Λ. Σεπούλδεβα, Η τρέλα του Πινοσέτ, μτφρ. Α. Κυριακίδης, Αθήνα: Opera, 2003
Οι ιδιότητες του Σεπούλδεβα πολλές. Δημοσιογράφος, συγγραφέας, πολιτικός ακτιβιστής είναι μονάχα μερικές. Ο καθένας κρατά αυτήν που προτιμά ή και όλες. Πολιτικοποιήθηκε και εναντιώθηκε οργανωμένα στη δικτατορία Πινοσέτ γεγονός το οποίο έπαιξε σημαντικό ρόλο τόσο στην τέχνη του όσο και σε ολόκληρη την πορεία της ζωής του. Εξέδωσε βιβλία και δίδαξε, αρθρογράφησε και υπερασπίστηκε το περιβάλλον και την ελευθερία. Γεννήθηκε στη Χιλή και δεν την εγκατέλειψε παρά μόνο τη δεύτερη φορά που φυλακίστηκε από το καθεστώς Πινοσέτ. Εξαιτίας της παρέμβασης της Διεθνούς Αμνηστίας κατάφερε να αποφυλακιστεί και τις δυο φορές, με τη δεύτερη να έχει όρο την οκτάχρονη εξορία του.
Η χώρα που διάλεξε ήταν η Σουηδία στην οποία όμως δεν έφτασε ποτέ. Δραπέτευσε στη διάρκεια του ταξιδιού του για εκεί και επέλεξε να μείνει στο Εκουαδόρ. Τόσο στην Αργεντινή όσο και στην Ουρουγουάη τα πολιτικά καθεστώτα ήταν τέτοια που δεν του επέτρεπαν την παραμονή του εκεί. Αμφότερες φάνταζαν σαν εναλλακτική στον Σεπούλδεβα.
Λ. Σεπούλδεβα, Ένας γέρος που διάβαζε ιστορίες αγάπης, μτφρ. Α.Κυριακίδης, Αθήνα: Opera, 1989
Ο χρόνος που πέρασε στο Εκουαδόρ με τους Ινδιάνους τον επηρέασε βαθύτατα. Αγάπησε ακόμα περισσότερο τον άνθρωπο και τη φύση, θέματα που τον απασχόλησαν σε όλη του τη ζωή. Τα βιβλία του ήταν πάντα προσανατολισμένα προς το περιβάλλον, τη σχέση του ανθρώπου με αυτό, την πολιτική αλλά και σε βαθιά υπαρξιακά ζητήματα που έχει αναδείξει ο σύγχρονος τρόπος ζωής.
Λ. Σεπούλδεβα, Αν δεν έχεις πού να κλάψεις, μτφρ. Α. Κυριακίδης, Αθήνα: Opera, 1998
Κάνοντας μια αναδρομή στην πορεία του Σεπούλδεβα μοιάζει σαν να μην μπόρεσε ποτέ να αποχωριστεί την ταραγμένη Νότια Αμερική. Όντας αναγνωρισμένος για το έργο του εδώ και πολλά χρόνια είχε την ευκαιρία να ξεφύγει από την πολιτική κτηνωδία που λάμβανε χώρα σε αυτά τα μέρη. Δεν το έκανε όμως από την αρχή. Επέλεξε να μείνει όσο πιο κοντά μπορούσε και να δώσει τον δικό του αγώνα. Ο Σεπούλδεβα συμμετείχε στην απελευθέρωση της Νικαράγουα και συνδέθηκε στενά με την κυβέρνηση Αλιέντε, την οποία στήριξε έμπρακτα. Τελικά το 1980 θα καταφύγει στη Γερμανία όπου θα εργαστεί ως δημοσιογράφος και θα συνεχίσει να γράφει. Δυο χρόνια αργότερα θα γίνει μέλος της Greenpeace. Αρχικά ως μέλος πληρώματος και στη συνέχεια ως συντονιστής.
Λ. Σεπούλδεβα, Τελευταία νέα από τον Νότο, μτφρ. Α.Κυριακίδης, Αθήνα: Opera, 2012
Εξαιτίας του πρόσφατου θανάτου του από τον Covid-19 γράφτηκαν πάρα πολλά κυρίως για τον πολιτικό αγώνα του Σεπούλδεβα. Ατελείωτα άρθρα και αφιερώματα με γνωμικά και ιστορικά γεγονότα από την ταραχώδη ζωή του. Προσωπικά τον γνώρισα πρώτα ως λογοτέχνη κι ύστερα ως ο,τιδήποτε άλλο μπορεί να υπήρξε.
Το βιβλίο του Η ιστορία του σαλιγκαριού που ανακάλυψε τη σημασία της βραδύτητας κατατάσσεται στην παιδική λογοτεχνία. Είναι όμως ένα από τα πιο ευφυή και απολαυστικά βιβλία και για ενήλικες. Με την απλότητα της γραφής που χαρακτηρίζει την παιδική λογοτεχνία και τις αλληγορίες που επιτρέπει η παιδική φαντασία ο Σεπούλδεβα μας φέρνει αντιμέτωπους με τη φρενίτιδα του δυτικού πολιτισμού.
Λ. Σεπούλδεβα, Η ιστορία ενός σκύλου που τον έλεγαν Πιστό, μτφρ. Α Κυριακίδης, Αθήνα: Opera, 2016
Κάθε άνθρωπος που ζει σε μεγαλούπολη έχει ευχηθεί έστω και μια φορά να είχε κάποιες ώρες παραπάνω η μέρα ή να γινόντουσαν τα πράγματα πιο γρήγορα. Η έννοια του χρόνου γραμμική και η αντίληψή μας γι’ αυτόν τουλάχιστον μαζοχιστική ορισμένες φορές. Το σαλιγκάρι του Σεπούλδεβα – με το όνομα «Αντάρτης» – όχι μόνο διδάσκει την υπομονή αλλά αγγίζει το ζήτημα της ταυτότητας, του ετεροκαθορισμού και της ουτοπίας. Σαν άλλος Καβάφης μας υπενθυμίζει όμως πως αυτό που ψάχνουμε είναι μέσα μας ˙ δεν θα το βρούμε ούτε σ’ άλλη χώρα ούτε αν βάλουμε τελεία σε όλα τα ερωτηματικά που μας απασχολούν.
Λ. Σεπούλδεβα,Το τέλος της ιστορίας, μτφρ. Α. Κυριακίδης, Αθήνα: Opera, 2017
Ο Σεπούλδεβα πέθανε στην Ισπανία στις 16 Απριλίου 2020. Δεν έχει σημασία από τι. Δεδομένης της κατάστασης και της έκρηξης δημιουργικότητας και αυτοβελτίωσης που διακατέχει τους πάντες μια αναδρομή στα έργα του ίσως να βοηθήσει. Η ιστορία του Μιξ, του Μαξ και του Μεξ, Η ιστορία του γάτου που έμαθε σ’ ένα γλάρο να πετάει και Ιστορίες από δω κι από κει είναι μόνο μερικά από τα έργα που ξεχώρισα. Γραφικά πια αλλά το να σκέφτεσαι μπορεί να αποβεί σωτήριο.
Εναλλακτικά Σαν σήμερα γεννιέται ο Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ και Αφιέρωμα στον Μίλαν Κούντερα: Η αισιοδοξία είναι το όπιο του λαού ή βρείτε μας σε facebook και instagram για περισσότερη έμπνευση.
