Ο σεναριογράφος Reginald Rose ολοκλήρωσε το σενάριο του έργου “Οι Δώδεκα Ένορκοι” το 1954 σκοπεύοντας αρχικά αυτό να προβληθεί ως θεατρικό στην τηλεόραση. Μετά από έναν χρόνο η δουλειά του υιοθετήθηκε στο θέατρο και το 1957 έγινε ταινία υπογράφοντας το σενάριο ο ίδιος και ο Sidney Lumet την σκηνοθεσία. “Οι Δώδεκα Ένορκοι” προτάθηκαν για 3 βραβεία από τις Ακαδημίες των Όσκαρ αλλά δυστυχώς δεν κατάφεραν να αποσπάσουν κανένα από αυτά. Οι 3 κατηγορίες που προτάθηκε η παραγωγή ήταν καλύτερης σκηνοθεσίας για τον Sidney Lumet, καλύτερης απόδοσης σεναρίου για τον Reginald Rose και καλύτερη εικόνα για τους Reginald Rose και Henry Fonda.
Η ιστορία της ταινίας ξεκινάει στην αίθουσα ενός δικαστηρίου όπου ένας 18χρονος νεαρός από την Ισπανία καταδικάζεται σε θανατική ποινή για την δολοφονία του πατέρα του. Ο δικαστής, ύστερα από την ολοκλήρωση της δίκης, καλεί τους δώδεκα ενόρκους να αποσυρθούν από την αίθουσα για να βγάλουν την ετυμηγορία τους. Για να εκτελεστεί όμως το αγόρι που κατηγορείται θα πρέπει να συναινέσουν και οι δώδεκα ένορκοι.
Η ταινία πέρα από ορόσημo του αμερικανικού κινηματογράφου είναι και ένα αψεγάδιαστο υπόδειγμα της σκηνοθετικής τέχνης, καθώς ο Sidney Lumet με απίστευτη μαεστρία καταφέρνει να ενσωματώσει τον θεατή απευθείας μέσα στην δικαστική υπόθεση ξετυλίγοντας έτσι σιγά-σιγά το κουβάρι που οδηγεί, αν όχι μόνο στην αλήθεια του γεγονότος, αλλά και στην κατανόηση του τι είναι πραγματικά η δημοκρατία και στην ελευθερία που έχουμε σαν άνθρωποι να σκεφτόμαστε πέρα από αυτό που μας δίνεται ως απλά δεδομένο ή γεγονός. Ο τρόπος που διαχειρίζεται τον χώρο και τους χαρακτήρες που βρίσκονται μέσα σε αυτόν είναι μοναδικός. Σχεδόν ολόκληρη η ταινία εξελίσσεται μέσα στο δωμάτιο των ενόρκων και ο σκηνοθέτης δεν χάνει την ευκαιρία να μας συστήσει στα πρόσωπα της ταινίας, να μας εξηγήσει μερικά πράγματα για τους ίδιους αλλά και για την υπόθεση που έχουν αναλάβει. Καταφέρνει μέσα από μικρά πράγματα σχετικά με τα πρόσωπα του έργου ή με κάποια αντικείμενα να στήσει τον “χορό” για τις συγκρούσεις των χαρακτήρων. Οι συγκρούσεις αυτές βασίζονται πάνω στα χαρακτηριστικά των ενόρκων, δηλαδή στις αντιλήψεις, στις ιδεολογίες τους και στις εμπειρίες τους με αποτέλεσμα όλα τα παραπάνω να διευρύνουν τη βάση και το σκέλος τους, κάνοντάς τες ακόμα πιο μοναδικές και ουσιαστικές.
Βέβαια για να είναι μια ταινία πετυχημένη δεν πρέπει μόνο να έχει εξαίρετο σεναριογράφο και σκηνοθέτη. Το μεγαλύτερο κομμάτι της συνολικής προσπάθειας αναλογεί φυσικά στους ηθοποιούς, που με πρωτοπόρο τον συναρπαστικό και εξαιρετικό Henry Fonda, αποδίδουν αξιομνημόνευτες ερμηνείες. Το καστ της ταινίας είναι αψεγάδιαστο, υπέροχο και οι ηθοποιοί δίνουν ζωντάνια στους χαρακτήρες που υποδύονται. Οι δώδεκα ένορκοι είναι δώδεκα εντελώς διαφορετικές προσωπικότητες και οι ηθοποιοί καταφέρνουν να κάνουν το ρόλο που τους δόθηκε δικό τους και να τον αναδείξουν ακόμα περισσότερο. Ο καθένας έχει να πει την δική του ιστορία. Έχει να αφήσει το δικό του μικρό σχόλιο και να αναπτύξει την δική του οπτική για την κοινωνία, την δημοκρατία και το σύστημα της δικαιοσύνης.
Συμπερασματικά, “Οι Δώδεκα Ένορκοι” του Sidney Lumet είναι μια συναρπαστική, διασκεδαστική και έντονη ταινία. Είναι το αψεγάδιαστο αποτέλεσμα μιας σημαντικής προσπάθειας. Είναι μια εκπληκτική ταινία που καθηλώνει με το δράμα και την άψογη δράση-αντίδραση που στήνεται σαν “χορός” μεταξύ των χαρακτήρων. Ο Sidney Lumet είναι ένας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες της ιστορίας του αμερικανικού κινηματογράφου και το έργο του έχει αφήσει ένα ανεξίτηλο σημάδι τόσο στο κοινό όσο και στην ιστορία της ίδιας της ταινίας. “Οι Δώδεκα Ένορκοι” δεν είναι απλά μία καθηλωτική δικαστική ιστορία αλλά μία κοινωνική αλληγορία για την εφαρμογή της δημοκρατίας στην κοινωνία!
Βαθμός: 5/5
