση του καλλιτέχνη προς την εκτύπωση για να επιτύχει τη μηχανική εμφάνιση που έψαχνε για τους πίνακές του.

Λίγα λόγια για τον Andy Warhol

O Άντι Γουόρχολ (Andy Warhol), 6 Αυγούστου 1928 — 22 Φεβρουαρίου 1987, ήταν Αμερικανός πολυσχιδής καλλιτέχνης. Συγκεκριμένα, υπήρξε ζωγράφος, γλύπτης, κινηματογραφιστής, συγγραφέας και συλλέκτης, πρωτοπόρος του κινήματος της Ποπ Αρτ. Γόνος μεταναστών από τη Αυστρουγγαρία που εγκαταστάθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, γεννήθηκε στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια. Την περίοδο 1945-9 σπούδασε στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας του Κάρνεγκι και κατόπιν εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη, όπου εργάστηκε αρχικά σαν σχεδιαστής παπουτσιών όπου και τον πρόσεξε ο πασίγνωστος τότε γκαλερίστας Αλέξανδρος Ιόλας και τον προώθησε στο περιοδικό Glamour σαν εικονογράφο.

Η ενασχόλησή του με τη ζωγραφική ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Αρχικά ήταν επηρεασμένη από θέματα διαφημίσεων, καθημερινά αντικείμενα και την εικονογραφία των κόμικς. Έτσι έδωσε τα πρώτα δείγματα γραφής της Ποπ Αρτ. Με πίνακες που απεικόνιζαν κουτιά σούπας της εταιρείας Κάμπελ ή μπουκάλια Κόκα Κόλα, απέκτησε μεγαλύτερη φήμη. Μέχρι το 1963 παρήγαγε μαζικά τέτοιου τύπου επιτηδευμένα κοινότοπες αναπαραστάσεις καταναλωτικών προϊόντων, καθώς και προσωπογραφίες διασημοτήτων. Μεταξύ αυτών και αρκετά πρόσωπα που αποτελούσαν σύμβολα της αμερικανικής ποπ κουλτούρας – σε φανταχτερά χρώματα και συχνά ως μεταξοτυπίες.

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1960, ο Andy Worhol, αφοσιώθηκε στον κινηματογράφο, σκηνοθετώντας ταινίες που χαρακτηρίζονταν από τη διάθεση πειραματισμού και πρόκλησης. Eπίσης χαρακτηρίζονταν από το ερωτικό στοιχείο και ενίοτε την ασυνήθιστη διάρκειά τους. Στα πιο γνωστά έργα του ανήκουν τα The Chelsea Girls (1966), Eat (1963), My Hustler (1965) και Blue Movie (1969). Στην ταινία Empire (1964), διάρκειας οκτώ ωρών με πλάνα αποκλειστικά του Empire State Building σε πραγματικό χρόνο, παρουσίασε στην πιο ακραία μορφή της, τη δική του αισθητική τού βαρετού.

Η εταιρεία Cambell’s και οι σούπες

Η Campbell Soup Company, που δραστηριοποιείται ως Campbell’s, είναι μια αμερικανική εταιρεία μεταποιημένων τροφίμων και σνακ. Η εταιρεία συνδέεται στενότερα με τα προϊόντα κονσερβοποιημένης σούπας. Ωστόσο, μέσω συγχωνεύσεων και εξαγορών, έχει εξελιχθεί σε μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες μεταποιημένων τροφίμων στις ΗΠΑ, με μια μεγάλη ποικιλία προϊόντων υπό την επωνυμία Campbell, καθώς και άλλες μάρκες όπως η Pepperidge Farm, η Snyder’s of Hanover, η V8 και Σουόνσον.

Σύμφωνα με τις μάρκες της, η Campbell’s παράγει σούπες και άλλα κονσερβοποιημένα γεύματα, ψητά, ποτά και σνακ. Έχει την έδρα του στο Κάμντεν, Νιου Τζέρσεϋ. Ο κλασικός σχεδιασμός κόκκινου-λευκού κουτιού που χρησιμοποιείται από πολλά προϊόντα της Campbell έχει γίνει αμερικανική εικόνα και η χρήση της στην pop art χαρακτηρίστηκε από τις σειρές εκτύπωσης Campbell’s Soup Cans του Andy Warhol.

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:

• Andy Warhol. Ανακτήθηκε από el.wikipedia.org.
• O Andy Warhol, τα κουτάκια σούπας Campbell και η pop art. Ανακτήθηκε από Manslife.gr.
• Campbell Soup Company. Ανακτήθηκε από en.wikipedia.org.

Παρόμοια άρθρα:

• Πάουλ Κλέε: «To ένα μάτι βλέπει, το άλλο νιώθει»
• Ratatouille: ανακατεύοντας λαχανικά και συναισθήματα
• Κωνσταντίνος Τσατσίρας: «Θεωρώ ότι το ελληνικό bartending βρίσκεται στην καλύτερη δεκάδα παγκοσμίως»

Ακολουθήστε τη σελίδα μας σε Facebook, Instagram και Spotify για περισσότερη έμπνευση

Giving Sight by Beasty Press // Giving Sight The Project