Στις 2 Οκτωβρίου του 2018, ο Jamal Khashoggi, δημοσιογράφος βασισμένος στην Αμερική, δολοφονείται στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στη Κωνσταντινούπολη.
Στους μήνες που ακολούθησαν, διαφορετικές αναφορές όσον αφορά το πως πέθανε, τι συνέβη στη σορό του αλλά καθώς και ποιος ευθυνόταν, εμφανίστηκαν για να θολώσουν τα ήδη μπερδεμένα νερά αυτού του σύγχρονου κατασκοπικού θρίλερ.
Οι αξιωματούχοι της Σαουδικής Αραβίας δήλωσαν πως ο Khashoggi είχε δολοφονηθεί από μια ομάδα πρακτόρων που δρούσε αυτοβούλως, η οποία ωστόσο είχε πάει στο προξενείο για να πείσει τον δημοσιογράφο να επιστρέψει στη πατρίδα του. Οι Τούρκοι αξιωματούχοι λένε πως η ομάδα δρούσε με εντολές από τα ανώτατα κλιμάκια της Σαουδικής κυβέρνησης.
Ποιος ήταν ο Jamal Khashoggi;
Πρόκειται για έναν δημοσιογράφο με πολυετή και μάχιμη εμπειρία στη διεθνή σκηνή, αφού είχε καλύψει την εισβολή των Σοβιετικών στο Αφγανιστάν, καθώς και την άνοδο του Osama Bin Laden ως αρχηγού της al-Qaeda. Το 2017 ο 59-χρονος εξορίστηκε στην Αμερική όπου και έγραφε μια εβδομαδιαία στήλη στην The Washington Post στην οποία κατέκρινε τις πολιτικές του ηγέτη της Σαουδικής Αραβίας, πρίγκιπα Mohammed bin Salman.
Τι έκανε στο προξενείο;
Στο προξενείο πήγε για να πάρει ένα δικαστικό έγγραφο διαζυγίου, ώστε να παντρευτεί τη νέα του σύντροφο στην Τουρκία, Hatice Cengiz. Στις 28 Σεπτεμβρίου του 2018 το εν λόγω έγγραφο δεν ήταν έτοιμο, όπου και αναγκάστηκε να επιστρέψει στις 2 Οκτωβρίου.
“Δεν πίστευε πως κάτι θα συνέβαινε σε τουρκικό έδαφος”, δήλωσε η Hatice Cengiz στην Post.
Το ζευγάρι πήγε μαζί στο προξενείο, με την κυρία Cengiz να περιμένει απ’ έξω. Τελευταία φορά ο Khashoggi εμφανίζεται σε κάμερα ασφαλείας στις 13.14 τοπική ώρα.
Ο δημοσιογράφος διαβεβαίωσε φίλους πως δεν θα υπάρξει κανένα πρόβλημα, ωστόσο έδωσε δύο αριθμούς στην σύντροφο του για να καλέσει συμβούλους του Erdogan, σε περίπτωση που δεν επέστρεφε.
Τελικά η Cengiz περίμενε 10 ώρες έξω από το προξενείο, όπου έφυγε και επέστρεψε το επόμενο πρωί, με τον Khasoggi να έχει εξαφανιστεί.
Τι δήλωσε η Σαουδική Αραβία;
Για περισσότερο από δύο εβδομάδες, η Σαουδική Αραβία αρνούνταν κάθε γνώση του γεγονότος. Σε μια αλλαγή τόνου όμως, στις 20 Οκτωβρίου δήλωσε πως βάση ερευνών, ο δημοσιογράφος πέθανε μετά από “πάλη” με την ομάδα που είχε σταλεί για να τον πείσει να γυρίσει πίσω στο κράτος του.
Στις 15 Νοεμβρίου ο δημόσιος κατήγορος Shalaan al-Shalaan δήλωσε πως η ομάδα είχε εντολή να επιστρέψει τον Khasoggi πίσω με “οποιαδήποτε μέσα”. Έπειτα το κράτος κατέληξε πως ο δημοσιογράφος είχε ναρκωθεί, εκτελεστεί και στη συνέχεια η σορός του δόθηκε σε έναν τοπικό “συνεργάτη” που την εξαφάνισε. Τέλος, δήλωσε πως ο πρίγκιπας δεν είχε καμία γνώση για το γεγονός.
Τι έγινε στη συνέχεια;
Η Σαουδική Αραβία έστησε μια δίκη παρωδία στα κρυφά το 2019 όπου βασιζόμενη σε “ανεπαρκή στοιχεία”, αθώωσε τον κύριο ύποπτο (που εκείνη αποφάσισε πως είναι ύποπτος). Η παγκόσμια κατακραυγή ήταν δεδομένη, αλλά όπως συμβαίνει πάντα, δεν είχε κανένα απολύτως αντίκτυπο. Η Αμερική κατέκρινε τη στάση ενός από τους μεγαλύτερους συμμάχων της, όμως κατανόησε τη σημασία των εμπορικών τους σχέσεων και δεν προχώρησε στην κλασική της ρητορική αντιπαλότητας.
Η στάση της Τουρκίας και των Ηνωμένων Εθνών.
Η Τουρκία είχε βάλει κοριούς στο προξενείο, και από εκεί προκύπτει μια κασέτα με το παρακάτω περιεχόμενο. Ξεκινώντας ακούγεται ο Khasoggi:
– Υπάρχει μια πετσέτα εδώ.
– Θα σε αναισθητοποιήσουμε.
Μετά ακούγονται ήχοι πάλης, και στις 13.33 ακούγεται ο εξής διάλογος:
– Κοιμήθηκε;
– Ακόμα κουνιέται.
– Δώσε του κι άλλο.
Έπειτα ακούγεται ήχος από πλαστικό. Η Τουρκία πιστεύει πως σε αυτό το σημείο ο Jamal Khasoggi βρήκε θάνατο από ασφυξία ενώ ήταν αναίσθητος.
Πάνω σε αυτά τα στοιχεία, τα Ηνωμένα Έθνη έκαναν εφόδους σε ιδιοκτησίες ατόμων σχετικών με το προξενείο, αλλά η σορός του δημοσιογράφου δε βρέθηκε ποτέ και πουθενά.
Η δίκη στις 2.7.2020.
Η Τουρκία δίκασε 20 υπόπτους “in absentia”, δηλαδή εξ αποστάσεως. Η Hatice Cengiz εμφανίστηκε και κατέθεσε, όμως η αντίπαλη πλευρά απλά δεν έδωσε σημασία. Η επόμενη δίκη θα γίνει στις 24 Νοεμβρίου.
