Ο Paweł Pawlikowski είναι ένας Πολωνός σκηνοθέτης που μέσα στην τελευταία δεκαετία έχει κάνει ιδιαίτερα αισθητή την μοναδική παρουσία του και την ξεχωριστή αισθητική του. Η πιο πρόσφατη ταινία του είναι το Cold War, όπου ο Pawlikowski διηγείται την ιστορία αγάπης των γονιών του. Μια ιστορία που ξεκινά στην δεκαετία του ’40 και τερματίζεται το 1989, λίγο πριν την πτώση του τείχους του Βερολίνου, με τον θάνατο αμφοτέρων.
Η αρχή
Το Cold War είναι ένα ιστορικό δράμα που τοποθετείται στην Πολωνία του 1949. Στον απόηχο του δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, δύο εθνομουσικολόγοι, ο Wiktor (Tomasz Kot) και η Irena (Agata Kulesza), σε συνεργασία με τον αξιωματούχο του Κομμουνιστικού Κόμματος Kaczmarek (Borys Szyc) βρίσκονται σε αναζήτηση μουσικών ταλέντων. Ψάχνουν ερασιτέχνες τραγουδιστές, μουσικούς και χορευτές που προέρχονται από μικρά χωριά της Πολωνίας. Θέλουν να δημιουργήσουν ένα μουσικό σύνολο με “μουσική του λαού”. Ανάμεσα στους επίδοξους που εμφανίζονται στις ακροάσεις, βρίσκεται η Zula (Joanna Kulig). Εδώ χρονολογείται η αρχή της ερωτικής ιστορίας του Wiktor και της Zula. Τα ονόματα είναι τα πραγματικά ονόματα των γονιών του Pawlikowski, αν και οι γονείς του δεν ήταν μουσικοί. Ο ίδιος έχει δηλώσει ότι επέλεξε το επάγγελμα λόγω της δυνατότητας που έχει η μουσική να σηματοδοτεί το πέρασμα του χρόνου.
Η Zula παρουσιάζεται στον θεατή από την πρώτη στιγμή ως αυθόρμητο πνεύμα. Ρωτάει την διπλανή της στην ουρά ποιο κομμάτι σκοπεύει να παρουσιάσει και κάπως έτσι διαλέγει και η ίδια το κομμάτι της. Φαίνεται ότι βρίσκεται εκεί χωρίς να το έχει προγραμματίσει ιδιαίτερα. Στους κριτές, προσποιείται την φτωχή χωριατοπούλα. Εκείνοι, σύντομα μαθαίνουν ότι η Zula πρόσφατα απελευθερώθηκε από την φυλακή υπό όρους. Προέρχεται από την πόλη και βρέθηκε στην φυλακή επειδή επιτέθηκε με μαχαίρι στον πατέρα της, που προσπάθησε να την κακοποιήσει σεξουαλικά. Η ιστορία της κινεί την περιέργεια (ερωτική δε) του Wiktor. Έτσι, η Zula γίνεται δεκτή στο μουσικό σύνολο, παρά την εμφανή κατωτερότητά της σε σχέση με άλλους τραγουδιστές των ακροάσεων.
Η ρήξη
Ο Wiktor και η Zula σύντομα συνάπτουν ρομαντικές και σεξουαλικές σχέσεις. Η Zula, ως αγαπημένη του, τραγουδά ως πρώτη φωνή στις περισσότερες παραστάσεις του συνόλου. Η ομάδα γυρίζει κάθε γωνιά του Ανατολικού Μπλοκ. Η κατάσταση περιπλέκεται όταν το κόμμα ζητά από την ομάδα να γίνει δίαυλος για τη μετάδοση κομμουνιστικής προπαγάνδας. Η Irena αποχωρεί και ο Wiktor σκέφτεται να αποδράσει με την Zula, περνώντας από το Ανατολικό Βερολίνο στον Δυτικό κόσμο. Αξίζει να σημειωθεί ότι βρισκόμαστε σε μια εποχή όπου το τείχος του Βερολίνου δεν υφίσταντο ακόμα. Ήταν εξαιρετικά εύκολο να αποδράσει κανείς. Γι’ αυτό και χτίστηκε αργότερα, το 1961. Η Zula αρνείται να φύγει μαζί του. Έτσι, η σχέση των δύο δυσχεραίνεται.
Στην συνέχεια του Cold War, βλέπουμε τους δύο εραστές να συναντιούνται ξανά και ξανά. Πολωνία, Γαλλία, Γιουγκοσλαβία. Τα μονοπάτια τους όλο και διασταυρώνονται. Και κάθε φορά χωρίζονται, πάλι εξίσου ξαφνικά. Ο Wiktor και η Zula κάνουν τα πάντα για να καταφέρουν να είναι μαζί και ακόμα περισσότερα για να σαμποτάρουν τη σχέση τους.
Γιατί μας άρεσε;
Μέσα σε κάτι λιγότερο από 90 λεπτά, το Cold War καταφέρνει να διηγηθεί τη σχέση δύο ανθρώπων που εκτείνεται σε βάθος 15 χρόνων. Πολύ λιγότερο από ότι η πραγματική ιστορία. Ο τίτλος υποδηλώνει πολιτικό περιεχόμενο και, πράγματι, η πολιτική χροιά υφίσταται. Βρίσκεται στον αέρα, στη μουσική, στη φτώχια. Και πάνω απ’ όλα βρίσκεται ανάμεσα στους πρωταγωνιστές. Η Zula και ο Wiktor διαρκώς χωρίζονται από σύνορα και ιδεολογίες. Ζουν πράγματι έναν Ψυχρό Πόλεμο. Έναν ψυχρό πόλεμο της καρδιάς. Οι μουσικές εναλλάσσονται, από φολκ σε τζαζ και soul ανάλογα με το πνεύμα των καιρών. Οι χαρακτήρες παραμένουν ίδιοι και απαράλλαχτοι.
«Πάμε στην άλλη πλευρά, είναι πιο ωραία», λέει η Zula στον Wiktor, δευτερόλεπτα πριν τελειώσει η ταινία. Αυτή η φράση συνοψίζει το ψέμα που συνεχίζουν να λένε ο ένας στον άλλον και στους ίδιους τους εαυτούς τους. Το αξίζουν τελικά, τα σύντομα διαστήματα που καταφέρνουν να περάσουν μαζί;
Παρόμοια άρθρα:
- Ida: αυτοαναζήτηση στην μεταπολεμική Πολωνία
- Hotel Chevalier: σε αναζήτηση της χαμένης οικειότητας
- Άφτερλωβ: κατάλοιπα ενός τετελεσμένου έρωτα
Ακολουθήστε τις σελίδες μας σε Facebook, Instagram και Spotify για περισσότερη έμπνευση.
Giving Sight by Beasty Press // Giving Sight The Project
