Infants of the Spring: ένα παρηκμασμένο Χάρλεμ

Χάρλεμ. Στο μυαλό μας είναι μια λέξη συνδεδεμένη με τη λαμπρότητα της Αφροαμερικανικής έκφρασης και δημιουργίας. To Χάρλεμ αποτελεί μέχρι και σήμερα την χαρακτηριστικότερη Αφροαμερικανική γειτονιά της Νέας Υόρκης. Αποτελεί μια εποχή και μια ολόκληρη ιστορία. Ένα μέρος όπου η καλλιτεχνική έκφραση υπήρξε εφάμιλλη των μεγαλύτερων Ευρωπαϊκών σαλονιών. Παρίσι, Λονδίνο, Ρώμη και άλλα πολλά. Ζωγραφική, λογοτεχνία και ποίηση, κινηματογράφος είναι μερικά μόνο στοιχεία που φέρει το Χάρλεμ. Και βέβαια πώς να μην αναφερθώ στο βασικότερο όλων; Χάρλεμ, ίσον η καρδιά της υπέροχης «μαύρης μουσικής».

Οι νότες της αξιομνημόνευτης Billie Holiday. Τα αριστουργηματικά μυθιστορήματα του James Baldwin. Ο ξέφρενος χορός και το ασταμάτητο τραγούδι. Το 5 SPOT Café, τα ατελείωτα βράδια κι ο κόσμος που συνωστιζόταν στα μπαρ. Το Χάρλεμ ήταν κέντρο ελευθερίας, ανεκτικότητας, σεξουαλικής απελευθέρωσης, πολυπολιτισμικότητας. Μουσική στο πικάπ, ένα τσιγάρο να σχηματίζει κύκλους στον αέρα, ένα highball με πάγο και η βραδιά ξεκινούσε.

Η άλλη πλευρά

Όλη η αίγλη της γειτονιάς του Χάρλεμ έκρυβε και σκοτεινότερες πλευρές. Τα φώτα, η αναγνώριση, και η έκφραση συνυπήρχαν με το ρατσισμό, τη στοχοποίηση, τη βία και τα φυλετικά μίση. Ακόμη, υπήρχε και μια αίσθηση πολυεπίπεδης αποτελμάτωσης. Ηθικής, κοινωνικής, συναισθηματικής, καλλιτεχνικής. Όσοι/ες βίωναν την απροσδόκητη ελευθερία του Χάρλεμ, έφταναν στο σημείου να έχουν την αίσθηση του ανικανοποίητου. Κάτι τέτοιο μνημονεύει κι ο Wallace Thurman στο βιβλίο του Infants of the Spring. Αυτό ακριβώς είναι και το θέμα που θα διαβάσεις εδώ.

Infants of the Spring: ένα μυθιστόρημα του Wallace Thurman

Γενικά

Το Infants of the Spring πρωτοκυκλοφόρησε το 1932, αποτελώντας έως και σήμερα, ένα κλασικό μυθιστόρημα της Αναγέννησης του Χάρλεμ. Το βιβλίο αποτελεί μια αυτοβιογραφία του ίδιου του συγγραφέα. Αποτυπώνει τη ζωή του μέσα στo “Niggerati Manor”, την έπαυλη των μαύρων, πιο απλά. Η λέξη “Niggerati” είναι μια μετατροπή και προέρχεται από τη λέξη “literati”, που σημαίνει «διανοούμενος/η». Το γλωσσικό παιχνίδι είναι φανερό και η ιστορία λαμβάνει χώρα σε μια έπαυλη μαύρων διανοούμενων!

Στο κτήριο αυτό έζησε πράγματι ο Thurman μαζί με άλλους/ες Αφροαμερικανούς/ίδες καλλιτέχνες. Το βιβλίο ζωντανεύει από χαρακτήρες βασισμένους στον Langston Hughes, τη Zora Neale Hurston, τον Alain Locke, τον ίδιο το συγγραφέα, κι άλλους. O Thurman στο βιβλίο του σατιρίζει έντονα την καλλιτεχνική σύγχυση, σχεδόν τον παραλογισμό, γύρω από τη χρυσή Αφροαμερικανική εποχή του Χάρλεμ.

Η πλοκή

Εν συντομία, τοποθετούμαστε στην καρδιά του Χάρλεμ μέσα στο καλλιτεχνικό στέκι, Niggerati Manor. Η ιστορία περιστρέφεται γύρω από τις ζωές μιας ομάδας φίλων και καλλιτεχνών. Ο Αφροαμερικανός πρωταγωνιστής Ρέιμοντ Τέιλορ είναι έναν φιλόδοξος, νέος, και υπερταλαντούχος καλλιτέχνης. Το βιβλίο χαρτογραφεί την καθημερινή συναναστροφή των καλλιτεχνών, τους καυγάδες, τις ερωτικές του περιπτύξεις, και κάθε πτυχή της καθημερινότητάς τους.

Το κορυφαίο σημείο και η παρακμή του Χάρλεμ

Παρά τη συνολική προσπάθεια του συγγραφέα να καταδείξει την καλή κι απαστράπτουσα Χαρλεμική ζωή, το βιβλίο ταυτόχρονα την αποδομεί θεαματικά. Η αίσθηση του ξεπεσμού και της ανικανοποίητης επιθυμίας περιπλανιέται συνεχώς στην ατμόσφαιρα. Κομβικό σημείο, όπου η παρακμή και η αποδόμηση του Χάρλεμ είναι κραυγαλέες, αποτελεί η τελευταία σκηνή.

Ο Πολ

Ο Πολ Άρμπιαν αποτελεί βασικό χαρακτήρα του μυθιστορήματος, το οποίο κλείνει και με το θάνατό του. Ο Πολ είναι ένας νέος και υπερβολικά φιλόδοξος καλλιτέχνης. Μαζί με την άκρως σοκαριστική προς το κοινό τέχνη του, συνηθίζει να σοκάρει και τον κόσμο γύρω του. Με το εκρηκτικό ταπεραμέντο και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του, συγγράφει με ζήλο το μυθιστόρημά του. Φανερά ομοφυλόφιλος, εκφραστικός, και νάρκισσος. Ένας περιαυτολόγος, συνηθισμένος διανοούμενος του είδους του, μα και πολύ αγαπητός. Η τελευταία σκηνή του βιβλίου έρχεται να του χαρίσει ένα άδοξο τέλος. Ο Πολ αυτοκτονεί. Σε δική μου μετάφραση, λοιπόν,

…ο Πολ είχε, εμφανώς, επιστρέψει στο σπίτι πριν τελειώσει το πάρτι. Αφότου έφτασε, κλειδώθηκε στο μπάνιο, φορώντας μια πορφυρή κινέζικη ρόμπα, τύλιξε το κεφάλι του με ένα μπατίκ μαντήλι δικής του σχεδίασης, κρέμασε μερικά από τα πιο σημαντικά του πορτρέτα στον άθλιο και ξεπλυμένο τοίχο από ασβέστη, και κάλυψε το πάτωμα με χαρτιά που είχε κόψει από το τετράδιο όπου έγραφε το μυθιστόρημά του. Στη συνέχεια, φάνηκε να είχε τοποθετήσει αρωματικά ξυλάκια στις τέσσερις γωνίες του δωματίου, να τα είχε ανάψει, να σύρθηκε ως τη μπανιέρα, να άνοιξε το νερό, κι έπειτα να έκοψε τις φλέβες του με ένα εξαιρετικά χειροτεχνημένο Κινέζικο μαχαίρι. Όταν τον βρήκαν, η μπανιέρα είχε ξεχειλίσει, κι ο Πολ βρισκόταν κατακρεουργημένος στον πάτο της, [ήταν] ένα ζωηρό άψυχο κουφάρι μέσα σε μια αιματοβαμμένη μπανιέρα.

Το ανολοκλήρωτο έργο του

Και σε περίπτωση που δεν έγινε σαφές… το νερό της υπερχειλισμένης μπανιέρας μούσκεψε ολοκληρωτικά το μισοτελειωμένο κι αδημοσίευτο μυθιστόρημα του Πολ. Οι μολυβογραμμένες σελίδες του βιβλίου του καταστράφηκαν εντελώς, απομακρύνοντας οριστικά τον Πολ από την, έστω και μετά θάνατον, αναγνώρισή του. Ο Thurman εντελώς τραγελαφικά παρουσιάζει το ανολοκλήρωτο της τέχνης, της δημιουργίας και της επιθυμίας μαζί κι εκφράζει ένα παράπονο για κάθε ανεπίτευκτη φιλοδοξία.

Οι επιρροές και τα πρότυπα του Πολ

Ο Πολ μέσα στο βιβλίο δηλώνει επηρεασμένος από μια πληθώρα καλλιτεχνών. Ανάμεσά τους οι Blake, Picasso, Poe, Baudelaire. Η αναφορά του Πολ κι έμμεσα του συγγραφέα στον ποιητή Baudelaire, σαφώς, δεν είναι τυχαία. Ο Baudelaire συνήθιζε να κάνει αναφορές σε έναν ιδιαίτερα παρηκμασμένο μοντερνισμό, σύμφωνα με τον κριτικό Granville Granter. Αυτή η Baudelair-ική παρακμή αναφέρεται, εκτός των άλλων, σε μια πεισματική αισθητική ενός ανθρώπου που βαδίζει έξω από τα νερά του. Ενός ανθρώπου που αρνείται να δεχτεί τις συνθήκες στις οποίες ζει. Ακριβώς όπως ο Πολ, που έχοντας σαν πρότυπο αυτή την παρακμιακή αισθητική, επιλέγει μια άδοξη αυτοκτονία. Συνεπώς, η αναφορά του Πολ στο θαυμασμό του για τον Baudelaire λειτούργησε ως προοικονομία, προετοιμάζοντας τον/ την αναγνώστη/στρια για το θάνατό του.

Το Χάρλεμ εμφανίζεται πιο στάσιμο κι ωχρό από ποτέ. Η πεσιμιστική οπτική με την οποία επιλέγει ο συγγραφέας να ολοκληρώσει το βιβλίο του είναι ασυνήθιστη, μιλώντας για μια εποχή συνολικής ανόδου. Είναι σίγουρα ένας εναλλακτικός τρόπος σκιαγράφησης της χρυσής εποχής του Χάρλεμ, που φαντάζει τόσο λαμπερή στα μυαλά όλων μας. To μυθιστόρημα αποτελεί σταθμό για τη μοναδική αυτή εποχή κι αναλύει πολυεπίπεδα τόσο τις επιτυχίες όσο και τις αστοχίες του Χάρλεμ. Σε προκαλώ, λοιπόν, να αποτελέσει ένα από τα βιβλία της wish list σου!

Με αφορμή τον Μήνα Μαύρης Ιστορίας:

• 13th: ένα ντοκιμαντέρ για τη ρατσιστική διαδρομή της Αμερικής
• Εξυμνώντας 10 άντρες της μαύρης μουσικής
• Εξυμνώντας 10 γυναίκες της μαύρης μουσικής
• Blaxploitation: η αναπαράσταση των Αφροαμερικανών στη μεγάλη οθόνη
• Soul Cuisine: Η κουζίνα της ψυχής μας
• Ο θεσμός του Black History Month και το σινεμά του Spike Lee
• “Murder in Mississippi”: ο αιχμηρός ρεαλισμός του Rockwell
• Ο Μύθος των Πολιτικών Δικαιωμάτων στο The Help
• Ύμνοι μιας αέναης επανάστασης
• Fences: Όταν το παρελθόν θέτει εμπόδια στην εξέλιξη του παρόντος
• Αφροαμερικανοί καλλιτέχνες που αξίζει να σημειωθούν
• Judas and the Black Messiah: Οι δύο όψεις της επανάστασης

Ακολουθήστε τις σελίδες μας σε Instagram, Facebook και Spotify για περισσότερη έμπνευση.

Giving Sight by Beasty-Press // Giving Sight The Project