Η Αρχή μιας Τραγωδίας – Απρίλης του ’67

Πριν από 52 χρόνια η Ελλάδα μπήκε σε μια μαύρη εποχή οι επιπτώσεις της οποίας αποκαλύπτονται μέχρι σήμερα.. Στις 21 Απριλίου 1967, και ενώ είχαν προκηρυχθεί εκλογές για τις 28 Μαΐου, αξιωματικοί του στρατού, υπό την ηγεσία του συνταγματάρχη Γεωργίου Παπαδόπουλου, με τη συμμετοχή του ταξίαρχου τεθωρακισμένων Στυλιανού Παττακού και του συνταγματάρχη Νικόλαου Μακαρέζου, όπως και άλλων αξιωματικών του στρατού ξηράς, κατέλαβαν την εξουσία με πραξικόπημα, το οποίο οι ίδιοι ονόμαζαν «εθνοσωτήριο επανάσταση» ή «Επανάσταση της 21ης Απριλίου».

Κάποια από τα βασικά γνωρίσματα εκείνης της σκοτεινής εποχής ήταν η έλλειψη ελευθερίας, η δημαγωγία, η στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων, η στρατικοποίηση της κοινωνίας και τις πολιτείας, η αδιαφορία για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ο μεσσιανισμός, ο ρατσισμός έναντι συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων, οικονομικά σκάνδαλα, παιχνίδια εξουσίας, πογκρόμ παρακρατικών οργανώσεων έναντι των εχθρών του καθεστώτος, εξορία, βασανιστήρια και κυρίως ευνοιοκρατία!

Αν περιμένετε, ωστόσο, σε αυτό το άρθρο να διαβάσετε τα “κακά” τις επταετούς χούντας ατυχήσατε. Σκοπός, λοιπόν, του άρθρου είναι η κατάρριψη κάποιον πεποιθήσεων πού έχει δημιουργήσει η κοινωνική διαφθορά, η κακός ευνοούμενη από την πολιτική σκηνή ημιμάθεια αλλά και αποπροσανατολισμός της κοινής γνώμης!

Από το ’67 έως σήμερα οι Έλληνες έχουν περάσεις περιόδους ανάκαμψης αλλά και βαθιά κρίσης · τόσο ισχυρής ανάλογης με εκείνης της περιόδου! Ας μελετήσουμε εκτενέστερα τον “οικονομικό παράδεισο” της επταετούς ηθικής, οικονομικής και πολιτικής κρίσης!

Οι δημόσιες δαπάνες αυξήθηκαν κατακόρυφα μετά το 1967 και ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο. Τα έξοδα της κυβέρνησης συνέβαλαν μεν σε μια σημαντική αύξηση στην γενική ρευστότητα αλλά ενέτειναν τις πληθωριστικές πιέσεις.

Το δημόσιο χρέος σχεδόν διπλασιάστηκε και έφθασε τα 87,5 δισεκατομμύρια δρχ. Στις αρχές του 1973. Το Δεκέμβριο του 1967 ήταν 37,8 δισεκατομμύρια δραχμές, ενώ το εμπορικό έλλειμμα την ίδια περίοδο αυξήθηκε πέντε φορές.

Στον τομέα των δαπανών για την κοινωνική μέριμνα το μερίδιο αυτών για την εκπαίδευση – στο σύνολο των κυβερνητικών δαπανών για αγαθά και υπηρεσίες-  έπεσε από το 16,3%, το 1966 σε 14,6%, το 1973.

Η Ελλάδα εξακολουθούσε να έχει το χαμηλότερο ποσοστό δαπανών για έρευνα και ανάπτυξη σε σχέση με όλες τις δυτικοευρωπαϊκές χώρες. Ακολούθως οι δαπάνες για την Δημόσια Υγεία και τις κοινωνικές υπηρεσίες μειώθηκαν.

Από 11,6%  των εξόδων, το 1966, έφτασαν στο 10%, το 1973. Στον αναπτυξιακό τομέα το μερίδιο των επιδοτήσεων στις συνολικές δαπάνες έπεσε από 6,6% το 1966, σε 4,1%, το 1973. Για να καλυφτούν τα δημόσια έξοδα οι φόροι ως ποσοστό του ΑΕΠ αυξήθηκαν από δύο έως και τρείς μονάδες. Η φορολογική μεταρρύθμιση του 1968 μετέφερε το φορολογικό βάρος κυρίως στους εργαζόμενους, καθώς μεγάλες επιχειρήσεις και εύποροι ιδιώτες «απαλλάσσονταν». Χαρακτηριστικά το 1971 οι φοροαπαλλαγές που «απήλαυσαν» 464 μεγάλες επιχειρήσεις ήταν κατά τρείς φορές υψηλότερες από τους φόρους που είχαν καταβάλει. Η πολιτική του καθεστώτος φαίνεται και στην σύνθεση των φόρων καθώς μεταξύ άλλων, η Δικτατορία επέλεξε την αύξηση κυρίως των έμμεσων φόρων, οι οποίοι έπλητταν κυρίως την εργατική τάξη και τα μεσαία στρώματα. Επιπροσθέτως το σύνολο των κατηγοριών των φορολογικών εισφορών, εκτός αυτών από ημερομίσθια και μισθούς, ακολούθησαν φθίνουσα πορεία από το 1966, κάτι το οποίο σχετίζεται με την εύνοια του καθεστώτος προς την κοινωνικοοικονομική ελίτ.

Ειδικότερα παρότι το σύνολο των φόρων, ως ποσοστό, του ΑΕΠ αυξήθηκε από 27,4% το 1966, σε 29,2% το 1972, οι φόροι κληρονομιάς μειώθηκαν, όπως και οι φόροι των μεγάλων επιχειρήσεων που «έπεσαν» κατά 10,9% την περίοδο 1972-73. Το Στρατιωτικό Καθεστώς εισέπραττε το 36%  των εσόδων του μέσω άμεσων φόρων από τα νοικοκυριά και το 55% αυτών, μέσω έμμεσων.

Το μεγαλύτερο μέρος όμως των δαπανών του δημοσίου χρησιμοποιήθηκε υπέρ των διαφόρων «σωμάτων ασφαλείας» και στην ανορθολογική επέκταση του δημοσίου. Οι δαπάνες για την Εθνική Άμυνα μειώθηκαν αλλά υπερδιογκώθηκαν τα έξοδα για την «εσωτερική ασφάλεια». Το τελευταίο είναι ένα χαρακτηριστικό όλων των αυταρχικών καθεστώτων που κάνουν χρήση του αστυνομικού κράτους. Η καταστολή είναι ένας τρόπος επιβίωσης της εξουσίας σε πλαίσια χαμηλής κοινωνικής νομιμοποίησης.Αυτό το φαινόμενο «εκρηκτικής αύξησης» των δημοσίων δαπανών για την «ασφάλεια» θα το ονομάζαμε «δημοσιονομική επίπτωση του αστυνομικού κράτους». Την περίοδο της στρατιωτικής δικτατορίας, το Δεκέμβριο του 1968 ο δικτάτορας πρωθυπουργός Γεώργιος Παπαδόπουλος ανακοίνωσε ότι το επόμενο έτος, θα ξεκινούσε η κατασκευή του ναού του Σωτήρος στα Τουρκοβούνια ως εκπλήρωση του «τάματος».

Το Ειδικό Ταμείο, που συγκροτήθηκε για το εγχείρημα αυτό, συγκέντρωσε 230 εκατομμύρια δραχμές από δάνεια, 45 εκατομμύρια από τον κρατικό προϋπολογισμό και 180 εκατομμύρια από εισφορές και δωρεές, χάρη στην προπαγανδιστική εκστρατεία του καθεστώτος για το μεγαλοπρεπές έργο.

Τον Ιανουάριο του 1974, μετά την πτώση του Παπαδόπουλου, ανακοινώθηκε ότι τα 406 από τα 453 εκατομμύρια που είχε συγκεντρώσει το Ταμείο είχαν καταναλωθεί δίχως να έχουν γίνει ούτε τα σχέδια του ναού και το έργο εγκαταλείφθηκε.Ο στρατιωτικός Μιχάλης Μπαλόπουλος ήταν υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας αρμόδιος για θέματα εμπορίου το 1972- 1973. Το 1975 καταδικάστηκε για εισαγωγή ακατάλληλων για την υγεία κρεάτων από την Αργεντινή, σε συνεργασία με μεγαλέμπορους της Ροδεσίας. Μάλιστα ο Παττακός είχε εκδώσει διαταγή απαγόρευσης διάθεσης ντόπιου κρέατος για να απορροφηθούν τα εισαγόμενα του Μπαλόπουλου, τα οποία είχαν αρχίσει να σαπίζουν και να βρωμάνε. Στο σκάνδαλο εμπλεκόταν και ο αδελφός του Γεωργίου Παπαδόπουλου, Χαράλαμπος.

Μάλιστα ο Μπαλόπουλος ήταν τόσο διαβόητος που είχε μείνει ο όρος “μπαλόσημο” για τις μίζες που εισέπραττε. Έγινε δε σύνθημα στα γήπεδα: Εάν κάποιος ποδοσφαιριστής δεν απέδιδε στο παιχνίδι, η κερκίδα δεν τον φώναζε “παλτό” όπως σήμερα, αλλά “βόδι Αργεντινής” ή “κρέας του Μπαλόπουλου”.Επιπλέον, μία από τις πρώτες αποφάσεις της Χούντας αφορούσε την αύξηση του μισθού του πρωθυπουργού από 23.600 σε 45.000 δραχμές και των υπουργών από 22.400 δραχμές σε 35.000 δραχμές. Θέσπισαν μάλιστα και “εκτός έδρας” της τάξως των 1.000 και 850 δραχμών αντιστοίχως και μετά άρχισαν τις περιοδείες.

Δε τους έφτανε όμως αυτό. Το 1970 θεσμοθετήθηκε η παροχή κατοικίας για αξιωματικούς που είχαν διαδραματίσει εξέχοντα ρόλο στο πραξικόπημα. Διήγαγαν φυσικά βίο σκανδαλωδώς πολυτελή. Είναι χαρακτηριστικές οι διηγήσεις της Ντέλλας Ρουφογάλη και της Δέσποινας Παπαδοπούλου για ντόλτσε βίτα στο Παρίσι, τουαλέτες, “πεσκέσια” από όσους ήθελαν μέσω των γυναικών τους να κολακέψουν τους δικτάτορες, φρέσκα ψάρια, χαβιάρι και καβούρια να καταφθάνουν ως δώρα στο σπίτι.Ένας άλλο μύθος που μπορεί εύκολα να καταρριφθεί  είναι το συνηθισμένο επιχείρημα :” Ναι αλλά η χούντα βοήθησε τον λαό· δεν διέγραψε τα χρέη των αγροτών προς το δημόσιο;” Η αλήθεια είναι ότι έγινε διαγραφή των αγροτικών χρεών. Όμως είχε σκοπό να περιορίσει τις αντιδράσεις, που δημιουργήθηκαν γύρω από την διακυβέρνηση σε θέματα αγροτικής οικονομίας.

Η γεωργική παραγωγή εκτροχιάστηκε κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, το κατά κεφαλήν αγροτικό εισόδημα βυθίστηκε, μετανάστευσαν εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι. Οι συνταγματάρχες αναζητούσαν φτηνές εργατικές δυνάμεις στην Αφρική, η εισαγωγή γεωργικών προϊόντων αυξήθηκε σε πρωτοφανή επίπεδα. Παράλληλα οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων  μειώθηκαν κατά 25%!

Συμπερασματικά, η αρχή  μιας τραγωδίας ήταν ο Απρίλης του ’67! Μιας τραγωδίας τα αποτελέσματα τις οποίας αποκρυσταλλώνονται μέχρι σήμερα. Η οικονομική ύφεση, η κατακρεούργηση των ηθών από τους εκπροσώπους τους, η αδιαφάνεια και η αδιαλλαξία της πολιτικής ηγεσίας, και η αναμφιβόλως κακή προσέγγιση των κρατικών υποθέσεων αποτέλεσε τροχοπέδη για τις επόμενες κυβερνήσεις.

Ακόμα και να ήθελαν να προστατεύσουν τον λαό από τις επερχόμενες συμφορές του 21ου αιώνα, έπρεπε να “μπαλώσουν” τις συνεχώς αυξανόμενες “τρύπες” της χούντας των συνταγματαρχών. Η επταετής δικτατορία, λοιπόν αποτέλεσε παράδεισο, για την ελίτ της εποχής και κόλαση, για όλους τους υπόλοιπους!

Πηγές :

https://www.news247.gr/politiki/ta-epta-megala-psemata-gia-tin-eptaeti-choynta.6604596.html

https://www.keeptalkinggreece.com/2017/04/21/the-economic-scandals-of-the-greek-military-junta-21-april-1967/

https://www.imerodromos.gr/chounta-to-ikonomiko-thavma-itan-olethros/

https://www.news247.gr/afieromata/ta-oikonomika-egklimata-kai-ta-skandala-tis-choyntas.6505525.html

https://el.wikipedia.org/wiki/Στρατιωτική_δικτατορία_στην_Ελλάδα_(1967-1974)

https://el.wikipedia.org/wiki/Τάμα_του_Έθνους