Πηγή εικόνας: comunidadeculturaearte.com

Ηχογράφηση από την Ακριβή Ανδρινοπούλου, για την ψυχανάλυση στην 7η τέχνη:

Η ψυχανάλυση στην 7η τέχνη. Φαντάζει περίπλοκος τίτλος για ένα τυπικό άρθρο αλλά πόσες φορές μια ταινία μας έδωσε ένα μάθημα ζωής; Πόσες φόρες είδαμε κάτι που αλλάξε ολόκληρη την κοσμοθεωρία μας; Ή καλύτερα, πόσες φορές μια ταινία δεν μας αποκάλυψε έναν εντελώς διαφορετικό δρόμο αυτοκριτικής;

Η περίπτωση του Sigmund Freud

Οι περισσότεροι άνθρωποι διαβάζοντας το όνομα του Σίγκμουντ Φρόιντ φέρνουν στο μυαλό τους ένα ντιβάνι και έναν γιατρό με ένα μπλοκάκι να σημειώνει και όλο αυτό περιτυλιγμένο με αποστροφή και φόβο. Ίσως και ντροπή. Η ψυχανάλυση -όπως ιατρικά ονομάζεται η παραπάνω σκηνή- είναι το παιδί του έφερε στον κόσμο τον 19ο αιώνα ο Φρόιντ. Σε μια δύσκολη για τα ιατρικά φαινόμενα εποχή ο ίδιος ασχολήθηκε με την ύπνωση ως τρόπο ίασης των ψυχολογικών τραυμάτων, με την έννοια της απώθησης και τις λειτουργίες του ασυνείδητου. Ερεύνησε τις θεραπευτικές ιδιότητες της κοκαΐνης, τόσο σε περιπτώσεις κατάθλιψης, αλλά και παθολογικών συμπτωμάτων. Ο ίδιος υπήρξε χρόνια εραστής της λευκής ουσίας, χορηγώντας την και σε ασθενείς του. Ασχολήθηκε εκτεταμένα με τον συμβολισμό των ονείρων και τον αποσαφηνισμό τους μέσα από την ψυχανάλυση (“the talking cure”). Γνώρισε από τότε εώς και σήμερα τόσο αρνητική όσο και θετική κριτική ως επιστήμονας. Ας δούμε την φιγούρα του μέσω της 7ης τέχνης παρακάτω.

ψυχανάλυση
Πηγή εικόνας: mixdeculture.com
Sigmund Freud: Μια σειρά του Netflix 

Τον Μάρτιο του 2020 έκανε πρεμιέρα στο Νέτφλιξ η σειρά Freud με οκτώ επεισόδια. Καθένα από αυτά πραγματεύεται ένα κεφάλαιο έρευνας του πατέρα της ψυχανάλυσης. Ακολουθεί την πορεία του φιλόδοξου νεαρού Σίγκμουντ (Robert Finster) την περίοδο του 19ου αιώνα στην Βιέννη. Δεν πρόκειται για μια καθαρά ιστορική σειρά καθώς πολλά από όσα θα δείτε ανήκουν στην σφαίρα της φαντασίας του σκηνοθέτη. Ο Maren Kren (σκηνοθέτης) μεταφέρει έξοχα το βαρύ κλίμα της εποχής, την στενή σχέση του επιστήμονα με την κοκαΐνη, καθώς και τους πειραματισμούς του με τον υπνωτισμό. Σαν αποτέλεσμα, ήθελε να δώσει μια ελαφριά νότα στο όλο εγχείρημα, ώστε να κερδίσει και το νεότερο κοινό. Δεν μπορούμε να πούμε πως δεν το κατάφερε, μιας και η σειρά βρισκόταν σταθερά στο top 10 της πλατφόρμας.

ψυχανάλυση
πηγή εικόνας: forward.com
Dangerous Method: Freud και Jung σε συνεργασία στις οθόνες μας

Το 2011 ο David Cronenberg φέρνει στην ζωή την ταινία A Dangerous Method με τρείς εξαίσιους ηθοποιούς στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Παρακολουθούμε την συνεργασία των ιερών τεράτων της ψυχανάλυσης Σίγκμουντ Φρόιντ (Viggo Mortensen) και Carl Jung (Michael Fassbender) στην θεραπεία μιας υστερικής νεαρής κοπέλας -υπήρξε αληθινό περιστατικό τους- της Sabina Spielrein (Keira Knightly). Ο δεύτερος θα χρησιμοποιήσει την ψυχανάλυση γνωστή τότε ως “talking cure” που εισήγαγε ο Φρόιντ, ώστε να πλησιάσει την υστερική, χαρισματική ωστόσο, Sabina. Μεταξύ τους θα δημιουργηθεί ένας γόρδιος δεσμός αλληλεξάρτησης. Μια ταινία γυρισμένη με περίσσια αξιοπρέπεια τόσο στο παίξιμο των ρόλων όσο και στην απεικόνιση και των πιο τολμηρών σκηνών. Ένα δράμα εποχής που εστιάζει στο ψυχαναλυτικό τρίο Φρόιντ – Γιούνγκ – Σαμπίνα, φέρνοντας στο φως τις ανθρώπινες αδυναμίες κάθε φύλου αλλά και το θαύμα της επιστήμης. Η ερμηνεία της Keira Knightly καθ’ όλη την διάρκεια της ταινίας αξίζει κάθε αγαλματίδιο.

ψυχανάλυση
Πηγή εικόνας: filmlinc.org
Plus info: Un Chien Adalou (1928), τα όνειρα του Salvador Dali και Luis Bunuel υπό το πρίσμα του Freud

Ο Ανδαλουσιανός σκύλος είναι μια ταινία μικρού μήκους, στην οποία το μόνο που δεν θα δείτε είναι ένας σκύλος. Αντίθετα θα δείτε μια σειρα από απόκοσμα και αισθητικά ενοχλητικά όνειρα του ίδιου του Σαλβαντόρ Νταλί και του Λουίς Μπουνουέλ. Σε 17 λεπτά βωβής σουρεαλιστικής τρέλας θα δείτε ένα μάτι να κόβεται, χιλιάδες μυρμήγκια να γεννιούνται από την τρύπα μιας παλάμης, ένα κουτί και μια πεταλούδα! Τι συμβολίζουν αυτά τα ασύνδετα μεταξύ τους δημιουργήματα; Δεν υπάρχει καμία λογική εξήγηση που μπορεί να δώσει κανείς σε αυτή την ταινία. Όλα μπορούν να θεωρηθούν σωστά αλλά και λάθος.

Υπό το φροϋδικό πρίσμα, τα σύμβολα που εμφανίζονται στα όνειρά μας έχουν πάντα ψυχαναλυτική σημασία. Τα χέρια που εμφανίζονται στην ταινία σε διάφορες μορφές στο ασυνείδητό μας μεταφράζονται ως φετιχιστικά εργαλεία. Βλέποντας πως εμφανίζονται, είτε πληγωμένα είτε ακρωτηριασμένα μπόρει να δηλώνουν το φόβο του ευνουχισμού. Τα μυρμήγκια φανερώνουν έναν άλλο ασυνείδητο φόβο, αυτόν της αποσύνθεσης. Το πέρασμα του χρόνου καθώς και τα γηρατειά ήταν θέματα που απασχολούσαν έντονα τον Νταλί. Τέλος, ένα αρκετά δυσοίωνο σύμβολο είναι αυτό της πεταλούδας-σκώρου που αντανακλά τον θάνατο, καθώς αν προσέξουμε στο θώρακά της διαγράφεται ένας σκελετός.

ψυχανάλυση
Πηγή εικόνας: pinterst.com

Παρόμοια άρθρα:

Ακολουθήστε τις σελίδες μας σε FacebookInstagram και Spotify για περισσότερη έμπνευση.

Giving Sight by Beasty Press // Giving Sight The Project