Από την εμφάνιση του πρώτου εμβολίου στον πλανήτη σηματοδοτούνται αντιδράσεις ενάντια αυτών των ιατρικών τεχνικών. Όπως αναφέρει η Ιστορία της Ιατρικής το πρώτο εμβόλιο ήταν ενάντια της ευλογίας το 1796 από το βρετανό παθολόγο Edward Jenner. Η χορήγηση του εμβολίου της ευλογίας συνέχισε και η ιστορία τελείωσε με την ανακοίνωση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας στην Γενεύη στις 8 Μαΐου του 1980 για την πλήρη εξάλειψη της ευλογίας σ’ όλο τον κόσμο.
Το έντονο κίνημα κατά τον εμβολιασμό πυροδοτείται από τον βρετανό γαστρεντερολόγο Άντριου Γουείκφιλντ. Στις 2 Φεβρουαρίου του 1998 δημοσιεύει στο περιοδικό «The Lancet» την μελέτη για το εμβόλιο MMR. Το εμβόλιο MMR είναι εναντίον της ιλαράς, της παρωτίτιδας και της ερυθράς. Στην μελέτη του συνδέει το εμβόλιο με την εμφάνιση αυτισμού και εντερικής νόσου στα παιδιά. Δεν σταματάει εκεί όμως, προχωρά στη δημοσίευση και στα μέσα μαζική ενημέρωσης. Στη μετέπειτα καριέρα του δημιουργεί ένα κίνημα ενάντια των εμβολίων που έχει σαν αποτέλεσμα την μαζική φοβία.
Το κίνημα στην χώρα μας κυρίως είχε μεγάλη δράση το 2015, όπου εμφανίζεται σε έξαρση κρούσματα ιλαράς. Το ΚΕΕΛΠΝΟ εκείνη τη εποχή υπενθυμίζει ότι είναι υποχρεωτικός ο εμβολιασμό των παιδιών που θεσπίζεται και στο άρθρο 33 του ν.2676/1999,σύμφωνα με το οποίο «…καθιερώνεται η υποχρεωτική προληπτική ιατρική, με σκοπό την έγκαιρη διάγνωση και τη λήψη μέτρων για την πρόληψη της εκδήλωσης ή την αποτροπή της εμφάνισης νοσηρών καταστάσεων. Η προληπτική ιατρική περιλαμβάνει: α. Εμβολιασμούς παιδιών και ενηλίκων, σύμφωνα με το εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού για την Ελλάδα του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας».
Πέραν των προσπαθειών ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού, οι νομοθέτες και οι εφαρμοστές του νόμου στο εξωτερικό τείνουν να θεωρούν τον εμβολιασμό υποχρεωτικό και αναγκαίο. Σύμμαχο ο ΚΕΕΛΠΝΟ έχει τον Συνήγορος του Παιδιού με την υπ’ αριθμ. 162670/20474/2013 Γνωμοδότησή του και η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής με την από 26.05.2015 σύστασης της. Με αποτέλεσμα να μην εγγράφονται ανήλικοι μαθητές στα σχολεία μην έχοντας στο βιβλιάριο υγείας συμπληρωμένο τον απαραίτητο εμβολιασμό.
Όσον αφορά τους ενήλικους ισχύει η παραπάνω νομοθεσία. Στο Ελληνικό Σύνταγμα, και πιο συγκεκριμένα, στα άρθρα 5.1, 2.1 και 9.1β αυτού, η συναίνεση στην οποιαδήποτε ιατρική πράξη επί του σώματός του, αποτελεί τρόπο εκδήλωσης της αυτοδιάθεσης και της αυτονομίας του και άρα έκφανση του δικαιώματος στην ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητάς του και της προστασίας της ανθρώπινης αξίας. Κυρίως νομικές κυρώσεις έχουν οι ιατροί.
Διάφορες δικαστικές αποφάσεις και νομοθετικές κινήσεις, μπορούμε να αναφέρουμε ως σημαντικότερες τις ακόλουθες:
• στην Κροατία, το 2014 το Συνταγματικό Δικαστήριο απέρριψε το αίτημα του τοπικού αντιεμβολιαστικού κινήματος περί δικαιώματος εξαίρεσης από τον υποχρεωτικό εμβολιασμό των παιδιών, με βασικό επιχείρημα το ότι «το δικαίωμα των παιδιών στην υγεία είναι ανώτερο από το δικαίωμα των γονιών τους στην λάθος επιλογή»
• στο Ηνωμένο Βασίλειο, τον Απρίλιο του 2017, το High Court υποχρέωσε αντιεμβολιάστρια μητέρα να εμβολιάσει τους δύο της γιους, με τον Δικαστή Mark Rogers να σχολιάζει πως «λυπάται που η μητέρα θα θεωρήσει την απόφαση εσφαλμένη, αλλά το αντικειμενικό καθήκον είναι ξεκάθαρο».
• στην Αυστραλία, από το 2016 ακολουθείται η πολιτική του “no jab, no pay”. Σύμφωνα με αυτήν, οι γονείς που αρνούνται να εμβολιάσουν τα παιδιά τους χωρίς ιατρική αντένδειξη αποκλείονται άμεσα από την λήψη οικογενειακών επιδομάτων. Το μέτρο αυτό οδήγησε στον εμβολιασμό περισσοτέρων από 148.000 παιδιών. Επιπλέον, η Δυτική Αυστραλία αποφάσισε να απαγορεύσει την εγγραφή των ανεμβολίαστων παιδιών σε παιδικούς σταθμούς και νηπιαγωγεία. Η χώρα μάλιστα κήρυξε φανερά τον πόλεμο ενάντια στο αντιεμβολιαστικό κίνημα τον Αύγουστο του 2017, όταν απαγόρευσε την είσοδο στη χώρα στον αμερικανό αντιεμβολιαστή Κεν Χεκενλάιβλι, με τον Υπουργό Μετανάστευσης της χώρας να δηλώνει δημόσια ότι ο Χεκενλάιβλι είναι «επικίνδυνος» και ότι η είσοδος του στη χώρα «αντίκειται στο εθνικό συμφέρον».
Τις τελευταίες μέρες στην χώρας μας, βλέπουμε το βομβάδρισμό που γίνεται κατά του αντιεμβολιαστικού κινήματος εξαιτίας της έξαρσης της γρίπης H1N1. Με ασθενείς να ταλαιπωριούνται στην αναμονή των νοσοκομείων.
