Ο Θάνατος στη Λογοτεχνία
Μέσα στους αιώνες, η λογοτεχνία έχει αποτελέσει ένα από τα πιο πολυμορφικά στοιχεία. Κάθε κοινωνική, πολιτική, οικονομική, θρησκευτική, γεωπολιτική και πολιτισμική μεταβολή έδινε στη λογοτεχνία νέα μορφή, νέα σύσταση, νέο όνομα, νέα ζωή! Ο θάνατος ανέκαθεν απασχολούσε τόσο τον/την συγγραφέα όσο και τον/την αναγνώστη/στρια. Αποτελεί ένα στοιχείο άρρηκτα συνδεδεμένο με τη ζωής μας. Πόσο αντιφατική ακούστηκε στ’ αλήθεια αυτή η πρόταση;
Θάνατος ένδοξος και σπουδαίος. Θάνατος εξευτελιστικός κι ασήμαντος. Θάνατος στιγμιαίος. Θάνατος αργός και βασανιστικός. Θάνατος συγκινητικός και καθηλωτικός. Μα και θάνατος αστείος, σχεδόν… κουλός! Ο θάνατος στη λογοτεχνία, όπως και στην ζωή, είναι τόσο banal, όσο και τρομακτικός. Απαιτεί τέχνη και εξαιρετικό ταλέντο να αποτυπωθεί στο χαρτί και να προκαλέσει γέλιο ή έστω απορία. Αυτό λοιπόν θα μας απασχολήσει εδώ. Θα σας παραθέσω πέντε λογοτεχνικούς, όχι και τόσο συνηθισμένους, τρόπους να πεθάνεις!
1. Θάνατος από γλίστρημα, στην προσπάθειά της να αυτοκτονήσει.
Η τριλογία “Gormenghast” του Mervyn Peake.
Η τριλογία “Gormenghast” του Mervyn Peake.Το Gormenghast είναι μια τριλογία φαντασίας του Βρετανού συγγραφέα Mervyn Peake, που μιλά για τους κατοίκους του Castle Gormenghast, μια εκτεταμένη, αποσυντεθειμένη, γοτθική δομή. Το σκοτεινό, γιγαντιαίο κάστρο, βλέπει τους ενοίκους του να συναντούν τερατώδη και σουρεαλιστικό θάνατο. Ένας καταβροχθίζεται από θανατηφόρες κουκουβάγιες, άλλος χτυπιέται από κεραυνό. Ο τραγικότερος όμως θάνατος είναι αυτός της Fuchsia Groan.
Όταν όλα στο κεφάλι της μοιάζουν μάταια, η ιδέα της αυτοκτονίας φαίνεται λαχταριστή. Κλειδωμένη στην κλίνη της, περπατάει προς το παράθυρο και αγναντεύει τα νερά την ώρα που εξελίσσεται μια μεγάλη πλημμύρα. Ο ρεμβασμός την αποβλακώνει. Χαμένη στις σκέψεις της, σε μια στιγμή προσποίησης, βρίσκεται ανεπαίσθητα σκαρφαλωμένη στο περβάζι. Ένα χτύπημα στην πόρτα την τρομάζει. Έτσι, ταράσσεται και χωρίς να μπορεί να γραπωθεί από κάπου, γλιστράει και πέφτει. Κατά την πτώση τραυματίζει θανάσιμα το κεφάλι και βουτά στα νερά, τα οποία γίνονται και ο υδάτινος τάφος της. Τελικά πέθανε… πριν αυτοκτονήσει!
2. Θάνατος από βιβλιοθήκη
“Howards End” του E. M. Forster
Το Howards End, ένα αριστούργημα για πολλούς, του E. M. Forster, πρωτοκυκλοφόρησε το 1910. Αναφέρεται στις κοινωνικές συμβάσεις, τους κώδικες συμπεριφοράς και τις σχέσεις στην Αγγλία στο τέλος του αιώνα. Ο Forster περιγράφει έναν αλλόκοτο και ατυχή θάνατο ενός ηττημένου χαρακτήρα.
Τίποτα δεν πάει καλά στη ζωή του υπερβολικά ευγενή βιβλιοφάγου Leonard Bast. Αυτός γνωρίζει δύο αδερφές τη Margaret και τη Helen, με την οποία αναπτύσσει εξωσυζυγική σχέση. Μαζί με άλλα σοβαρά προβλήματα που ταλανίζουν την καθημερινότητά του, το «ζητηματάκι» καταλήγει σε εγκυμοσύνη και η Helen φεύγει για το εξωτερικό. Επιστρέφει μετά από καιρό πια στην Αγγλία, φανερά πλέον έγκυος! Τότε εμφανίζεται ο επιθετικός και ανακατωσούρης Charles, απειλώντας τον Leonard. O Charles αρπάζει ένα σπαθί και τον λαβώνει περιφερειακά της καρδιάς. Ο Leonard ακουμπάει σε μια μεγάλη βιβλιοθήκη για να στηριχτεί. Ατυχώς όμως η βιβλιοθήκη πέφτει πάνω του και τον πλακώνει! Ο Leonard πεθαίνει ακαριαία…
3. Θάνατος από αυτανάφλεξη
«Ζοφερός Οίκος» του Charles Dickens
Ο Ζοφερός Οίκος του Charles Dickens, αποτελεί ένα μυθιστόρημα με τον μεγαλύτερο φόρο αίματος. Κοινώς; Πολύς θάνατος. Ο κύριος Krook είναι ο ιδιοκτήτης ενός καταστήματος πανιών και μπουκαλιών. Ο νοικάρης του, κύριος Weevle, και ο φίλος του κύριος Guppy, κάθονται στο περβάζι του δωματίου του. Η ώρα είναι 23:00 και η ατμόσφαιρα είναι μυστηριώδης και βαριά. Σε λίγο, απλώνεται ένα πέπλο λιπαρής καπνιάς. Τότε ο κύριος Guppy παρατηρεί στα χέρια του μια κίτρινη, βρομερή, παχύρευστη ουσία, αγνώστου προέλευσης.
Ο Weevle, έχοντας ραντεβού με τον κύριο Krook τα μεσάνυχτα, πάει στο δωμάτιό του. Ο άντρας είναι άφαντος και το δωμάτιο μυρίζει καμένο, οπότε ο Weevle επιστρέφει τρομοκρατημένος. Οι δύο άντρες πάνε ξανά στο δωμάτιο, συνοδευόμενοι από τη γάτα του κύριου Krook, η οποία νιαουρίζει κοιτώντας το πάτωμα. Πράγματι στο σημείο, κείτονται το καπέλο του Krook και ένα αγαπημένο του μπουκάλι. Αυτός όμως πουθενά! Μέχρι τη στιγμή που αντιλαμβάνονται την ζοφερή αλήθεια. Μια σωρός από στάχτες, καθώς εκείνη η βρωμερή ουσία που καλύπτει τώρα τους τοίχους, είναι ό,τι απέμεινε από αυτόν. Ο κύριος Krook, είχε πάθει αυτανάφλεξη! Το πώς και το γιατί, παραμένουν αναπάντητα και ο Dickens μας καλεί να το οραματιστούμε όπως θέλουμε…
4. Θάνατος από παπαγάλο
«Έρωτας στα χρόνια της χολέρας» του Gabriel García Márquez
Στο έργο του ο Márquez αναφέρει έναν ξεροκέφαλο παπαγάλο, μα όχι και δολοφόνο! Το πουλί, μεταξύ άλλων, μιλάει Γαλλικά και Λατινικά, τραγουδάει γαλλικά τραγούδια, φοβίζει τους κλέφτες. Το κατοικίδιο του γιατρού Juvenal Urbino, μια ωραία πρωία το σκάει. Όλοι επιχειρούν να το πιάσουν, αλλά μάταια. Την επομένη, ο γιατρός δίνει το παρόν στην κηδεία ενός φίλου. Και καθώς αναλογίζεται, στη βεράντα, την δική του θνησιμότητα (σαν να το ήξερε), μια γνώριμη φωνή τον ξυπνάει. Αντιλαμβάνεται ότι είναι ο παπαγάλος του, πάνω στο κλαδί ενός δέντρου μάνγκο κι αναλαμβάνει δράση. Το πουλί κατεβαίνει σε ένα χαμηλότερο κλαδί, φαινομενικά εύκολο να αιχμαλωτιστεί.
Ο γιατρός σκαρφαλώνει στο δέντρο κι απλώνει το δεξί του χέρι στον παπαγάλο. Με το αριστερό βαστιέται γερά από ένα κλαδί. Αρπάζει τον παπαγάλο από τον λαιμό, μα η επιτυχία του διαρκεί μερικά δευτερόλεπτα. Το κλαδί στα πόδια του σπάει και υποχωρεί κι έτσι ο Juvenal και βρίσκεται βαριά τραυματισμένος στο έδαφος. Ο Juvenal Urbino, σβήνει στα χέρια της γυναίκας του, λέγοντάς της πόσο πολύ την αγαπάει…
5. Θάνατος από μουσική
“The Recognitions” του William Gaddis’s
Το “The Recognitions” (1955) αποτελεί το ντεμπούτο του συγγραφέα. Ακόμη, συνιστά και μια απόδειξη, ότι καμιά η μουσική μπορεί να αποβεί μοιραία για το δημιουργό της! Ο βαθύτατα θρήσκος Καθολικός Stanley, είναι ταγμένος στο να παίζει το όργανό του, στην πολυαγαπημένη του Ιταλική εκκλησία της Fenestrula. Δημιουργεί ένα κομμάτι που θα είχε γίνει μια Μνημόσυνος Ακολουθία εάν, το συνέθετε τρεις αιώνες πριν. «Δυστυχώς», η ευχή του πραγματοποιείται.
H μέρα έχει φτάσει και ο Stanley φοράει το καλό του κοστούμι, το οποίο βέβαια είναι σκοροφαγωμένο σε ντροπιαστικά σημεία! Ο ιερέας τον οδηγεί στο τεράστιο όργανο και τον συμβουλεύει να αποφύγει το πολύ μπάσο και τις σύνθετες νότες. Η εκκλησία είναι παλιά και οι δονήσεις μπορεί να αποβούν επικίνδυνες. Μα ο ιερέας μιλάει Ιταλικά και ο Stanley δεν τον κατανοεί. Μη δίνοντας σημασία στα «Κινέζικα» του ιερέα, σφίγγει την γραβάτα του και ξεκινά να παίζει. Κι ενώ παίζει μια απαγορευμένη, για την εποχή, δυσαρμονία, οι σωλήνες του μπάσου βροντούν και οι τοίχοι τρέμουν. Η εκκλησία σείεται σύγκορμη. Με την μουσική να τον έχει συνεπάρει, συνεχίζει ακάθεκτος να παίζει. Η εκκλησία των ονείρων του, καταρρέει πάνω του και τον σκοτώνει…
Ο θάνατός του ήταν κοντά. Το χιούμορ παρόλα αυτά δεν έλειψε! Αυτά ήταν τα τελευταία λόγια του Edward H. Rulloff, διάσημου φιλολόγου και εγκληματία, πριν απαγχονιστεί δημόσια στη Νέα Υόρκη.
“Hurry it up! I want to be in hell in time for dinner”
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:
Παρόμοια άρθρα
- Nâzım Hikmet: Ο ρομαντικός κομουνιστής – Ο ποιητής του λαού και ήρωας της επανάστασης
- 10 τρόποι να βρεις διαδικτυακά βιβλία στην καραντίνα
- Γιάννης Μαρής: Ο πατέρας του αστυνομικού μυθιστορήματος
Ακολουθήστε τη σελίδα μας σε Facebook, Instagram και Spotify για περισσότερη έμπνευση.
Giving Sight by Beasty Press // Giving Sight The Project
[…] […]
Comments are closed.