Τοξικές σχέσεις και συμπεριφορές

Ακούμε συχνά σήμερα τον όρο «τοξική σχέση». Τι ακριβώς εννοούμε με αυτό και ποιες σχέσεις αφορά; Τη σχέση του ζευγαριού, των γονιών με τα παιδιά ή και τις σχέσεις με φίλους και συνεργάτες;

Τοξικές σχέσεις μπορούμε να συναντήσουμε σε όλα τα πλαίσια των διαπροσωπικών μας επαφών: οικογένεια, φιλίες, εργασία, έρωτας, συντροφικότητα. Οι σχέσεις μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια μπορούν να γίνουν τοξικές με διαφορετικό τρόπο η καθεμία. Όλες, όμως, έχουν δύο κοινά χαρακτηριστικά: την ανασφάλεια και τη συναισθηματική χειραγώγηση. Ανασφάλεια που οδηγεί σε πνίξιμο, στράγγισμα της συναισθηματικής μας ενέργειας, σωματική εξάντληση και κόπωση. Συναισθηματική χειραγώγηση που ζει αόρατα και κατευθύνει τόσο τις πράξεις μας, όσο και το επίπονο συναίσθημα των ενοχών. Σχέσεις που θέτουν τη χαρά, την ικανοποίηση, ακόμα και τον ίδιο μας τον εαυτό υπό αμφισβήτηση.

Μια υγιής σχέση περιλαμβάνει αμοιβαία φροντίδα, σεβασμό και συμπόνια. Ενδιαφέρον για την ευημερία και την ανάπτυξη του άλλου. Εν ολίγοις, μια κοινή επιθυμία για την ευτυχία του άλλου. Μια υγιής σχέση είναι μια ασφαλής σχέση. Μια σχέση όπου μπορούμε να είμαστε ο εαυτός μας χωρίς φόβο. Ένας «τόπος» όπου αισθανόμαστε άνετοι και ασφαλείς. Μια τοξική σχέση, από την άλλη πλευρά, δεν είναι ασφαλής. Μια τοξική σχέση χαρακτηρίζεται από ανασφάλεια, εγωκεντρικότητα, κυριαρχία, έλεγχο. Μια τοξική σχέση δεν είναι απλώς δυσλειτουργική, είναι επικίνδυνη.

Οι τοξικές σχέσεις χαρακτηρίζονται από συμπεριφορές ανθρώπων, οι οποίες καταρρακώνουν την αυτοεκτίμηση μας και επηρεάζουν αρνητικά την διάθεση μας.

Οι τοξικοί άνθρωποι δεν έχουν ένα συγκεκριμένο προφίλ, ούτε έχουν όλοι τις ίδιες ακριβώς συμπεριφορές. Υπάρχουν ωστόσο μερικές συμπεριφορές, από τις οποίες μπορείς να τους αναγνωρίσεις. Το κοινό τους χαρακτηριστικό είναι η ακρότητα και  η υπερβολή. Πώς μπορείς να αναγνωρίσεις έναν τοξικό  άνθρωπο;

• Η πιο χαρακτηριστική συμπεριφορά που θα πρέπει να σε προβληματίσει είναι όταν κάποιος προσπαθεί να σε μειώσει. Σε κάνει να πιστεύεις, ότι είσαι μονίμως λάθος, σου δημιουργεί ενοχές χωρίς να φταις πραγματικά και σχολιάζει επικριτικά τις ενέργειες ή τα επιτεύγματα σου, μειώνοντας την αξία τους πολλές φορές.

• Ο άνθρωπος που έχει τοξική συμπεριφορά, πιστεύει, ότι έχει πάντα δίκιο σε όλα και αδυνατεί να μπει στην θέση του άλλου ανθρώπου, γιατί πολύ απλά έχει χαμηλή ενσυναίσθηση. Τις περισσότερες φορές διαστρεβλώνει τα λόγια σου ή και τις καταστάσεις που έχουν δημιουργηθεί μεταξύ σας , προσπαθώντας να σου επιβάλει τον δικό του τρόπο σκέψης ως σωστό.

• Μόνιμα επιζητά την προσοχή, εκφράζοντας με δράμα για όλα τα δεινά και τις ταλαιπωρίες που περνάει στη ζωή του, στην εργασία του, στις σχέσεις του. Η καθημερινότητά του είναι ένα μεγάλο πρόβλημα και από εσένα ζητά μόνιμα την εμψύχωση. Το ενδιαφέρον για τα δικά σου προβλήματα είναι ανύπαρκτο και η συνηθισμένη απάντηση που λαμβάνεις είναι «Εσύ δεν έχεις ανάγκη, μια χαρά είσαι» ή πιο σκληρά «Αν έχεις κάτι θα μου το πεις».

• Δεν περνάς καθόλου καλά μαζί του: Οτιδήποτε κάνετε μαζί έχει υπόβαθρο… γκρίνιας, μιζέριας, αρνητικής ενέργειας. Οι άνθρωποι που σε περιβάλλουν οφείλουν να είναι αυτοί που θα σε κάνουν να νιώθεις χαρά και που θα ξεκουράζουν την ψυχή σου. Ο τοξικός άνθρωπος σου «αδειάζει» τις μπαταρίες, σου ρουφά την ενέργειά σου κι η επικοινωνία σας καταλήγει να σου αφήνει δυσάρεστη γεύση.

Το πρώτο βήμα για να ξεφύγεις ή να αλλάξεις οποιαδήποτε κατάσταση στη ζωή σου, είναι η αναγνώριση. Για να φτάσουμε στη λύση, πρέπει να κατανοήσουμε, ότι ένας άνθρωπος, μία σχέση είναι επιβλαβής για τη ψυχική μας υγεία. Αυτό κυρίως θα το καταλάβουμε από το πως μας κάνει να νιώθουμε ο συγκεκριμένος άνθρωπος.

Σίγουρα, σε μια πολιτισμένη κοινωνία και σε ενήλικες σχέσεις ανθρώπων, ο ανοιχτός διάλογος βοηθάει πάντα στο να βρεθεί η επίλυση σε ένα πρόβλημα. Μπορείς να μιλήσεις και να εκφράσεις στο άτομο αυτό την αλήθεια για το πως σε κάνει να νιώθεις η συμπεριφορά του. Δυστυχώς, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, μην περιμένεις απλά πως ο άνθρωπος αυτός θα αλλάξει.

Μπορεί να ακουστεί σκληρό, αλλά λαμβάνοντας υπόψιν, ότι ένας τοξικός άνθρωπος εκμεταλλεύεται την καλοσύνη που του προσφέρεται, το να του φέρεσαι υπερβολικά καλά μπορεί να αποφέρει τα αντίθετα αποτελέσματα για εσένα. Θα πρέπει να συνειδητοποιήσεις, ότι δεν είναι δική σου ευθύνη να τον σώσεις.

Στο τέλος της ημέρας, όλοι μένουμε με τον εαυτό μας. Με αυτόν πορευόμαστε σε όλη μας την ζωή και περνάμε όλες τις καταστάσεις κι εμπειρίες. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να τον βάζουμε πάνω απ’ όλα. Το να φροντίζουμε τον εαυτό μας δεν είναι εγωιστικό, αλλά ουσιαστικός δρόμος επιβίωσης. Για να μπορέσουμε να αγαπήσουμε πραγματικά έναν άλλον άνθρωπο, πρέπει να αγαπήσουμε πρώτα τον εαυτό μας. Να τον αποδεχτούμε γι’ αυτό που είναι, να πατήσουμε γερά στα πόδια μας και να χτίσουμε την αυτοπεποίθηση που όλοι χρειάζονται σε αυτό το κόσμο.

Παρόμοια άρθρα

• «Νίκησε τις τοξικές σχέσεις» από τις εκδόσεις Πεδίο
• Οι ανθρώπινες σχέσεις ψυχορραγούν
• Οι κοινωνικές σχέσεις του σήμερα

Ακολουθήστε τις σελίδες μας σε Instagram, Facebook και Spotify για περισσότερη έμπνευση.