Σαν σήμερα το 1798 πέθανε ο Ρήγας Βελεστινλής στο Βελιγράδι.Υπήρξε πρόδρομος του Νεοελληνικού Διαφωτισμού γι’αυτό είναι μια τόσο εξέχουσα προσωπικότητα.
Ο Βίος Του
Γεννήθηκε το 1757 στο Βελεστίνο της Μαγνησίας.Υπήρξε σημαντικός Έλληνας συγγραφέας,πολιτικός και επαναστάτης.Το πραγματικό του όνομα είναι Αντώνιος Κυριαζής.Σταδιοδρόμησε και έδρασε κυρίως στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες,στους κύκλους των Φαναριωτών Ηγεμόνων.Το συγγραφικό και εκδοτικό του έργο διάρκεσε από
το 1790 έως το 1798, όταν συνελήφθη, βασανίστηκε και εκτελέστηκε για τα επαναστατικά του σχέδια. Για τις λογοτεχνικές εξελίξεις της περιόδου ιδιαίτερη αξία έχουν δύο έργα του: η μετάφραση γαλλικών ερωτικών ιστοριών που εκδόθηκαν με τον τίτλο Σχολείον των ντελικάτων εραστών (1790) και το πατριωτικό άσμα «Θούριος» (1797).
Το Λογοτεχνικό Του Έργο
Όπως προαναφέρθηκα παραπάνω στα δυο πιο αξιόλογα έργα του:Σχολείον των ντελικάτων εραστών και Θούριος.Το «Σχολείον των ντελικάτων Εραστών» ήταν συλλογή έξι διηγημάτων που δημοσίευσε ο Ρήγας στην Βιένη το 1790. Πρόκειται για έξι ερωτικές (αλλά και κοινωνικές) ιστορίες, μεταφρασμένες από τα γαλλικά.
Οι πρωτότυπες ιστορίες ήταν αντλημένες από το έργο Les Contemporaines, ou Aventures des plus jolies femmes de l’âge présent (1780-1782, σε 17 τόμους) του πολυγραφότατου Γάλλου συγγραφέα Restif de la Bretonne, αλλά διασκευάσθηκαν από τον Ρήγα για τους νέους και τις νέες του φαναριώτικου χώρου, ενώ προστέθηκαν και δεκατρία φαναριώτικα στιχουργήματα,παρέμβλητα στην πεζή αφήγηση. Παρόλο που πρόκειται για ερωτικά αφηγήματα, ωστόσο αυτά τα έξι διηγήματα εγγράφονται αβίαστα στο μεταρρυθμιστικό όραμα του Ρήγα, καθώς πραγματεύονται και ζητήματα, όπως η απαλλαγή από προλήψεις και δεισιδαιμονίες, η ανάγκη για κοινωνική ισότητα, ο σεβασμός των ανθρώπινων δικαιωμάτων κ.ά.
Ο «Θούριος» είναι ένα πατριωτικό άσμα, το οποίο αποτέλεσε πρότυπο για την παραγωγή ανάλογου τύπου ελληνικής πατριωτικής ποίησης τα επόμενα χρόνια. Η λέξη «θούριος» (ή«θούρος») αποτελούσε στην αρχαία γραμματεία επίθετο,κατά κανόνα, του θεού του πολέμου Άρη, και σήμαινε ορμητικός, πολεμικός,βίαιος. Ο πλήρης τίτλος της σύνθεσης ήταν «Θούριος, ήτοι Ορμητικός πατριωτικός ύμνος πρώτος, εις τον ήχον “Μία προσταγή μεγάλη”», και αποτελούσε το τρίτο μέρος του επαναστατικού πολιτικού φυλλαδίου του
Ρήγα με τον τίτλο Νέα Πολιτική Διοίκησις των κατοίκων της Ρούμελης, της Μικράς Ασίας, των Μεσογείων Νήσων και της Βλαχομπογδανίας (1797). Ιδεολογικά το κείμενο κινείται στο πνεύμα του επαναστατικού κλασικισμού της Γαλλικής Επανάστασης.Άλλωστε, πρέπει να ειδωθεί στην προοπτική των επαναστατικών τραγουδιών,όπως π.χ. η «Μασσαλιώτιδα». Στο πρότυπο του «Θούριου» τα επόμενα χρόνια παράγεται ένας μεγάλος αριθμός πατριωτικών ασμάτων, «θουρίων», τάση που κορυφώνεται τα χρόνια της Επανάστασης.
Αποφθέγματα Του Ρήγα
- Όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά.
- Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή.
- Κάλλιο για την πατρίδα κανένας να χαθεί,
παρά να κρεμάσει φούντα για ξένον στο σπαθί. - Όλον το έθνος αδικείται, όταν αδικείται ένας μόνος πολίτης.
- Ελευθερία είναι εκείνη η δύναμις όπου έχει ο άνθρωπος εις το να κάμη όλον εκείνο, οπού δεν βλάπτει εις τα δίκαια των γειτόνων του.
