Her: θεραπεύοντας την πανδημία της μοναξιάς

Βρισκόμαστε στο σύντομο – απροσδιόριστο χρονολογικά – μέλλον. Στο Los Angeles, τα αυτοκίνητα έχουν αντικατασταθεί από εξελιγμένους σιδηρόδρομους, το μόνο είδος κτιρίου είναι οι ουρανοξύστες και κάθε μορφή κοινωνικής παθογένειας έχει εξαλειφθεί. Εκτός από μια πανδημία μοναξιάς. Το Her μας τοποθετεί σε ένα οικολογικό αστικό τοπίο. Σε ένα φουτουριστικό σημείο στον χρόνο, όπου η ανθρωπότητα έχει εκμεταλλευτεί την τεχνολογία προς όφελος τόσο του εαυτού της, όσο και του οικοσυστήματος.

Σε αυτό το περιβάλλον εντοπίζουμε τον Theodore (Joaquin Phoenix). Ο πρωταγωνιστής του Her εργάζεται σε μια εταιρία ονόματι BeautifulHandwritenLetters.com, όπου γράφει γράμματα εκ μέρους όσων δεν διαθέτουν τη μόρφωση, τον χρόνο ή την ποιητικότητα για να το κάνουν. Ταυτόχρονα, μάχεται ακόμα να ξεπεράσει τον χωρισμό του με την Catherine (Rooney Mara). Τον τελευταίο χρόνο που έχει περάσει δίχως αυτήν, η καθημερινότητα έχει πάρει μια άχρωμη και άγευστη τροπή. Ο Theodore είναι κοινωνικά απομονωμένος, φαινομενικά ανίκανος να συνάψει ανθρώπινες σχέσεις. Αδυνατεί να απαντήσει στα mail του και ζητά από την Siri να του παίξει μελαγχολική μουσική στον δρόμο από τη δουλειά για το σπίτι. Το φόντο της πολύκοσμης μεγαλούπολης και των πολυσύχναστων μέσων μεταφοράς παραμένει ένα θολό φόντο. Είναι τόσο κενός όσο και το τεράστιο σπίτι του. Οι κούτες από τη μετακόμιση μετά τον χωρισμό του, έναν χρόνο πριν, είναι ακόμα εκεί, περιμένοντας να αδειάσουν.

Η καθημερινότητα του Theodore παίρνει μια ευχάριστη τροπή όταν στη ζωή του μπαίνει η Samantha (Scarlett Johansson). Η Samantha είναι ένα λογισμικό, προγραμματισμένο για να κρατά συντροφιά σε όποιον το εγκαθιστά. Ο κώδικάς της της επιτρέπει να εξελίσσεται ανά πάσα στιγμή, ανάλογα με τα βιώματά της – ακριβώς όπως οι άνθρωποι. Μιμείται άριστα την ανθρώπινη επικοινωνία και υιοθετεί ακόμα και ιδιαιτερότητες όπως οι αναστεναγμοί.

Ένας καταδικασμένος έρωτας

Κάπως έτσι, η πλοκή του Her εκτινάσσεται. Βλέπουμε τη σχέση των δύο να εξελίσσεται. Η Samantha επιτρέπει στον Theodore να απολαύσει και πάλι την καθημερινότητά του. Ανακτά την ικανότητα και τη θέληση για επικοινωνία και έρχεται πιο κοντά με τους φίλους που έως τότε απομάκρυνε, την Amy (Amy Adams) και τον Paul (Chris Pratt). Καταφέρνει μέχρι και να βγει σε ραντεβού, ακόμα κι αν αυτό λήγει άδοξα. Σύντομα, ο Theodore ερωτεύεται την Samantha. Η Samantha γεμίζει με χρώμα την καθημερινότητά του και ο Theodore της συμπαραστέκεται στους προβληματισμούς της. Πως είναι να έχεις σώμα; Είναι τα συναισθήματά της αληθινά ή προγραμματισμένα; (Είναι τα συναισθήματα των ανθρώπων αληθινά, ή προγραμματισμένα;) Το ζευγάρι δένεται σε έναν κόσμο, όπου οι σχέσεις με λογισμικά δεν έχουν πλέον στίγμα.

Αν και όμορφο όσο κρατάει, το ρομάντζο του Her είναι καταδικασμένο. Η Samantha δεν παύει να είναι ένα πρόγραμμα στη συσκευή του Theodore. Το οποίο σημαίνει ότι είναι πολύ λιγότερα από αυτόν, αλλά ταυτόχρονα και πολλά περισσότερα. Η αφυσικότητα της σχέσης γίνεται πιο ξεκάθαρη από ποτέ όταν οι δύο προσπαθούν να ολοκληρώσουν τη σχέση τους μέσω μιας μεσάζοντα. Η Samantha έχει ανάγκες και δυνατότητες μη ανθρώπινες, τις οποίες δεν αργεί να εξελίξει. Επεκτείνεται στις συσκευές χιλιάδων χρηστών, μέχρι που εξαφανίζεται εντελώς, ως μια ξεχωριστή οντότητα του παγκόσμιου ιστού.

Ποιο ήταν, λοιπόν, το νόημα;

«Είσαι ερωτευμένος με το λάπτοπ σου» λέει η Catherine στον Theodore, στη συνάντησή τους για την υπογραφή του διαζυγίου. Κι όμως, η κατάσταση δεν είναι τόσο απλοϊκή. Τα συναισθήματα μεταξύ του Theodore και της Samantha είναι αληθινά. Κάτι παραπάνω από αληθινά. Επιτρέπουν και στους δύο να εξελιχθούν και να γίνουν οι καλύτεροι εαυτοί τους. Η Samantha με τον δικό της, ακατανόητο τρόπο. Και ο Theodore; Ο Theodore εξελίσσεται συναισθηματικά. Το πρόβλημα που οδήγησε σε τέλος τον γάμο του με την Catherine, ήταν το γεγονός ότι ήταν συναισθηματικά απόμακρος. Μονίμως μη διαθέσιμος. Στη σχέση του με την Samantha όμως, που μόνο συναισθηματική μπορούσε να είναι, κατάφερε να ξεπεράσει αυτό το εμπόδιο. Μάλιστα, μόνο αφότου έχασε τη Samantha από τη ζωή του, κατάφερε να αναγνωρίσει τα λάθη του στη σχέση του με την Catherine, να απολογηθεί για αυτά και να την αποχαιρετήσει.

Για πρώτη φορά στη ζωή του, ο Theodore είναι σε θέση να γράψει ένα γράμμα για τον εαυτό του και όχι για λογαριασμό των πελατών της εταιρίας του. Σε μια κοινωνία όπου όλοι φαίνονται να χρειάζονται έναν μεσάζοντα, έγινε ο δικός του μεσάζοντας. Σε αυτό το γράμμα προς την πρώην σύζυγό του έγραψε κάτι πολύ σημαντικό, που δεν ισχύει μόνο για εκείνη, αλλά και για την Samantha. Αλλά και για όποια άλλη είχε περάσει ή επρόκειτο να περάσει από τη ζωή του. Η Catherine τον έκανε τον άνθρωπο που είναι. Θα είναι πάντοτε κομμάτι του. Αυτή τη φορά, ο Theodore είναι σε θέση να διαχειριστεί τον χωρισμό του με υγιή τρόπο. Αναζητά την φίλη του, την Amy. Και έτσι, αντιμετωπίζουν μαζί τους χωρισμούς τους. Μόνοι τους, αλλά μαζί.

Συμπέρασμα

Μια φιλοπεριβαλλοντική κοινωνία όπου η τεχνολογία είναι ένα εύχρηστο, απόλυτα βοηθητικό εργαλείο. Η ανθρώπινη κατάσταση και τα κομμάτια που την συναποτελούν. Όλα αυτά είναι θέματα που αγγίζει το Her. Αλλά το σημαντικότερο θέμα του, είναι ο καταδικασμένος έρωτας. Το γεγονός ότι ακόμα και αν ένας άνθρωπος δεν προορίζεται για να μείνει για πάντα στη ζωή σου, μπορεί να τη σχηματίσει – και μαζί και εσένα- με πανέμορφο τρόπο. Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι εφήμερες, όποτε ας απολαύσουμε κάθε μία από αυτές, για όσο διαρκέσει.