Ύστερα από αρκετές προτροπές αποφάσισα κι εγώ να δω την πολυσυζητημένη ταινία της χρονιάς που μας πέρασε. Και παρόλο που το Midsommar δεν αναγνωρίστηκε ιδιαίτερα από τους κριτικούς και τις κινηματογραφικές ακαδημίες, κατάφερε να κατακτήσει τις καρδιές των θεατών και να πυροδοτήσει πλήθος συζητήσεων και προβληματισμών, μερικών εκ των οποίων θα παραθέσω εδώ.
Υπόθεση
Για όσους δεν γνωρίζουν, το Midsommar πρόκειται για μια ταινία φολκλορικού τρόμου Αμερικάνικης και Σουηδικής παραγωγής ,σε σκηνοθεσία Ari Aster. Η Dani, φοιτήτρια ψυχολογίας, μετά τον τραγικό χαμό της οικογένειάς της βρίσκεται σε μια εύθραυστη ψυχολογική κατάσταση. Ο Christian, το αγόρι της Dani, ενώ είναι έτοιμος να την χωρίσει μαθαίνει τα τραγικά νέα και αναβάλει την απόφασή του. Ωστόσο, η σχέση τους βρίσκεται σε τέλμα και η όποια προσπάθεια των πρωταγωνιστών να αλλάξει αυτή η κατάσταση δεν βρίσκει αντίκρισμα. Μέχρι που ένας φίλος του Christian προσκαλεί αυτόν και την παρέα τους να πάνε στο χωριό του στην Σουηδία για να παρακολουθήσουν την γιορτή του Μεσοκαλόκαιρου. Έτσι, σε μια προσπάθεια αναζωογόνησης της σχέσης τους η Dani και ο Christian αποφασίζουν να πάνε μαζί.
Προσοχή SPOILER ALERT!!!
Η αντίληψη του θανάτου
Ένα από τα πράγματα που με εξέπληξαν περισσότερο στο φιλμ ήταν η αντιμετώπιση που είχε η κλειστή κοινωνία του Σουηδικού χωριού απέναντι στον θάνατο σε αντιδιαστολή με αυτήν της δυτικής κοινωνίας. Σύμφωνα με την ταινία, στο Midsommar οι κάτοικοι του χωριού διανύουν τέσσερα ηλικιακά στάδια τα οποία τα παραλληλίζουν με τις τέσσερις εποχές. Το πρώτο στάδιο είναι από την μέρα που γεννιούνται μέχρι τα 18 που αντιπροσωπεύει την άνοιξη, από τα 18 μέχρι τα 36 είναι το δεύτερο στάδιο που ισούται με το θέρος, από τα 36 μέχρι τα 54 το τρίτο που είναι το φθινόπωρο και το τελικό στάδιο από τα 54 μέχρι τα 72 όπου αντιπροσωπεύει τον χειμώνα. Όταν φτάνουν στην ηλικία των 72, πραγματοποιείται μια αποχαιρετιστήρια τελετή όπου ανεβαίνουν σε ένα ψηλό βράχο και βάζουν τέλος στην ζωή τους, καθώς σύμφωνα με την νοοτροπία τους έχει ολοκληρωθεί ο κύκλος της ζωής τους.
Η ιδέα του θανάτου δεν τους προκαλεί αποστροφή και φόβο, αντιδράσεις που είναι πολύ γνώριμες σε εμάς, αλλά το αντιμετωπίζουν μάλλον ως μια φυσική έκβαση που την υποδέχονται ευχάριστα και με τιμές. Πιστεύουν ότι με τον θάνατό τους έκαναν χώρο για τις νέες ζωές που επρόκειτο να γεννηθούν και αυτό φαίνεται και από το γεγονός ότι δίνουν τα ονόματά των νεκρών στα νεογέννητα βρέφη. Για αυτούς ο θάνατος δεν αποτελεί το τέλος αλλά μάλλον την αρχή της ζωής.
Η ηρεμία και η “στωικότητα” με την οποία προσεγγίζουν τον θάνατο προκαλεί στους πρωταγωνιστές όσο και σε εμάς ανάμικτα συναισθήματα, στην αρχή σοκ και αμηχανία, “μα πώς γίνεται να θέτουν τέλος στην ζωή τους οικειοθελώς, ενώ οι υπόλοιποι τους παρακολουθούν ατάραχοι;“, αλλά στην πορεία καταλαβαίνουμε ότι για αυτούς είναι ο κύκλος της ζωής, είναι η φυσική και αναπόφευκτη ροή των πραγμάτων. Άλλωστε, υπό ποιο πρίσμα μπορούμε να καταδικάσουμε μια άλλη κουλτούρα ως παράλογη και υποδεέστερη επειδή δεν συνάδει με τα δυτικά πρότυπα ζωής;
Ατομικότητα και Σχέσεις
Στις σύγχρονες δυτικές καπιταλιστικές κοινωνίες εστιάζουμε ιδιαίτερα στο άτομο ως μονάδα, εξυμνούμαι την μοναδικότητα του καθενός και προσπαθούμε όσο μπορούμε να αναδεικνύουμε το άτομο ως το ύψιστο, το πιο σημαντικό. Η έννοια της ομάδας και της συλλογικής συμμετοχής υποχωρεί ανάμεσα στο πλήθος προϊόντων και συμβουλών που σου λένε πως θα γίνεις ο καλύτερος, ο πιο όμορφος και γενικότερα αυτός που θα ξεχωρίσει από το σύνολο.
Είναι, λοιπόν, κάπως περίεργο όταν στο Midsommar παρουσιάζεται μια κοινωνία όπου η έννοια της ατομικότητας παύει να υφίσταται, οι επιθυμίες του καθενός υποχωρούν στην θέαση κάτι μεγαλύτερου που είναι η ομάδα. Ακόμη και τα συναισθήματα βιώνονται συλλογικά, όταν πονάει ένας πονάνε όλοι, όχι προσποιητά αλλά σαν να είναι ο πόνος αυτός δικός τους. Χαρακτηριστική είναι η σκηνή όπου η Dani βλέπει το αγόρι της να κάνει σεξ με μια άλλη κοπέλα και παθαίνει υστερία. Ο κόσμος γύρω της καταρρέει, αρχίζει να οδύρεται ενώ από πίσω της την ακολουθεί ένας χορός από γυναίκες που με το που την βλέπουν να πέφτει κάτω, πέφτουν και αυτές γύρω της και αρχίζουν μαζί της να ουρλιάζουν, στον ίδιο τόνο και την ίδια ένταση με αυτήν, ως σαν να συμμερίζονται τον πόνο της.
Ακόμη και ο χώρος ανάπαυσης είναι κοινός, ενώ όλες οι καθημερινές εργασίες γίνονται συλλογικά, δεν υπάρχει στιγμή όπου τα άτομα έχουν λίγο προσωπικό χώρο και χρόνο, η έννοια της ατομικότητας και της ελεύθερης βούλησης παύει να υφίσταται. Αυτό επεκτείνεται και στις διαπροσωπικές τους σχέσεις όπου φαίνεται πως απουσιάζουν οι μονογαμικές ερωτικές σχέσεις και όλοι ανήκουν σε όλους. Το σεξ λειτουργεί ως παράγοντας αναπαραγωγής ενώ η ερωτική επιθυμία δεν περιορίζεται σε ένα πρόσωπο αλλά είναι διάχυτη.
High Fidelity: η σειρά για την μουσική που ήθελες να δεις
jazz coffee
Comments are closed.