Όποιες και να είναι οι προτιμήσεις κάποιου στη μουσική, δεν υπάρχει περίπτωση να μην έχει ακούσει στη ζωή του, ρεμπέτικα τραγούδια. Είτε σε μια ταβέρνα, είτε σε κέντρο διασκέδασης, είτε και σε κάποιο γλέντι, το ρεμπέτικο αποτελεί ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας της Ελλάδας.
Η γνήσια ρεμπέτικη μουσική, γεννήθηκε σε φυλακές, λιμάνια και καταγώγια, κάπου στα τέλη του 19ου αιώνα και οι επιρροές της σχετίζονται τόσο με τα δημοτικά, όσο και με τα κλέφτικα ποιήματα. Τότε απλά ήταν “η λαϊκή μουσική της εποχής”, η οποία φυσικά γνώριζε τεράστια επιτυχία σε αστικά κέντρα, όπως η Κωνσταντινούπολη, η Σμύρνη, η Θεσσαλονίκη και ο Πειραιάς. Η ονομασία “ρεμπέτικο” ήρθε αργότερα, γύρω στη δεκαετία του ’60. Η Μικρασιατική καταστροφή το 1922, έβαλε το λιθαράκι στην αποδοχή του, αλλά και στη διάδοση, καθώς εμπνεόταν κυρίως από πολιτικές, οικονομικές και γενικά ριζικές αλλαγές που απασχολούσαν τη κοινωνία τότε. Το μεταναστευτικό κύμα, επίσης συνδέεται άμεσα με τη ρεμπέτικη μουσική. Οι Έλληνες μετανάστες κυρίως της Αμερικής και της Αυστραλίας, μετέφεραν μαζί τους μικρά και μεγάλα κομμάτια πολιτισμού, που λατρεύτηκαν από τους ντόπιους εκεί και θέλησαν να τα γνωστοποιήσουν παγκοσμίως.
Τα ρεμπέτικα, αγαπήθηκαν από τον κόσμο διότι μιλούσαν κατευθείαν στη καρδιά του ανθρώπου. Του ανθρώπου που τον βασάνιζε η φτώχεια, οι αρρώστιες, οι πόλεμοι και ο θάνατος. Η μουσική ήταν γι αυτούς παρηγοριά και ίσως ο μόνος τρόπος διαφυγής. Οι στίχοι, αναφερόταν σε οτιδήποτε μάστιζε τη καθημερινότητα, μα κυρίως μιλούσαν για τον έρωτα, τη πενία, τη πολιτική και τα ναρκωτικά. Αυτός ήταν και ο λόγος βέβαια, κατά τον οποίο τα ρεμπέτικα τραγούδια, λογοκρίθηκαν στις δύο μεγάλες περιόδους χούντας που γνώρισε η Ελλάδα. Ωστόσο κατά τη περίοδο της κατοχής, αναδείχθηκαν μεγάλοι Ρεμπέτες, όπως ο Βασίλης Τσιτσάνης. Ύστερα από τον πόλεμο, το ρεμπέτικο βγαίνει από το περιθώριο και αρχίζει να παίρνει τη μορφή του πιο σύγχρονου Λαϊκού, μέχρι και τη δεκαετία του ’50 που σιγά σιγά σβήνει. Υπάρχει μια αναβίωση του, κάπου στο 1960, όπου πλέον η Ρεμπέτικη μουσική, αποκτά ιστορική αξία.
Κάθε Ρεμπέτης και μια ιστορία. Συνήθως η δική του ιστορία, η ζωή του! Λόγου χάρη, ο Μάρκος Βαμβακάρης, δεν έχανε ευκαιρία μέσα από τα κομμάτια του να αναφέρει τη γενέτειρα του, τη Σύρο, ενώ οι στίχοι του Στράτου Παγιουμτζή, μιλούν για κατοχή και μετανάστευση, καθώς ο ίδιος έζησε τα τελευταία χρόνια του στη Νέα Υόρκη και συνέβαλε στο παγκόσμιο μύθο που έχει δημιουργηθεί γύρω από τη ρεμπέτικη μουσική. Ωστόσο, ο αριθμός των μεγάλων Ρεμπετών, δε περιορίζεται εδώ, αφού ανά τις δεκαετίες όλο και νέα άτομα ασχολήθηκαν με αυτό το είδος. Μερικοί από αυτούς είναι ο Πρόδρομος Τσαουσάκης, ο Παναγιώτης Μιχαλόπουλος, η Μαρίκα Νίνου, ο Μανώλης Χιώτης, η Σωτηρία Μπέλου.
Πολύς κόσμος θεωρεί ότι η ρεμπέτικη μουσική εξύμνησε τη πορνεία, το κλέψιμο, τη ξενιτιά, τη σάτιρα, μιας και το κύριο λεξιλόγιο των τραγουδιών αναφερόταν σε χασίσι, τεκέδες, μαστούρα και γενικά έννοιες του υποκόσμου. Κι όμως, το ρεμπέτικο κομμάτι της μουσικής ιστορίας, αποτελεί σημείο αναφοράς για την Ελλάδα, καθώς μετέφερε στις νεότερες γενιές τον τρόπο σκέψης, τα προβλήματα, τη δυστυχία του κόσμου, αλλά και τον τρόπο διασκέδασης που συνήθιζαν. Τμήματα της ιστορίας αναπηδούν στο σήμερα, χάρη σε αυτή τη μουσική που ακόμα ο Έλληνας -και όχι μόνο- αγαπά να ακούει , γιατί τον ταξιδεύει σε άλλες εποχές, πιο μακρινές, πιο άγνωστες.
