Οι περισσότεροι άνθρωποι τείνουν να συγχέουν το Halloween με τις Αποκριές για τον απλούστατο λόγο οτι και στις δύο περιπτώσεις όλοι μασκαρεύονται, γιορτάζουν, πίνουν και γλεντούν.Στην Ελλάδα τουλάχιστον, το Halloween φαίνεται ως ενα ξένο, Αμερικάνικο έθιμο πολύ μακριά απο τη δική μας νοοτροπία που προσπαθεί -και τα καταφέρνει- να “εισέλθει” στη κουλτούρα μας. Η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση αφού το Halloween έχει μεν διαφορετικό χαρακτήρα απο το Καρναβάλι αλλά οι ρίζες του δεν βρίσκονται τόσο μακριά απο αυτό.
Απο την αρχαιότητα μέχρι σήμερα
Το Halloween γιορτάζεται το βράδυ της 31ης Οκτωμβρίου και στη πραγματικότητα αποτελεί τη παραμονή της γιορτής των Αγίων Πάντων(All Hallows Day). Οι ρίζες του φτάνουν στην αρχαία Κελτική γιορτή Samhain, αφιερωμένη στον Θεό του Κάτω Κόσμου. Για τους Κέλτες και τους Δρυίδες η ημέρα αυτή του Οκτώμβρη σηματοδοτούσε το τέλος της συγκομιδής και το πέρασμα προς τον βαρύ Χειμώνα. Το βράδυ όμως της 31ης του Οκτώμβρη πίστευαν πως ήταν το βράδυ που το πέπλο ανάμεσα στο κόσμο των ζωντανών και των νεκρών ήταν πολύ λεπτό, με αποτέλεσμα πολλές βασανισμένες ψυχές να περιπλανιούνται στο κόσμο μας αναζητώντας εκδίκηση και σωτηρία.Γιαυτο το λόγο συνίθιζαν να καλύπτουν τα πρόσωπά τους με νεκροκεφαλές ζώων, να ανάβουν φωτιές, να μεταμφιέζονται εξασκώντας μαγεία και παγανιστικές τελετές για να προστατευτούν απο τα πνεύματα.
Οι Απόκριες γιορτάζονται τρείς εβδομάδες πριν τη Μεγάλη Σαρακοστή και είναι μια κινητή γιορτή που προέρχεται απο την αρχαία Ελληνική παράδοση των Ανθεστηρίων, κατά τις Διονυσιακές τελετές.Τα Ανθεστήρια ήταν προς τιμήν του Θεού Διονύσου και σηματοδοτούσαν τον ερχομό της Άνοιξης και της Αναγέννησης μετά το δύσκολο Χειμώνα, ενώ ταυτόχρονα δοκίμαζαν για πρώτη φορα το νέο κρασί. Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως στα Ανθεστήρια ανέβαιναν οι ψυχές των νεκρών στον επάνω κόσμο γιαυτό τα εξευγένιζαν δίνοντας τους σιτηρά, όσπρια και κρασί. Άλοιφαν ακόμα τα πρόσωπα τους με μούστο κρασιού περνώντας πάνω απο φωτιές προσποιούμενοι τους αρχαίους Σατύρους.
Σήμερα το πνεύμα των Αποκριών δεν έχει αλλάξει πολύ. Η διάθεση για οινοποσία, οι χοροί, τα γλέντια, οι μασκαράδες που συρέουν κατά χιλιάδες στους δρόμους τραγουδώντας και χορεύοντας έχουν μείνει σχεδόν απαράλλαχτα. Αντίθετα η διάθεση του Halloween έχει αλλάξει αρκετά. Αν και παλιότερα είχε πιο σκοτεινό και υπερφυσικό χαρακτήρα, σήμερα μικροί και μεγάλοι διασκεδάζουν, τα παιδια μασκαρεύονται και πηγαίνουν σε σπίτια απο πόρτα σε πόρτα ζητώντας γλυκά ή χρήματα (trick or treat), οι νοικοκυρές φτιάχνουν γλυκά και διακοσμούν τα σπίτια τους ανάλογα.
Έθιμα και Παραδόσεις
Το έθιμο του Jack-o-Lantern, της χαραγμένης κολοκύθας που όλοι στολίζουν στα σπίτια τους το Halloween, προέρχεται απο τον Ιρλανδικό μύθο του Jack που ήταν ένας τσιγκούνης και κακόβουλος άνθρωπος, ο οποίος προσπάθησε πολλες φορές να ξεγελάσει τον Διάβολο με αποτέλεσμα όταν πέθανε δεν έγινε δεκτός ούτε στο Παράδεισο ούτε στη Κόλαση. Ο Διάβολος τότε τον καταδίκασε να περιπλανιέται αιώνια μόνος του μέσ’το σκοτάδι της νύχτας κρατώντας μόνο μια κολοκύθα σκαλισμένη με ενα κάρβουνο μέσα της σαν φαναρι για να βλέπει μπροστά του. Για αυτό τη νύχτα του Halloween σε όλα τα σπίτια υπάρχει μια τουλάχιστον τέτοια κολοκύθα για να αποτρέπει το κακο πνεύμα του Jack να μπει μέσα.
Στην Ελλάδα γίνονται τα μεγαλύτερα Καρναβάλια των Βαλκανίων (το Πατρινο, το Ξανθιώτικο και το Ρεθυμνιώτικο). Αναβιώνονται διάφορα έθιμα ανα τον τόπο, απο τον Βλάχικο Γάμο στη Θήβα που ειναι μια κωμικη αναπαρασταση του προξενέματος, μέχρι τις κρητικές μαντινάδες απο Ρεθυμνιώτες καρναβαλιστές και τους “Κουδουνοφόρους” Θεσσαλονικείς που με τραγόμορφες στολές ξεχύνωται στους δρόμους τραγουδώντας, όλη η Ελλάδα γιορτάζει κάθε χρόνο στους ρυθμούς του Καρναβαλιου!
