ΠΩΣ ΑΝΤΙΔΡΑ ΤΟ ΔΕΡΜΑ ΜΑΣ;
Το ανθρώπινο δέρμα όντας προστατευτικός μηχανισμός έχει τους δικούς του μηχανισμούς αυτοπροστασίας και άμυνας οι οποίοι είναι :
ΠΡΩΤΕΎΟΝΤΕΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ:
(1)Η πάχυνση της επιδερμίδας(φωτοκάλωση):
Η κερατίνη στιβάδας γίνεται μέχρι και 10 φορές παχύτερη και η πάχυνσή της ολοκληρώνεται μετά από2-3 εβδομάδες στον ήλιο. Η πάχυνση της κεράτινης στιβάδας εξασφαλίζει την προστασία των βαθύτερων ζωντανών επιδερμικών κυττάρων με την απορρόφηση, την ανάκληση, τη διάχυση ή το φιλτράρισμα της προσπίπτουσας ακτινοβολίας, εξασθενώντας έτσι την υπεριώδη ακτινοβολία.Για αυτό το λόγο, δικαιωματικά χαρακτηρίζεται σαν η ηλιακή ομπρέλα της ακτινοβολίας
(2)Το ηλιακό ερύθημα και έγκαυμα :
Όσο και αν ακούγεται περίεργα, το ηλιακό ερύθημα είναι το πρώτο μέτρο
αυτοπροστασίας που παίρνει το δέρμα όταν ακτινοβολείται. Η μεγάλη συγκέντρωση ερυθρών αιμοσφαιρίων που συνεπάγεται το ερύθημα μειώνει την αρχική ένταση της UVB ακτινοβολίας και προστατεύει το δέρμα, μέχρι αυτό να προλάβει να αναπτύξει τους άλλους μηχανισμούς του.Το ερύθημα φθάνει στο μέγιστο 12-24 ώρες μετά την έκθεση στον ήλιο και υποχωρεί 2 μέρες μετά την έντονη έκθεση.Αυτό εξηγεί το γιατί το ερύθημα και ο πόνος του ηλιακού εγκαύματος μπορεί να γίνουν αισθητά το επόμενο πρωί ή βράδυ.
(3)Η μελανογένεση:
Η UVA προκαλεί τη λεγόμενη άμεση χρώση (άμεσο μαύρισμα) του δέρματος, η οποία εμφανίζεται αμέσως μετά την έκθεση του δέρματος στην ακτινοβολία, λόγω της οξείδωσης της πρόδρομης ένωσης της μελανίνης.
Αυτό όμως το μαύρισμα δεν είναι σταθερό και δεν κρατάει πολύ. Η UVB ακτινοβολία προκαλεί το λεγόμενο έμμεσο μαύρισμα (έμμεση χρώση) ο οποίο είναι πιο σταθερό και είναι αποτέλεσμα μιας σειράς βιοχημικών αντιδράσεων που αρχίζουν με φωτοχημική βλάβη στο θυμονουκλεικό οξύ και καταλήγουν στο σχηματισμό νέας μελανίνης
Το δέρμα χρειάζεται 3-4 μέρες για να αρχίσει να μαυρίζει, επειδή η μελανίνη μεταναστεύει αργά προς την επιφάνεια. Το μαύρισμα προστατεύει από όλο το φάσμα της υπεριώδους ακτινοβολίας και επομένως αποτελεί ασπίδα και για την επιδερμίδα όπου η UVB μπορεί να κάνει μεγάλη ζημιά, αλλά και για το χόριο, όπου η UVA επιδρά στις ίνες κολλαγόνου και ελαστίνης, καθώς και στα μεγαλομόρια της χονδροιτίνης και του υαλουρουνικού οξέως
Όταν τα επίπεδα μελανίνης φθάσουν στο ανώτερο σημείο, το μαύρισμα που εγκαθίσταται προστατεύει 10 φορές περισσότερο το δέρμα, εν σχέσει με το δέρμα που έχει προετοιμασθεί. (Αυτό γίνεται σε περίπου 3 εβδομάδες)
Τα πολύ ανοικτά δέρματα με κόκκινο χρώμα μαλλιών που μαυρίζουν πολύ δύσκολα ή καθόλου συνθέτουν κυρίως φαιομελανίνες , ενώ τα άτομα που μαυρίζουν εύκολα παράγουν περισσότερη ευμελανίνη σκούρου χρώματος. Τα άτομα της λευκής και της μαύρης φυλής διαθέτουν ίδιο αριθμό μελανινοκυττάρων, αλλά αυτά διαφέρουν στο μέγεθος και στη διάταξη των κόκκων μελανίνης.
ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝΤΕΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ:
(1)Ο ιδρώτας και το σμήγμα
(2)Η ενεργοποίηση ενζύμων
(3)Η αυτοεπανόρθωση
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Όταν οι μηχανισμοί αυτοπροστασίας του δέρματος και
κυρίως η πάχυνση της επιδερμίδας και το μαύρισμα, έχουν εγκατασταθεί πλήρως, δηλαδή περίπου σε 3 εβδομάδες σε ηλιόλουστη περιοχή, το δέρμα έχει αναπτύξει προστασία κατά 100 φορές μεγαλύτερη σε σχέση με το απροετοίμαστο δέρμα.
Επομένως, το πολύ καλά και με φυσικό τρόπο μαυρισμένο δέρμα δεν έχει μεγάλη ανάγκη από αντηλιακή προστασία, παρά μόνο τις 3 πρώτες εβδομάδες μέχρι να αναπτύξει μελανίνη. Έχει παρατηρηθεί ότι οι μεγαλύτερες βλάβες στο δέρμα συμβαίνουν τις πρώτες ημέρες της άνοιξης, επειδή το δέρμα δεν έχει προλάβει ακόμη να αναπτύξει τους αμυντικούς του μηχανισμούς.
Γιατί λοιπόν έγινε μόδα το μαύρισμα αφού πίσω απο την ηλιοκαμένη επιδερμίδα παραμονεύει πλήθος κινδύνων;
Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά τους .Στην αρχή του το «μαύρισμα» ήταν μόνο για την εργατική τάξη. Τα μέλη της υψηλής κοινωνίας προστάτευαν τον εαυτό τους από το να πάρει “άσχημη όψη” & συνήθιζαν να βρίσκονται συνέχεια κάτω από ομπρέλες και να κάνουν χρήση προϊόντων λεύκανσης.Πως λοιπόν από το ένα άκρο πήγαμε στο άλλο;
Θεμελιωτής της ιδέας φαίνεται να βρίσκεται το πρόσωπο της πολυσυζητημένης Coco Chanel η οποία το 1923 κάνει μια εμφάνιση στις Κάννες με ένα μαύρισμα, ισχυριζόμενη ότι κατά λάθος πέρασε πολύ χρόνο στον ήλιο. Ο κόσμος αποφασίζει ότι θα ήθελε να επαναλάβει το “ατύχημα” της και έτσι το μαύρισμα γίνεται πλέον μόδα .Απο τότε πλήθος προιόντων και τεχνικών λανσάρονται στο κοινό για την επίτευξη ηλιοκαμένης επιδερμίδας φτάνοντας στο σημείο πολλά άτομα να κάνουν solarium ή πολύωρη ηλιοθεραπεία .Τελευταία τάση της μόδας η οποία έχει ξεκινήσει απο τη Βρετανία το προηγούμενο καλοκαίρι θέλει τους ενδιαφερόμενους να λούζουν το σώμα τους με coca-cola προκειμένουν να αποκτήσουν ένα πιο μαυρισμένο σώμα , γεγονός που έχει προκαλέσει την αντίδραση δερματολόγων οι οποίοι υποστηρίζουν ότι η εφαρμογή της στο δέρμα μπορεί να οδηγήσει σε προσωρινή σκίαση , αλλά επειδή οι σόδες είναι όξινες μπορεί να απομακρύνουν τα νεκρά κύτταρα, ενισχύοντας έτσι την ικανότητα της UV να διεισδύσει στο δέρμα.
Τι προτείνουμε εμείς:
(1)Θυμηθείτε τα μάτια σας είναι απροστατευτα, βάλτε γυαλία ηλίου έγκυρης ποιότητας
(2)Το SPF είναι ακρωνύμιο του αγγλικού όρου Sun Protection Factor. Δηλώνει το δείκτη προστασίας που έχει ένα αντιηλιακό και υποδεικνύει το χρόνο που μπορούμε να καθίσουμε στον ήλιο χωρίς να καούμε. Για παράδειγμα, εάν κοκκινίζουμε μετά από 10 λεπτά παραμονής χωρίς να φοράμε αντιηλιακό, με ένα δείκτη προστασίας 15 μπορούμε να παραμείνουμε 150 λεπτά. Προσοχή, όμως, γιατί πρόκειται για θεωρητική ένδειξη και είναι πολύ πιθανό να εμφανιστεί πολύ πιο γρήγορα ερύθημα.
(3)Να αποφεύγεται την έκθεση στον ήλιο μεταξύ 11:00 και 16:00 όπου η ηλιακή ακτινοβολία παρουσιάζει μέγιστη ένταση.
(4)Αντηλιακό:
Η εφαρμογή του αντηλιακού πρέπει να γίνεται 20 – 30 λεπτά πριν την έκθεση στον ήλιο, δηλαδή πρακτικά πριν ξεκινήσουμε από το σπίτι.Δεν ξεχνούμε να βάλουμε αντηλιακό σε όλα τα ηλιοεκτεθειμένα μέρη του σώματος, ακόμα και στο λαιμό, στ’ αυτιά κλπ.Επαναλαμβάνουμε την εφαρμογή κάθε 2 ώρες περίπου.Αν κολυμπήσουμε ή αν ιδρώσουμε (πχ. ρακέτες) εφαρμόζουμε ξανά αντηλιακό, κι ας μην έχουν περάσει 2 ώρες.Τα αντηλιακά αλλοιώνονται όταν είναι εκτεθειμένα στη ζέστη και στον ήλιο.Όταν δούμε αλλοίωση ή διαχωρισμό στην ουσία του αντηλιακού, δεν το χρησιμοποιούμε.Άμα παρατηρήσουμε κάποια δερματική αντίδραση, πχ κοκκινίλα, σταματάμε αμέσως τη χρήση αντηλιακού.Γύρω από τα μάτια χρησιμοποιούμε μόνο αντηλιακό που είναι φτιαγμένο γι’ αυτό το σκοπό κι όχι το αντηλιακό σώματος.ΠΡΟΣΟΧΗ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ:επιδερμίδα των παιδιών είναι εξαιρετικά ευάλωτη στον ήλιο.Το δέρμα τους είναι πιο λεπτό από των ενηλίκων. Γι’ αυτό, η μεγαλύτερη βλάβη από τον ήλιο μπορεί να προκληθεί στη διάρκεια της παιδικής ηλικίας. Τα αντιηλιακά προϊόντα που είναι ειδικά φτιαγμένα για παιδιά περιέχουν φυσικά φίλτρα, όπως διοξείδιο του τιτανίου και οξείδιο του ψευδαργύρου, που αντανακλούν την υπεριώδη ακτινοβολία. Το μπλουζάκι στην παραλία προστατεύει όσο είναι στεγνό. Όταν βραχεί, επιτρέπει σε ποσοστό έως και 50% να διαπερνούν οι ακτίνες. Αν το παιδί είναι κάτω των 6 μηνών, καλύτερα να μη χρησιμοποιήσετε κανένα αντιηλιακό και να αποφύγετε εντελώς να το εκθέτετε στον ήλιο.
(5)Προτιμήστε καπέλα με μεγάλο γείσο και χοντρό υλικό , ώστε να υπάρχει ικανοποιητική κάλυψη προσώπου,αυτιών και πίσω μέρους λαιμού.
(6)Πίνεται άφθονα υγρά (νερό και χυμούς φρούτων) και αν υπάρχει έντονη εφίδρωση προσθέστε αλάτι στο φαγητό σας.
(7)Θετική συσχέτιση με το μαύρισμα φαίνεται να εμφανιίζουν τροφές όπως τα καρότα, οι πιπεριές ,τα βερίκοκα, τα όσπρια, οι ξηροί καρποί, το σουσάμι, τα λαχανικά καθώς και τροφές που περιέχουν χαλκό(πχ το συκώτι και τα μανιτάρια)
Με μία απλή συντομογραφία ΓΥΑΛΙΑ-ΟΧΙ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟ ΜΕΣΗΜΕΡΙ-ΑΝΤΗΛΙΑΚΟ-ΚΑΠΕΛΟ-ΠΟΛΛΑ ΥΓΡΑ -ΣΩΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ
