Ένας συγγραφέας διαφορετικός
Το ημερολόγιο έδειχνε 22 Απριλίου, το έτος 1899 όταν γεννήθηκε ο Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ στην Αγία Πετρούπολη. Ένας από τους μεγαλύτερους Ρώσους λογοτέχνες του 20ού αιώνα, ευφυέστατος και διεισδυτικός στον παραλογισμό της ανθρώπινης ύπαρξης αλλά και στη ψυχογράφηση των συνήθως περιθωριοποιημένων χαρακτήρων του. Μεγαλωμένος σε αριστοκρατική οικογένεια, ήρθε από πολύ μικρή ηλικία σε επαφή με τον πολιτισμό και τα γράμματα. Εξαιτίας ακριβώς της αριστοκρατικής του καταγωγής, το 1919 μετανάστευσε στο εξωτερικό ύστερα από τη νίκη του Κόκκινου Στρατού.
Τα παιδικά χρόνια και η περιπλάνηση σε δυο ηπείρους
Τα παιδικά του χρόνια ήταν όμορφα, όπως αποκαλύπτει αργότερα στο ημι-βιογραφικό του έργο Μίλησε, Μνήμη. Σπούδασε στην Αγγλία, ενώ πέρασε την υπόλοιπη ζωή του μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας μέχρι το 1940 που μετανάστευσε για δεύτερη φορά στις ΗΠΑ εξαιτίας της ανόδου του Γ’ Ράιχ, μαζί με την σύζυγο και τον γιο τους. Σε αυτά τα χρόνια εργάστηκε ως καθηγητής ρώσικης φιλολογίας στο πανεπιστήμιο του Ουέλλσλεϋ κι έπειτα εξέδωσε τα πρώτα του βιβλία, τα οποία αν και εκτιμήθηκαν από τους Ρώσους δεν έγιναν ευρέως γνωστά διότι ακριβώς τα έγραφε στα ρώσικα. Στο μεταξύ εργαζόταν και ως μεταφραστής μεγάλων έργων προκειμένου να καλύψει τα προς το ζην. Η άλλη μεγάλη του αγάπη από παιδί, η λεπιδοπτερολογία, υπήρξε επίσης καθοριστική στη καριέρα του καθώς δεν έπαψε να ασχολείται ποτέ μ’ αυτό.
Το έργο
Την περίοδο που ζούσε στην Ευρώπη εξέδωσε μεταξύ άλλων έργα αγαπητά πια όπως Mary, Ρήγας, ντάμα, βαλές, Η άμυνα του Λούζιν, Podvig και Το μάτι. Το πιο γνωστό του έργο είναι η Λολίτα, το οποίο μεταφέρθηκε και στον κινηματογράφο δυο φορές με ομώνυμο τίτλο. Μία το 1962 και μία το 1997. Ο κατάλογος των έργων του Ναμπόκοφ είναι πολύ μακρύς. Κάθε ένας μπορεί να ταυτιστεί με κάποιον από τους χαρακτήρες του συγγραφέα. Όχι απαραίτητα καθολική ταύτιση, μα κάποια στιγμή ίσως και φευγαλέα όλοι έχουμε έρθει αντιμέτωποι με τα υπαρξιακά ζητήματα που θίγει ο Ναμπόκοφ.
Οι αόρατοι ήρωες του Ναμπόκοφ
Ο Ναμπόκοφ μίλησε για πάθη κι εμμονές από τη πλευρά του θύτη. Δεν υποστήριζε ποτέ κανέναν αλλά φρόντιζε να παρουσιάζει πάντα την ανθρώπινη παρόρμηση και τη τολμηρή αλήθεια που πολλοί αναγνώστες του διστάζουν να αντιμετωπίσουν κατά πρόσωπο. Ακολουθούσε μια φιλοσοφία μακρυά από στερεότυπα και καλούπια. Ίσως γι αυτό να αντιπάθησε τον Φρόυντ και τις θεωρίες του, κάτι που στέρησε στο Ναμπόκοφ μεγάλη μερίδα αναγνωστικού κοινού αλλά και την εύνοια των κριτικών. Το ελεύθερο πνεύμα του Ναμπόκοφ δεν ήταν σε θέση να “συμμορφωθεί” και να ενστερνιστεί δοξασίες και μυθοπλασίες κοινότοπου χαρακτήρα, όπως άρμοζε στην εποχή.
Επιστροφή στην Ευρώπη
Aκόμη και στη προσωπική του ζωή ο Ναμπόκοφ δήλωνε μοναχικός και ιδιόρρυθμος. Στα νιάτα του φανατικός του γυναικείου φύλου και ταυτόχρονα απόλυτα αφοσιωμένος στον έγγαμο βίο του. Αδυνατούσε να κατανοήσει τον Δον Κιχώτη και μια ζωή πάλευε με τη προφορική του αδεξιότητα. Μετά τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και την μεγάλη επιτυχία του τη Λολίτα. Το 1961 ο Ναμπόκοφ με την οικογένειά του γύρισε στην Ευρώπη, και συγκεκριμένα στην Ελβετία. Εκεί πέρασε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του μέχρι το 1977. Το μισοτελειωμένο μυθιστόρημα The original of Laura ζήτησε να μην εκδοθεί σαν άλλος Κάφκα. Ο γιος του όμως παράκουσε την εντολή του και έτσι έχουμε ένα ακόμα αριστούργημα στα χέρια μας.
Έφυγε από τη ζωή στις 2 Ιουλίου 1977.
Περισσότερα για τον Ναμπόκοφ και τη λογοτεχνία Το μάτι: Ένα μικρό βιβλίο για το μπανιστήρι! και Η Γεμάτη Αντιθέσεις Ζωή Του Ζαν Ζενέ ή βρείτε μας σε facebook και instagram.
