Πάντα η πολιτική άποψη δίχαζε τους ανθρώπους χωρίζοντάς τους σε παρατάξεις. Ακόμα και τώρα, υπάρχει πρόβλημα στην ελεύθερη έκφραση όταν βρίσκεσαι ανάμεσα σε ανθρώπους διαφορετικής ιδεολογίας και άποψης. Και όμως όλοι, ανεξαρτήτως γούστων και πιστεύω, έχουμε άποψη για την τέχνη. Είναι σαν ένα κοινό σημείο αναφοράς για όλους. Αναρωτιέμαι αν κάθε φορά, που επισκέπτεται κάποιος μια γκαλερί, ή βλέπει ένα κομμάτι τέχνης, έχει υπόψη του πως παρατηρεί και θαυμάζει έργα που εκφράζουν και αυτά μία άποψη. Η αμφίδρομη σχέση μεταξύ τέχνης και πολιτικής, είναι ένα θέμα που απασχολεί χρόνια τους ιστορικούς τέχνης.
Ως μέσο έκφρασης, η τέχνη έχει ως κύρια χαρακτηριστικά την δημιουργικότητα, την άποψη και την έμπνευση. Όλα αυτά μπορεί κανείς να πει πως επηρεάζονται από κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες χωρίς να μπορεί να παραληφθεί η πολιτική. Η πολιτική, ακόμα και για κάποιον ο οποίος δεν είναι πολιτικοποιημένος, επηρεάζει τον τρόπο σκέψης και κοινωνικής αποδοχής. Είτε με επαναστατικό πνεύμα είτε ακόλουθη κάποιας πολιτικής παράταξης, η τέχνη μπορεί να θεωρηθεί παράγωγο της πολιτικής.
Για να μπορεί κάποιος να αναδείξει την σχέση μεταξύ τέχνης και πολιτικής, πρέπει να αναδείξει ορισμένες καλλιτεχνικές ενέργειες που στιγμάτισε τον κόσμο. Άλλοτε η τέχνη δρα ως μέσο προπαγάνδας και άλλοτε ως μέσο για να θέτει ερωτήσεις και να προβληματίζει το κοινό.
«Γκουέρνικα» – Πικάσο, 1937
Το πιο γνωστό ίσως έργο που προβλημάτισε το κοινό είναι η «Γκουέρνικα» του Πικάσο. Η Ισπανία υπέφερε από τον εμφύλιο πόλεμο που είχε προκαλέσει η δικτατορία του Φράνκο. Το 37’, η κωμόπολη Γκουέρνικα βομβαρδίστηκε ολοσχερώς από Γερμανικά αεροπλανοφόρα. Η καταστροφή αυτή, φαίνεται πως επηρέασε τον καλλιτέχνη. Το μετέπειτα έργο του «Γκουέρνικα», απεικονίζει την φρίκη του πολέμου. Ασπρόμαυρος και με μέγεθος μεγαλύτερο από έναν φυσιολογικά τοίχο δωματίου. Με ακρωτηριασμένα σώματα και απεγνωσμένες εκφράσεις, ο πίνακας φαίνεται να ζωντανεύει, με τις κραυγές του άμαχου πληθυσμού να ηχούν. Τον προβληματισμό που ήθελε να εκφράσει ο Πικάσο περί της φρίκης και αδικίας του πολέμου , μπόρεσε να ζωγραφίσει και να παρουσιάσει στη Διεθνή Έκθεση του Παρισιού. Η Γκουέρνικα δεν ήταν μόνο μια ζωγραφιά αλλά μία πολιτική άποψη που εξέφραζε τα πολιτικά ζητήματα μιας ολόκληρης χώρας.
«Rosie the Riveter»- Αμερικάνικη διαφήμιση, 1943
Ίσως η πιο γνωστή εικόνα με αναφορά στις γυναίκες που έκανε την εμφάνισή της το 1943. Ο σκοπός της παραπάνω αφίσας ήταν να ενθαρρύνει τις γυναίκες που εργάζονταν σε εργοστάσια πυρομαχικών κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ήθελε να τους πως πρέπει να’ ναι δυνατές και δυναμικές για να φέρουν εις πέρας τον έργον τους. Αργότερα, το 80’ χρησιμοποιήθηκε από το φεμινιστικό κίνημα ως ένδειξη πως οι γυναίκες μπορούν να είναι ανεξάρτητες. Η συγκεκριμένη φωτογραφία στην σήμερον ημέρα, χρησιμοποιείται σε memes, σε καμπάνιες κ.α.
«Che Guevara» – Τζίμ Φιτζπάτρικ, Πόλεμος Βιετνάμ
Ένα πορτραίτο που έγινε το πρόσωπο μιας ολόκληρης ιδεολογίας. Ο Τσέ Γκεβάρα είναι ο γνωστός σε όλους επαναστάτης που αντιπροσώπευσε το κίνημα του Κουμμουνισμού. Εμπνευσμένος από την φωτογραφία του Αλμπέρτο Κόρντα, ο καλλιτέχνης έφτιαξε τον πίνακα ως φόρο τιμής στο πρόσωπο του επαναστάτη και μετέπειτα πήρε μια pop art μορφή. Μπορεί κανείς πια να βρει το έργο αυτό σε μπλουζάκια, τσάντες, memes κτλ., ανεξαρτήτως πολιτικής άποψης.
Δεν θα ήθελα να γράψω κάτι άλλο, παρά να ελπίζω πως προβλημάτισα θετικά κάποιους. Η τέχνη, είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του ανθρώπου και εμπνέει την ελεύθερη σκέψη. Υπάρχουν και στιγμές, όπου κάποιος κάπου μπορεί να θελήσει να κατευθύνει την μάζα μέσο της τέχνης και εκεί θεωρώ πως κάθε φορά, που βρίσκουμε τον εαυτό μας να κοιτάει ένα έργο τέχνης, καλό είναι να καταλαβαίνουμε από πού προήλθε, τον αρχικό σκοπό του αλλά και το γιατί.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:
- http://www.kulturosupa.gr
- https://arthighschoolthessaloniki.files.wordpress.com
- https://jaj.gr
Παρόμοια άρθρα:
- Σαν σήμερα γεννιέται ο Αλμπέρτο Κόρντα
- Έκθεση Φωτογραφίας «Uzina Mekanike» στον Τεχνοχώρο Φάμπρικα
- Bauhaus: Ένωση Τεχνολογίας και Τέχνης
Ακολουθήστε τις σελίδες μας σε Facebook, Instagram και Spotify για περισσότερη έμπνευση.
