If they come in the morning: Το μανιφέστο της Angela Davis

Angela Davis. Ένα όνομα που μεταφέρει στο χρόνο πολλές ιστορίες και αγώνες μαζί. Την δεκαετία του ’70, η υπόθεσή της συγκλόνισε τα παγκόσμια τεκταινόμενα, συγκίνησε και εξόργισε. Ωστόσο, αποτέλεσε μόνο την αρχή μιας μεγαλειώδους και ακατάπαυστης προσπάθειας διεκδίκησης και προάσπισης της γυναίκας και των ανθρώπινων δικαιωμάτων γενικότερα. Για τον φεμινισμό -και ιδιαίτερα την δεύτερη φάση του- υπήρξε καταλυτική φιγούρα. Η δίκη της, η ανάμειξη με το Κόμμα των Μαύρων Πανθήρων και την υπόθεση των Soledad Brothers, ήταν μόνο μερικά κομμάτια του παζλ της Angela Davis. Η συγγραφική της κληρονομιά μας καθιστά, με τον μοναδικό τρόπο της ανάγνωσης, μάρτυρες μαύρων σελίδων της Ιστορίας. Υπεύθυνους για την καταπολέμηση των υπολειμμάτων τους στο παρόν και το μέλλον.

Μια από τις πιο σημαντικές συγγραφικές προσπάθειες της Angela Davis αποτελεί το If they come in the morning: voices of resistance. Ο τίτλος και μόνο κάνει τον αναγνώστη συνένοχο στα όσα θα ακολουθήσουν. Μια υπόσχεση ότι έστω και στιγμιαία θα μπούμε στη θέση αυτής και όσων αποτελούν μέρος της. Πρόκειται, όπως καταλάβατε, για ένα βιογραφικό ανάγνωσμα το οποίο εκδόθηκε το 1971. Στο σύνολό του, συγκεντρώνει 27 γραπτά, από γράμματα των Soledad Brothers, μελών του Μαύρου Πάνθηρα αλλά και της συνηγόρου της Margaret Burnhum. Τα γραπτά συνομιλούν μεταξύ τους με την βοήθεια της Bettina Aptheker. Πραγματεύονται το νομικό και σωφρονιστικό σύστημα της Αμερικής, με την Davis να παρενθέτει εμπειρίες από την φυλάκισή της. Μέλη του Κόμματος και ακτιβιστές, ένα σύστημα που πρέπει να αναμορφωθεί και δεν θεωρείται εύκολη υπόθεση. Τέλος, μια ομάδα κρατούμενων των ομοσπονδιακών φυλακών του Folsom της California, συνθέτουν ένα μανιφέστο διεκδικήσεων των αυτονόητων.

Η ιστορία από την αρχή: Soledad Brothers

George Jackson, Fleeta Drumgo, John Cluchette. Τρεις αφρο-αμερικανοί κρατούμενοι κατηγορούνται άδικα για την δολοφονία ενός λευκού φύλακα, αφότου αυτός πυροβόλησε μέχρι θανάτου τρεις άλλους αφρο-αμερικανούς συγκρατούμενούς τους. Ανάμεσα στους τρεις νεκρούς υπήρξε και ο W.L.Nolen, φίλος του Jackson. Ο Jackson αμέσως έγινε ο κύριος ύποπτος, με τον τρόπο γνωριμίας τους να εντείνει τις κατηγορίες. Πως γνωρίστηκαν; Μέσω του Κόμματος των Μαύρων Πανθήρων, το οποίο θα συναντήσουμε σε όλη την διάρκεια της υπόθεσής τους. Γνωστός για τις ριζοσπαστικές του ιδέες και την οργάνωσή ενάντια στους ρατσιστικούς μηχανισμούς των σωφρονιστικών εγκαταστάσεων, ο Jackson υπήρξε ο τέλειος ύποπτος. Πως, όμως, συσχετίστηκαν ο Drumgo και ο Cluchette;

Ο 23χρονος Drumgo φυλακίστηκε για διάρρηξη δεύτερου βαθμού και το ίδιο και ο κατά ένα χρόνο μεγαλύτερός του, Cluchette. Επίσης, γνωστοί για τις ριζοσπαστικές πολιτικές πεποιθήσεις τους, οι δύο τους συσχετίστηκαν μέσα από κοινές και μόνο θρησκευτικές και πολιτικές πεποιθήσεις. Τι σημαίνει αυτό; Ο Drumgo στο κελί του φύλασσε ένα poster του Malcom X, μουσουλμάνου ιερέα και ακτιβιστή των πολιτικών δικαιωμάτων των αφρο-αμερικανών. Από την άλλη πλευρά, ο Cluchette συμμετείχε σε μία παράνομη από τις αρχές συνάντηση μουσουλμάνων κρατουμένων για την οποία τιμωρήθηκε με απομόνωση. Παρότι οι δύο νεαροί δεν διατηρούσαν κάποια ιδιαίτερη φιλική σχέση ο συσχετισμός αυτός, αρκούσε για να βρουν οι αρχές και τους άλλους δύο αποδιοπομπαίους τράγους τους. Σας φαίνεται τρελό;

Το Κόμμα των Μαύρων Πανθήρων ως η πηγή του «αναγκαίου» κακού

Προτού εισχωρήσουμε βαθύτερα στην υπόθεση της Angela και τους Soledad Brothers, μια παρένθεση στους ανατρεπτικούς Μαύρους Πάνθηρες είναι απαραίτητη. Ποια ήταν η οργάνωση αυτή που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στις κατηγορίες των κρατουμένων και την αρχική καταδίκη της Angela Davis; Οι Μαύροι Πάνθηρες ήταν μια επαναστατική, σοσιαλιστική πολιτική οργάνωση με ιδρυτές τους Huey Newton και Bobby Seal. Από το 1961 μέχρι την δεκαετία του ’80 τα μέλη αυτής της παράταξης υπερασπίζονταν έναν κοινό στόχο: την καταστολή της αστυνομικής βίας και διάκρισης έναντι των αφρο-αμερικανών. Φυσικά, ο αγώνας αυτός δεν υπήρξε εύκολος ούτε περιορίζονταν στην καταπολέμηση της συγκεκριμένης αυτής πτυχής του συστήματος.

Επηρεασμένοι ιδιαίτερα από τον μαρξισμό και την αριστερή ιδεολογία, οι Μαύροι Πάνθηρες με την δράση τους, πραγματοποιήσαν σημαντικά βήματα. Από την διανομή γευμάτων σε απόρους μέχρι την παροχή εκπαίδευσης σε φτωχά παιδιά, το όραμά τους ξεπερνούσε την καταστολή και έφτανε στην κοινωνική αναδόμηση. Η ισχύς τους στις τοπικές και διεθνής κυβερνήσεις αυξανόταν διαρκώς. Σημαίνοντα πρόσωπα, ακόμη και της πολιτικής εξουσίας, προσήλθαν στο πλευρό τους. Φυσικά, μια τέτοια ραγδαία ανέλιξη ενός ριζοσπαστικού και επαναστατικού κινήματος για την εποχή προκάλεσε την «απέναντι όχθη». Αποτέλεσμα της σύγκρουσης αυτής υπήρξε η δολοφονία ή φυλάκιση πολλών μελών του κόμματος άνευ προηγουμένων. Παρόλα αυτά, οι μέθοδοι που ασκήθηκαν από την αστυνομική εξουσία προκάλεσαν θύελλα αντιδράσεων και οργής ακόμη κι από μέλη της Ρεπουμπλικανικής παράταξης.

Η Angela Davis στο ειδώλιο

Καθηγήτρια Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της California, απροκάλυπτα αριστερή για τα δεδομένα της εποχής και ακτιβίστρια των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Οι σοσιαλιστικές και προοδευτικές πεποιθήσεις της οδήγησαν σε δύο σημαντικές ενέργειες σε βάρος της. Αφενός την προσωρινή αντισυνταγματική της απόλυση ως καθηγήτρια, αφετέρου την εσκεμμένη παγίδευσή της στην υπόθεση των Soledad Brothers της 7ης Αυγούστου 1970. Σε δίκη τριών αφρο-αμερικανών, ένας εκ των οποίων ο αδερφός του George Jackson, πραγματοποιήθηκε ένοπλη απόπειρα απαγωγής των παρευρισκόμενων. Στόχος; Η άσκηση πίεσης για την απελευθέρωση κρατουμένων στην φυλακή Soledad. Αποτέλεσμα; Η αστυνομία να εκτοξεύσει πυρ. Ο Jackson, τρεις αφρο-αμερικανοί και ένας δικαστής, όλοι νεκροί. Η αμερικανική κοινή γνώμη πάγωσε, η αστυνομία έψαχνε αποδιοπομπαίο τράγο και η, πλέον, απολυμένη Angela Davis παγιδεύτηκε στους ιστούς ενός περίπλοκου συστήματος.

Το ερώτημα που εγείρεται αβίαστα σε όλους μας είναι Γιατί η Davis; Οι ανατρεπτικές αντιλήψεις της, η υποστήριξη των Μαύρων Πανθήρων και η διαμαρτυρία της για τη σαθρότητα του σωφρονιστικού συστήματος της Αμερικής ήταν γνωστές. Κάτι που επίσης υπήρξε γνωστό ήταν η σχέση της με τον George Jackson, αδελφό του δολοφονημένου Jonathan. Από μόνα τους, ωστόσο, τα στοιχεία αυτά δεν θα ήταν επαρκή. Ένα, όμως, στοιχείο άλλαξε όλη την πορεία της υπόθεσης. Ήταν αρκετό για να κατηγορηθεί η Davis για δολοφονία πρώτου βαθμού, απόπειρα απαγωγής και συνομωσίας. Τρία εκ των όπλων που έφεραν οι εμπλεκόμενοι ήταν κατοχυρωμένα στο όνομά της και το τότε δίκαιο έκρινε εξίσου υπαίτιο φυσικό και ηθικό αυτουργό.

Από την θανατική ποινή στο κίνημα Free Angela

Η Angela Davis, συντετριμμένη αλλά γνωρίζοντας την εύθραυστη περίπτωσή, της λόγω της υπάρχουσας νομοθεσίας, κρύβεται μέχρι που αντιμετωπίζει θανατική ποινή. Μετά από ένα βάναυσο ανθρωποκυνηγητό, η Davis φυλακίζεται και αντιμετωπίζεται ως μια εξαιρετικά επικίνδυνη εγκληματίας. Η περίπτωσή της άγγιξε μαζικά τεράστια μερίδα ανθρώπων παγκοσμίως. Φοιτητές και ελεύθεροι πολίτες, άνθρωποι του Τύπου, διανοούμενοι και συγγραφείς έμειναν στο πλευρό της μέχρι το τέλος. Έτσι, ένα σημαντικό κίνημα ενάντια στην απελευθέρωση της Angela και ευρύτερα των πολιτικών κρατουμένων ξέσπασε, προκαλώντας ανατροπές.

Ανάμεσα στους υποστηρικτές της υπήρξε και ο σημαντικός για την αμερικανική λογοτεχνία James Baldwin. Στις 19 Νοεμβρίου 1970 σε ανοιχτή επιστολή του στο The New York Review προς την Angela , μεταξύ άλλων έγραψε: «Κάποιος θα ήλπιζε πως μέχρι τώρα, η όψη των αλυσίδων στη μαύρη σάρκα- και γενικότερα η όψη αυτών, θα ήταν τόσο ανυπόφορη και αβάσταχτη μνήμη για τον Αμερικανικό λαό, που αυθόρμητα θα ξεσηκώνονταν και θα απεργούσαν μέχρι να γίνουν θαύματα… Από τη στιγμή που γνωρίζουμε, θα πρέπει να παλέψουμε για την ζωή σου σαν να ήταν δική μας».

If they come in the morning

Ήταν το πρώτο της βιβλίο. Κάθε σελίδα του, κάθε έκθεση, γράμμα και επιστολή είναι μια κραυγή διεκδίκησης· μια ελπίδα, ένα δέος. Μία επαναστατική μάχη των μαύρων κρατούμενων απέναντι στον καταπιεστικό μηχανισμό των φυλακών και του νομικού συστήματος. Το βάθος του ανθρωπισμού της Davis σε συνδυασμό με την ευγλωττία της δημιουργούν ένα αριστούργημα όχι μόνο ιστορικής και ανθρωπιστικής, αλλά και λογοτεχνικής αξίας. Η Angela Davis ήταν και είναι μαχήτρια και το ίδιο οφείλουμε να κάνουμε και εμείς. Η ιστορία της, δυστυχώς, ξαναγράφεται κάθε μέρα με διαφορετικά ονόματα σε διαφορετικά γεωγραφικά μήκη. Όσο, όμως, υπάρχουν φωνές σαν την δική της γύρω μας ο κόσμος μέρα με την μέρα θα γίνεται λίγο καλύτερος.

Παρόμοια άρθρα:

• Γυναίκες που άφησαν το σημάδι τους στο θέατρο
• Το Σπίτι των Πνευμάτων: ένας λαβύρινθος ιστορίας και μνήμης
• Η Ιστορία της Θεραπαίνιδας: Μια δυστοπία του χθες στο σήμερα

Ακολουθήστε τις σελίδες μας σε Facebook, Instagram και Spotify για περισσότερη έμπνευση.

Giving Sight by Beasty Press // Giving Sight The Project