Καζιμίρ Μαλέβιτς
Πηγή: https://en.ppt-online.org

Ρωσία, 1915 και ο Καζιμίρ Μαλέβιτς παρουσίασε το «Μαύρο Τετράγωνο». Από τους πιο ριζοσπαστικούς και πολυδιάστατους καλλιτέχνες του 20ου αιώνα, άνοιξε τον δρόμο της avant-garde τέχνης στην Ρωσία. Ο Πρώτος Παγκόσμιος πόλεμος έπληττε τον κόσμο και η Ρωσία βρισκόταν σε μία εσωτερική αναστάτωση.

Λίγα λόγια για εκείνον

Ο Πολωνός σε καταγωγή, Καζιμίρ Μαλέβιτς, προερχόταν από μια πολύτεκνη οικογένεια 14 παιδιών, από τα οποία επέζησαν τα 9. Ο πατέρας του διεύθυνε εργοστάσιο ζάχαρης και η οικογένεια μετακινούταν συχνά λόγω της δουλειάς του. Γεννήθηκε στο Κίεβο, που τότε ήταν κομμάτι της Ρώσικης αυτοκρατορίας και βαπτίστηκε Καθολικός. Το 1904 μπήκε στην Σχολή Ζωγραφικής, Γλυπτικής και Αρχιτεκτονικής της Μόσχας. Το ίδιο χρονικό διάστημα, σπούδαζε και στο στούντιο του Φεντόρ Ρεμπέργκ. Το 1910 αποφοίτησε και από τις 2 σχολές και το 1911 συμμετείχε στην πρώτη για εκείνον έκθεση. Η έκθεση ήταν της Ένωσης των Νέων στην Αγία Πετρούπολη. Το ίδιο έτος, συμμετείχε και στην κολεκτίβα «Ουρά του γαιδάρου» στην Μόσχα.

Τα έργα του εκείνη την εποχή, ήταν επηρεασμένα από την λούμποκ, την ρώσικη λαϊκή τέχνη. Με αφορμή μια έκθεση το 13’ άρχισε να ασπάζεται τον κυβισμό μαζί με άλλους καλλιτέχνες της εποχής του. Με τον πρωταρχικό ρόλο για τον σχεδιασμό της αυλαίας για την Όπερα «Νίκη στον Ήλιο», εμφάνισε το πρώτο του «Μαύρο Τετράγωνο».

«Μαύρο Τετράγωνο»

Καζιμίρ Μαλέβιτς
Πηγή: http://www.kazimirmalevich.org

Το «Μαύρο Τετράγωνο» είναι ίσως το πιο γνωστό έργο του Μαλέβιτς. Αν και μικρός σε μέγεθος, 80εκ. x 80 εκ., όταν παρουσιάστηκε σε έκθεση, όλοι οι κριτικοί και το κοινό μείνανε άναυδοι με την απλότητα και αυστηρότητα του πίνακα. Ένα μαύρο τετράγωνο σε άσπρο φόντο. Αυτόματα, χάθηκαν όλα όσα ήξεραν και είχαν ξαναδεί στην τέχνη και βάπτισαν το έργο επικίνδυνο και ακατανόητο. Το μαύρο τετράγωνο ήταν ζωγραφισμένο με το χέρι χωρίς χάρακα και δέσποζε αυστηρό, σκοτεινό και ριζοσπαστικό. Το μαύρο χρώμα κυριαρχεί στον πίνακα και μεταδίδει μια μεταφυσική αρνητικότητα.

Αρκετοί αναλυτές έχουν θεωρήσει πως μεταφέρει ένα αίσθημα δυσφορίας. Άλλοι τον προσδιορίζουν αναρχικό με μηδενιστικό περιεχόμενο και θεωρούν πως αντικατοπτρίζει μια οντολογική κατεύθυνση. Στην τελευταία έκθεση του πίνακα, το έργο τοποθετήθηκε όπως οι βυζαντινές εικόνες στην γωνία του δωματίου, δεσπόζοντας ψιλά. Στο μυαλό του Μαλέβιτς, ήταν ο τρόπος να εκφράσει το δέος για την θεωρία του καθώς και την μεταδοτικότητας του πίνακά του.

«Σουπρεματισμός»

Ο ίδιος ο Μαλέβιτς, λάτρευε την γεωμετρία και πίστευε πως η τέχνη πρέπει να ξεφύγει από την αναπαράσταση ενός αντικειμένου. Ως θεωρητικός τέχνης, ανέπτυξε την δική του θεωρία του «Σουπρεματισμού» που ήταν η απαλλαγή των αντικειμένων. Προσδιορίζει το την μη- αντικειμενικότητα και τον πρωτεύοντα ρόλο της φόρμας έναντι του περιεχομένου. Δίνει έμφαση στην σύνθεση γεωμετρίας και χρωμάτων. Στόχος να επικεντρωθείς την ιδέα πως η φόρμα κάνει το περιεχόμενο αντί για το αντίθετο που συνηθιζόταν μέχρι τότε. Η λέξη «σουπρεματισμός» προέρχεται από την λατινική λέξη «suprem» που σημαίνει υπεροχή, κυριαρχία και σύμφωνα με τον Μαλέβιτς, έχει να κάνει με την υπεροχή του χρώματος πάνω από όλα τα τεχνικά κομμάτια του πίνακα.

«Το τετράγωνο δεν είναι εικόνα, όπως ένας διακόπτης ή μια πρίζα δεν είναι το ηλεκτρικό ρεύμα» – Καζιμίρ Μαλέβιτς

Με τον «σουπρεματισμό», ο καλλιτέχνης χάνεται σε μια έρημο χωρίς να έχει δίπλα του τίποτα αναγνωρίσιμο. Συμβολίζει την έννοια της καθαρής τέχνης. Ξεφεύγει από την εξυπηρέτηση της αναπαράστασης της ιστορίας, του Κράτους και της Θρησκείας. Πως η τέχνη προσδιορίζεται χωρίς την αναγκαιότητα κάποιου αντικειμένου. Έτσι, μας αφήνει απλά με την αίσθηση της μη αντικειμενικής έκφρασης: μαύρο τετράγωνο =αίσθηση και άσπρο φόντο = απολύτως τίποτα, που είναι έξω από τη αίσθηση. Παρουσίασε στον κόσμο μια διαφορετική διάσταση.

Καζιμίρ Μαλέβιτς
Πηγή: https://www.apollo-magazine.com

Το «Μαύρο Τετράγωνο» έδωσε τέλος στην ιδέα της παλιάς τέχνης και καθόρισε μία καινούργια. Μέχρι και στον θάνατό του, το «Μαύρο Τετράγωνο» τον συντρόφευσε καθώς ήταν ζωγραφισμένο πάνω στο κάσα του. Άνοιξε τον δρόμο για τον «κυβοφουτουρισμό » από τον οποίο εμπνεύστηκαν πολλοί καλλιτέχνες. Ο πίνακας σήμερα βρίσκεται στην πινακοθήκη Τρετιάκοφ στη Μόσχα και μέχρι και σήμερα αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια στην Ιστορία της Τέχνης.


Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:

  • www.tate.org.uk
  • www.ideelart.com
  • www.kazimirmalevich.org
  • www.wikipedia.com

Παρόμοια άρθρα:

Ακολουθήστε τις σελίδες μας σε FacebookInstagram και Spotify για περισσότερη έμπνευση.

Giving Sight by Beasty Press // Giving Sight The Project