Η συγγραφέας Δήμητρα Λουκά με αφορμή την κυκλοφορία της συλλογής διηγημάτων με τίτλο «Κόμπο τον κόμπο», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κίχλη, δέχτηκε να απαντήσει στις ερωτήσεις μας.
Τι σας ώθησε να γράψετε αυτό το βιβλίο;
Πιστεύω ότι ήταν μια βαθιά ανάγκη να συνομιλήσω με το προγονικό παρελθόν, να αφουγκραστώ τις αφηγήσεις των γονιών και των παππούδων μου για να τακτοποιήσω εσωτερικές εκκρεμότητες και ίσως να ανακαλύψω βαθιά κρυμμένα μυστικά που έως σήμερα αγνοούσα. Οι πρόγονοί μας βρίσκουν πάντα τον τρόπο να επιστρέφουν και να πολιορκούν τα εσωτερικά μας τοπία, τις περισσότερες φορές ερήμην μας. Στην περίπτωσή μου ήταν θέμα χρόνου αυτή η πολιορκία να μετουσιωθεί σε λογοτεχνική γραφή.
Στα διηγήματα σας ζωντανεύουν εικόνες της ελληνικής υπαίθρου. Τι σημασία έχει για εσάς η περιοχής της Ηπείρου και η παράδοση ως πηγή έμπνευσης;
Η Ήπειρος είναι ένα ολόκληρο σύμπαν για εμένα. Είναι οι ήχοι, οι εικόνες και οι μυρωδιές της παιδικής μου ηλικίας. Είναι η καρτερία και η απαντοχή των γυναικών της, η αποδοχή του φυσικού νόμου του θανάτου, η γλώσσα που ξέρει να αναδεικνύει με δυο κουβέντες το βαθύτερο νόημα της ζωής. Είναι ο σπαραγμός των ηπειρώτικων μοιρολογιών που σου επιτρέπουν να δεις ως τα φυλλοκάρδια της ανθρώπινης ψυχής και να οικειοποιηθείς τον πόνο της. Αυτά είναι τα δομικά υλικά της παράδοσης που με συγκίνησαν και πάνω σε αυτά έχτισα τις ιστορίες μου. Δεν επέστρεψα στην παράδοση του τόπου μου ούτε από νοσταλγία ούτε από διάθεση εξωραϊσμού.
Οι ηρωίδες σας αναζητούν τη λύτρωση. Πιστεύετε πως η γραφή απελευθερώνει;
Η γραφή απελευθερώνει όταν αισθάνεσαι πως η αναμέτρηση μαζί της σε οδηγεί στην κατάκτηση του στόχου σου. Όταν κλείνεις τον υπολογιστή σου ικανοποιημένος και λες: «Νομίζω ότι κάτι καλό έγραψα σήμερα». Υπάρχουν όμως και στιγμές που η ενασχόληση μαζί της μπορεί να αποβεί πολύ βασανιστική.
Υπάρχει κάποιο ή κάποια συγκεκριμένα λογοτεχνικά είδη που επιθυμείτε να υπηρετήσετε;
Αγαπώ τη μικρή φόρμα. Θεωρώ ότι μου ταιριάζει ιδιοσυγκρασιακά. Για να γράψεις μεγάλη φόρμα πρέπει να μπορείς να χάνεσαι στον κόσμο των λέξεων, κάτι που για μένα είναι μάλλον αδύνατο, γιατί η γραφή μου είναι εξαιρετικά λιτή. Επιπλέον, το διήγημα επικεντρώνεται σε έναν ήρωα τη στιγμή που βιώνει κάποια έντονη πνευματική ή μεταφυσική εμπειρία, οπότε ως είδος συνδέεται περισσότερο με τις έννοιες της κορύφωσης, της αποκάλυψης ή ακόμη και της έκπληξης, κάτι που θεωρώ ότι μπορεί να έχει μεγάλο αντίκτυπο στον αναγνώστη. Εάν μπορείς λοιπόν να κατασκευάσεις μια ιστορία με πυκνότητα στο περιεχόμενο και στη γλώσσα άρα και συνεκτικότητα στην πλοκή, μπορείς να γράψεις πολύ καλά διηγήματα.
Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τον χώρο της τέχνης και συγκεκριμένα της συγγραφής;
Το αποφάσισα σε μια περίοδο της ζωής μου που λόγω των επαγγελματικών και οικογενειακών μου υποχρεώσεων ένιωσα ότι έχανα το νόημα της ζωής. Ότι έπρεπε να αλλάξω τον τρόπο θέασης του πραγματικού κόσμου και να επανασυστήσω τη σχέση μου με αυτόν. Η ενασχόληση με τη γραφή ήταν για εμένα μια «ενόρμηση αυτοσυντήρησης».
Ως νέα συγγραφέας τι συμβουλές θα θέλατε να δώσετε σε όσους ξεκινούν να ασχοληθούν με τη συγγραφή;
Θα τους έλεγα να γίνουν συστηματικότεροι και αυστηρότεροι αναγνώστες και να καλλιεργούν με επιμονή τα εκφραστικά τους μέσα. Θα τους έλεγα επίσης ότι η αναζήτηση προσωπικού ύφους πρέπει πάντα να υπερβαίνει την προσπάθεια αναζήτησης πρωτότυπου θέματος.
Εσείς ως αναγνώστρια, τι είδους βιβλία προτιμάτε; Ποια θεματολογία σας ελκύει περισσότερο και ποιο-α συγγραφέα θαυμάζετε;
Διαβάζω τα πάντα. Δεν έχω μονομανία με μια συγκεκριμένη θεματολογία. Οι συγγραφείς που θαυμάζω είναι πολλοί, αλλά αν έπρεπε να σταθώ σε δύο μόνον ονόματα θα ξεχώριζα τον Θανάση Βαλτινό και τον Χόρχε Λουίς Μπόρχες. Τον πρώτο για την αφηγηματική του γλώσσα, που έχει ξεφορτωθεί καθετί το περιττό, και τον δεύτερο για τον συνεχή ακροβατισμό ανάμεσα στο πραγματικό και στο ψευδαισθητικό, στον οποίο υποβάλλει τον αναγνώστη του. Επανέρχομαι συχνά στους δύο αυτούς συγγραφείς.
Κλείνοντας και αφού σας ευχαριστήσω πολύ για την τιμή που μου κάνατε παραχωρώντας μου αυτή την συνέντευξη, θα ήθελα να σας ρωτήσω ποια είναι τα μελλοντικά συγγραφικά σας σχέδια;
Προσπαθώ να γράφω όσο πιο συστηματικά μπορώ μέσα στη δίνη των καθημερινών μου υποχρεώσεων. Ελπίζω να προκύψει κάποια στιγμή μια νέα συλλογή διηγημάτων.
Δήμητρα Λουκά
Η Δήμητρα Λουκά γεννήθηκε στην Πρέβεζα το 1970. Είναι φιλόλογος και διδάσκει λογοτεχνία στο πρόγραμμα του International Baccalaureate των Εκπαιδευτηρίων Γείτονα. Διηγήματά της έχουν δημοσιευθεί στα ηλεκτρονικά περιοδικά Ο Αναγνώστης, Bookpress, Φρέαρ, Fractal, Διάστιχο και στο Διάσελο. Συμμετείχε στη συλλογική έκδοση διηγημάτων με τον τίτλο «Το μυστικό» (επιμ. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Καστανιώτης 2018). Η συλλογή διηγημάτων «Κόμπο τον κόμπο» είναι το πρώτο της βιβλίο.
